Prawo do naprawy. Koniec z wyrzucaniem sprzętów po upływnie gwarancji
Zalegające na wysypiskach odpady elektroniczne, których nie można było naprawić, to już przeszłość. Dzięki dyrektywie unijnej o prawie do naprawy towaru, którą kraje członkowie mają obowiązek wdrożyć do 31 lipca 2026 roku, będziesz mógł domagać się zreperowania uszkodzonego sprzętu.
Czym jest prawo do naprawy?
Prawo do naprawy to potoczna nazwa uprawnienia konsumentów wynikającego z dyrektywy unijnej. Jest ona odpowiedzią na problem, z którym borykają się dziś niemal wszystkie kraje członkowskie, a który dotyczy nadmiaru odpadów elektronicznych. Do tej pory większości sprzętu nie dało się naprawić, głównie ze względu na brak odpowiednich części zamiennych. Nawet, jeśli jakimś cudem serwisy weszły w ich posiadanie, usługa naprawy była kosztowna, przez co konsumenci rzadko z niej korzystali.
Teraz to się zmieni, ponieważ na mocy wspomnianej dyrektywy producent będzie zobowiązany naprawić towar:
- za darmo lub za niewielką opłatą,
- w rozsądnym terminie.
Ponadto klient będzie mógł za darmo lub za niewielką opłatą wypożyczyć podobny sprzęt na czas naprawy. Jeśli okaże się ona niemożliwa, producent powinien zaoferować klientowi towar odnowiony.
Co się zmieni w stosunku do obecnych przepisów?
Z pozoru dyrektywa o prawie do naprawy nie wnosi wiele nowego. Jednak, jak to często bywa, chodzi o pewne szczegóły, dzięki którym naprawa towaru stanie się dostępna dla szerokiego grona zainteresowanych. Po pierwsze, producenci będą zobowiązani wytwarzać części zamienne, czego dotychczas wielu z nich nie robiło. W efekcie naprawa stawała się niemożliwa, a towary, zamiast zyskać drugie życie, lądowały na wysypisku. Po drugie, producent będzie musiał naprawić sprzęt za darmo lub za niewielką opłatą. Dotychczas klient mógł oczywiście złożyć reklamację, która – po ewentualnym pozytywnym rozpatrzeniu – uprawniała do darmowej naprawy. Ale powinności tej często nie realizowano, a klient, zamiast odnowionego sprzętu, otrzymywał zwrot pieniędzy.
Warto mieć na uwadze, że w prawie do naprawy nie chodzi wyłącznie o wygodę klienta, choć oczywiście ustawodawca dąży do tego, aby chronić go w sposób szczególny. Ważne są jednak aspekty ekologiczne. Coraz więcej elektroniki trafia do kubła na odpady, ponieważ jej naprawa jest nieopłacalna. Przy tak wysokim konsumpcjonizmie nie jesteśmy w stanie efektywnie przetwarzać odpadów, co negatywnie wpływa na środowisko naturalne.
Co istotne, naprawę będzie można zrealizować także po okresie gwarancji oraz w niezależnych serwisach i warsztatach.
Czytaj więcej na Bizblog.pl:
Jak skorzystać z prawa do naprawy?
Prawo do naprawy będzie przysługiwało wyłącznie konsumentom, którzy zakupili sprzęt w celach niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ma ono za zadanie chronić konsumentów, którzy z założenia są na słabszej pozycji w relacjach kupujący-sprzedawca.
Kraje członkowskie mają obowiązek wdrożyć dyrektywę o prawie do naprawy do 31 lipca 2026 roku. Polska póki co nie spieszy się z nowymi regulacjami, dlatego na chwilę obecną konsumenci nie mogą jeszcze korzystać z nowego uprawnienia.
Do 31 lipca 2027 roku ma zostać uruchomiona krajowa platforma, za pomocą której konsumenci z łatwością odnajdą serwis lub warsztat znajdujący się w ich okolicy. Tam też będą mogli zgłosić się z wadliwym sprzętem.
Zepsuty sprzęt? Oto, co możesz zrobić teraz
Choć formalnie nie możemy jeszcze korzystać z prawa do naprawy, to w dalszym ciągu producent ma obowiązek naprawić niedziałający sprzęt. W tym celu możesz skorzystać z rękojmi lub złożyć reklamację. Jeśli produkt objęty jest gwarancją, naprawa odbywa się w jej ramach. Procedura jest co prawda nieco bardziej skomplikowana i czasochłonna, a dodatkowo finalnie może okazać się, że ze względu na brak części zamiennych naprawa nie zostanie zrealizowana. Niestety, na chwilę obecną nie funkcjonują serwisy, które w niskiej cenie odnowią sprzęt. Jeśli chcesz skorzystać z tego rodzaju usługi, musisz opłacić ją w całości z własnej kieszeni. A ceny bywają mocno wygórowane.
