Kawa i kakao drożeją w oczach. Już nigdy nie będą tańsze?
Robi się coraz bardziej nerwowo na rynku kawy. Zmiany klimatu i globalne ocieplenie utrudniają życie plantatorom w Wietnamie, Indonezji i w Brazylii, demolując ich plony. W efekcie kontrakty terminowe na kawę typu Robusta osiągnęły najwyższy poziom od 2008 r. Ale wszystko wskazuje, że może być jeszcze drożej.
Zacznijmy od wyjaśnienia podziału kawy na arabicę i robustę. Jakieś 2/3 światowej produkcji dotyczy tej pierwszej, której odmian jest już więcej niż 140. Hodowana jest w przynajmniej w 60 krajach. Z kolei robusta jest charakterystyczna głównie dla Azji: w Wietnamie, Indiach i Indonezji, ale jej uprawy spotkamy również w Brazylii, czy w kilku krajach afrykańskich. Smak tej pierwszej często przypomina o wiśniach i porzeczkach, w tle z nutą kakaową. Z kolei robusta ma raczej smak gorzkiej czekolady ze słodkimi nutami orzecha. I teraz na rynku kawy mamy do czynienia z taką sytuacją, w której jest niedobór robusty i przez to drożeje arabica. A wszystkiemu winne mają być zmiany klimatu.
Rynek jest bardzo zdenerwowany. A kiedy sytuacja jest tak zmienna, każda wiadomość może wywołać szok - komentuje Giuseppe Lavazza, prezes palarni kawy Luigi Lavazza SpA, cytowany przez Bloomberga.
Zmiany klimatu z presją na cenę kawy
Tylko w tym roku kontrakty terminowe na wyższej jakości arabikę spuchły o ok. 30 proc. Obecnie ceny są najwyższe od 18 miesięcy. I znowu jesteśmy bardzo blisko ceny 2,5 dol. za funt arabici, z czym mieliśmy też do czynienia w połowie kwietnia br. Ostatni raz tę barierę - 2,5 dol. za funt kawy - złamano w lutym 2022 r. Czym to jest spowodowane? Coraz bardziej dającymi się we znaki zmianami klimatu, przez które cierpią też rolnicze plony. A globalne ocieplenie mocno utrudnia życie eksporterom kawy, takim jak Brazylia, czy Indonezja. Przyjęło się, że najlepszą temperaturą dla hodowli robusty jest poziom 22 st. C. Ale ostatnio zazwyczaj jest zdecydowanie cieplej.
Więcej o zmianach klimatu przeczytasz na Spider’s Web:
Potencjał produkcyjny robusty może znacznie spaść wraz ze wzrostem temperatur w związku ze zmianami klimatycznymi, zagrażając wielomiliardowemu przemysłowi kawowemu i źródłom utrzymania milionów rolników - przyznaje Jarrod Kath, profesor rolnictwa i nauk o środowisku na Uniwersytecie w Queensland, cytowany przez Salon.
Główny Urząd Statystyczny Wietnamu już poinformował o spadku - w okresie od stycznia do czerwca - eksportu kawy o 10,6 proc. r/r, czyli o 920 tys. t mniej. I nic za bardzo nie wskazuje na rychłą zmianę tej sytuacji. Chociaż nadzieja, zwłaszcza dla brazylijskich plantatorów, pozostaje w realu brazylijskim, który ostatnio umacnia się do dolara amerykańskiego, co powinno nieco uspokoić rynek.
Niestety, ale kakao też drożeje
Nie inaczej jest też na rynku kakao. Tylko w tym roku cena kakao wrosła aż o 92,73 proc. Jeszcze na początku 2024 r. byliśmy na poziomie ok. 4200–4300 dol. za tonę. Absolutny rekord wszech czasów padł w połowie kwietnia, kiedy za kakao przyszło płacić aż 12261 dol./t. Teraz jest ciut taniej i 1000 kg kakao kupimy już za ponad 8000 dol. Ostatni raz poniżej tego poziomu byliśmy w pierwszej połowie marca br. A analitycy przekonują, że ze względu również na przeszkody produkcyjne wywołane zmianami klimatu światowy deficyt kakao osiągnie w tym roku 10 proc. podaży.
Bańka spekulacyjna już pękła. I nie oczekuje się już wzrostów do poziomu sprzed kilku miesięcy, choć na cały przyszły rok przewiduje się duże problemy produkcyjne. Nie można wykluczać, że zobaczymy nowe, historyczne szczyty - przekonuje w rozmowie z MarketNews24 Michał Stajniak, wicedyrektor Departamentu Analiz XTB.
