Jawność zarobków w ofertach pracy. Pracodawcy nie będą mieć wyboru

Projekty ustawy zakłada, że każda oferta pracy będzie musiała zawierać informację o przedziale płacowym. Wysokość wynagrodzenia ma być podawana w formie widełek, obejmujących najniższą oraz najwyższą możliwą kwotę. Takie rozwiązanie ma zwiększyć transparentność i ułatwić kandydatom porównywanie ofert.

Jak informuje „Rzeczpospolita”, aż 77 proc. osób, które wzięły udział w konsultacjach społecznych projektu ustawy, stwierdziło, że przyjęcie tych przepisów jest potrzebne. Warto jednak zaznaczyć, że próba badawcza jest dość skromna, ponieważ w konsultacjach projektu nowelizacji Kodeksu pracy wzięło udział tylko 195 osób.

Projekt przewiduje kary dla pracodawców, którzy nie zastosują się do nowych przepisów. Jeśli wynagrodzenie w zawartej umowie okaże się niższe niż to wskazane w ogłoszeniu, firma może zostać ukarana grzywną. Pracownicy zyskają też prawo do informacji na temat poziomu wynagrodzeń w firmie. Będą mogli poznać zarówno swoją pensję w odniesieniu do innych pracowników, jak i średnie płace w podziale na płeć. Pracodawca nie będzie miał prawa zakazywać rozmów o wysokości wynagrodzenia.

Część osób, które wzięły udział w konsultacjach, uważa, że jawność powinna iść jeszcze dalej. Pojawiły się propozycje, by pracodawcy oprócz widełek płacowych podawali także informacje o benefitach, takich jak premie, dodatki do pensji czy prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Taki krok miałby jeszcze bardziej zwiększyć przejrzystość ofert pracy. Pojawiły się jednak też głosy sprzeciwu, wskazujące na nadmierną ingerencję państwa w swobodę gospodarczą.

Obecnie projekt znajduje się na etapie przed pierwszym czytaniem w Sejmie. Pomysł wypłynął w listopadzie 2024 r. Poseł Witold Zembaczyński z Koalicji Obywatelskiej argumentował, że taka zmiana pomoże zmniejszyć lukę płacową między kobietami i mężczyznami oraz zwiększy transparentność procesu rekrutacyjnego. Podkreślał również, że młodzi ludzie dzięki temu łatwiej podejmą decyzje dotyczące swojej kariery zawodowej.

Więcej wiadomości na temat rekrutacji można przeczytać poniżej:

Nowe przepisy mają na celu wyeliminowanie sytuacji, w której kandydaci przechodzą przez długotrwałe rekrutacje, nie znając proponowanego wynagrodzenia. Zgodnie z założeniami, podawanie wysokości zarobków miało dotyczyć zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego.

Dyskusja na temat jawności wynagrodzeń wynika też z zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej. W 2023 roku przyjęto dyrektywę, która miała na celu wzmocnienie zasady równego wynagrodzenia dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości. Polska, podobnie jak inne kraje członkowskie, musi wdrożyć te przepisy do 2026 roku.

Nowe regulacje unijne zobowiązują pracodawców do podawania widełek płacowych lub minimalnego poziomu wynagrodzenia już na etapie ogłoszenia o pracę. Wcześniej wiele firm traktowało informacje o zarobkach jako poufne i ujawniało je dopiero na końcowym etapie rekrutacji. Nowe zasady miały temu przeciwdziałać, zwiększając przejrzystość i uczciwość procesu zatrudnienia.

Unijne przepisy przewidują też dodatkowe obowiązki dla pracodawców w zakresie informowania pracowników o strukturze wynagrodzeń w firmie. W sytuacji, gdy luka płacowa ze względu na płeć przekroczy 5 proc., firma będzie zobowiązana do jej zlikwidowania. Chodzi o przeciwdziałanie systemowej dyskryminacji płacowej.

Podobne rozwiązania funkcjonują już w innych krajach europejskich, takich jak Hiszpania czy Francja. Ich doświadczenia pokazują, że jawność wynagrodzeń może przyczynić się do zmniejszenia dysproporcji płacowych i zwiększenia zaufania do rynku pracy. Polska miała więc czas na dostosowanie się do unijnych wymogów i wypracowanie skutecznych mechanizmów ich wdrażania.