Pompy ciepła przed wielką szansą. Polacy już panikują
W Polsce obowiązujący od lat system handlu emisjami ETS oraz nadchodzący ETS2 grają rolę straszaków, na których spychana jest wina za wszystkie niepowodzenia gospodarcze. Ale Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) widzi to całkiem inaczej.
W Polsce już tak mamy, że zamiast główkować nad sposobem dostosowania się do jakiś regulacji, wolimy na nie narzekać i obwiniać za co tylko się da. To też ulubiona metoda nęcenia wyborców przez populistów. I z systemem handlu emisjami ETS jest dokładnie to samo.
Gdyby zawiesić tylko jeden z elementów Europejskiego Zielonego Ładu: opłaty za emisję CO2 w ramach systemu EU ETS, ceny za energię wytwarzaną w elektrowniach konwencjonalnych spadłyby o ok. 40 proc. Spadek ten nastąpiłby od razu, a nie za 15 lat - czytamy w najnowszym stanowisku Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność" w sprawie Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu.
A z systemem ETS2, który ma od 2027 r. naliczać emisje także z budownictwa i transportu, ma być jeszcze gorzej. Prognozy Instytutu Badań Strukturalnych wskazują, że na przełomie 2029/2030 r. cena węgla przez to wzrośnie dwukrotnie a gazu o ok. 1/3.
Ceny uprawnień do emisji wzrosną szybko już od początku funkcjonowania systemu ETS2 i już w 2030 r. mają osiągnąć szczyt na poziomie 149 euro - czytamy z kolei w w raporcie Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE).
Pompy ciepła czekają na system ETS2?
Ale nie wszyscy są tacy krytyczni względem nadchodzącego coraz większymi krokami systemu ETS2. W zupełnie innym kierunku od narracji Polski w tej sprawie zmierza stanowisko EHPA, która w naliczaniu emisji CO2 z budownictwa i transportu widzi sporą szansę. Dla nieco pobijanego rynku pomp ciepła.
To przełomowy moment dla europejskiej transformacji energetycznej – i ogromna szansa dla sektora pomp ciepła - przekonuje EHPA.
Stowarzyszenie zwraca uwagę, że paliwa kopalne wykorzystywane do ogrzewania – gaz ziemny, olej opałowy i węgiel – pozostały nietknięte przez ogólnounijne ceny emisji dwutlenku węgla, pomimo ich wpływu na zmiany klimatu.
Więcej o pompach ciepła przeczytasz w Bizblog:
ETS2 to zmieni, wymagając od dostawców paliw kopalnych płacenia za emisje generowane przez ich produkty. W rezultacie ogrzewanie z paliw kopalnych stanie się droższe, a ogrzewanie z wykorzystaniem czystych technologii, takich jak pompy ciepła, zyska silniejszą przewagę konkurencyjną - utrzymuje EHPA.
Ale to nie stanie się automatycznie. EHPA twierdzi, że potrzebna jest też aktywność w tym względzie państw członkowskich UE. Chodzi o terminowe wdrożenie ETS2, o przyspieszenie dekarbonizacji ogrzewania, o mądre i sprawiedliwe wykorzystanie dochodów uzyskanych w ramach systemu ETS2 (do 2032 r. ma to być w sumie od 340 do 570 mld euro) i o bardziej sprawiedliwe podejście do opodatkowania energii.
Obecnie energia elektryczna jest często opodatkowana wyżej niż paliwa kopalne, mimo że jest czystszym źródłem energii. To zakłóca rynek i utrudnia gospodarstwom domowym wybór pomp ciepła i innych rozwiązań elektrycznych - uważa EHPA.
Może polski rynek pomp ciepła też dzięki ETS2 odżyje
Być może jest coś na rzeczy w stanowisku EHPA, dotyczącym systemu ETS2. Przecież nasz rynek pomp ciepła tak po prawdzie zaczął kwitnąc dopiero w odpowiedzi na kryzys energetyczny, który zaczął się rozpędzać już w 2021 r. W 2022 r. w naszym kraju sprzedano blisko 200 tys. pomp ciepła, co stanowiło wzrost sprzedaż rok do roku na poziomie 102 proc. - najwięcej na świecie. Wtedy też udział wniosków składanych w ramach programu Czyste Powietrze w sprawie pomp ciepła osiągnął rekordowy poziom 64 proc.
Niestety, potem było już tylko gorzej. Tę rosnącą popularność pomp ciepła w pierwszej kolejności zaczęli wykorzystywać oszuści, którzy instalowali nie takie urządzenia, co trzeba. W efekcie rachunki za ogrzewanie zamiast maleć, dodatkowo puchły. Doszła do tego polityczna bierność i brak konkretnych rozwiązań dla inwestujących w pompy ciepła. W efekcie w czerwcu 2025 r. raptem co czwarty beneficjent Czystego Powietrza (23 proc.) wnioskował o dofinansowanie do zakupu tych urządzeń grzewczych. Czy system ETS2 okaże się podobną dźwignią, jak kryzys energetyczny? Czas pokaże.
