„Zawiesiliśmy wypłaty”. Czyste Powietrze pogrąża polskie firmy
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zapewnia, że robi wszystko, żeby udrożnić zatory płatnicze, które pogrążają wykonawców programu Czyste Powietrze. Przedsiębiorcy twierdzą, że to za mało i straszą falą upadłości.
Cały czas ciężko jest przegonić czarne chmury, jakie nagromadziły się nad programem Czyste Powietrze. Na alarm bije Związek Pracodawców Czystego Powietrza, który na specjalnie zwołanej konferencji zwrócił uwagę na narastający kryzys w realizacji tego programu, który - jak przekonują reprezentanci różnych branży - doprowadził do poważnych problemów finansowych setek firm z sektora instalacyjno-grzewczego i staje się dramatem tysięcy gospodarstw domowych.
Z miesiąca na miesiąc rośnie liczba wykonawców, którzy – mimo poprawnie zrealizowanych inwestycji – nie otrzymują zapłaty. Program miał być motorem modernizacji, a zamiast tego staje się kotwicą ciągnącą nas w dół - przekonuje Paweł Cygan, członek zarządu Związku Pracodawców Czyste Powietrze.
Stąd apel o zorganizowanie okrągłego stołu w tej sprawie. Na koniec czerwca br. wnioski o płatność z przekroczonym terminem rozpatrzenia opiewają na 1,2 mld zł.
Czyste Powietrze: zatory płatnicze idą w miliony złotych
Najbardziej poszkodowane mają być małe i średnie firmy oraz przedsiębiorstwa rodzinne, które wykonały prace zgodnie z umowami, ale nie otrzymały należnych środków.
Mamy dziesiątki realizacji, z których środki nie wpłynęły do dziś. Łączna wartość zaległych płatności przekracza milion złotych. Ponosimy koszty, zatrudniamy ludzi, inwestujemy w towar – a zapłaty brak. W takich warunkach nie da się prowadzić firmy - skarży się Dariusz Zieliński, właściciel firmy Termostars.
Beneficjentami tych zatorów w płatnościach za zadania wykonane w ramach inwestycji finansowanej z programu Czyste Powietrze są też sami pracownicy - wykonawcy, którzy przez to mogą nie dostawać wynagrodzeń na czas.
Przez zatory płatnicze musieliśmy zawiesić wypłaty wynagrodzeń dla części załogi. Zostaliśmy pozostawieni sami sobie, bez informacji, bez wsparcia, bez perspektywy poprawy - twierdzi Tomasz Pilarski, przedstawiciel firmy Ekotechnika OZE.
Sześć postulatów branży
Dlatego Związek Pracodawców Czyste Powietrze apeluje o natychmiastową interwencję i przedstawia przy tej okazji sześć kluczowych postulatów. To ochrona już zawartych umów i realizowanych inwestycji, systemowe wsparcie dla wykonawców – w tym zaliczki i skrócenie terminów płatności, przestrzeganie przyjętych regulaminów i zasad, ujednolicenie procedur i wymogów w skali całego kraju, wydłużenie terminów realizacji inwestycji w związku z opóźnieniami oraz wprowadzenie Bonu Energetycznego.
Jeśli nie nastąpi szybka reforma, grozi nam fala upadłości. To nie tylko koniec dla wielu firm, ale też ryzyko utraty miejsc pracy, spadek zaufania do programów publicznych i zahamowanie zielonej transformacji - przestrzega Hubert Dziubeła, prezes firmy Defro Energy.
Więcej o Czystym Powietrzu przeczytasz w Bizblog:
Paweł Cygań podkreśla, że nikt w ten sposób nie chce wywołać wojny z administracją rządową. Branża pracodawców stawia na dialog z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, NFOŚiGW, a także ze wszystkimi Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które dziś w dużej mierze odpowiadają za realizację programu.
Chcemy rozmowy, wspólnego stołu i szybkich decyzji. Jesteśmy gotowi do współpracy - ale musimy wiedzieć, że po drugiej stronie ktoś nas słyszy. Tylko wspólnie uda nam się znaleźć rozwiązanie - nie ma cienia wątpliwości członek zarządu Związku Pracodawców Czyste Powietrze.
Usprawnienie rozpatrywania wniosków i poradnik
Co na to operator programu Czyste Powietrze NFOŚiGW? Fundusz już teraz twierdzi, że dialog z branżą wykonawczą w programie Czyste Powietrze przynosi konkretne rezultaty. W czerwcu opublikowano tabelę kosztów jednostkowych dla termomodernizacji domu, która jest odpowiedzią na zawyżanie kosztów jednostkowych termomodernizacji objętych dotacjami.
Do kalkulacji przyjęto ceny różnych technologii ocieplenia przegród budowlanych oraz ceny różnych typów materiałów. Wartości dla okien, drzwi i bram garażowych przyjęto na podstawie typowych materiałów i technologii. Koszty ustalono w oparciu o średnie koszty brutto oraz uśrednione koszty montażu, przeliczone na wartości netto kwalifikowane do wsparcia - tłumaczy NFOŚiGW.
Jednocześnie Fundusz zobowiązuje WFOŚiGW do nadania najwyższego priorytetu procesom rozpatrywania zaległych wniosków o płatność, a tym samym do rozliczenia wszystkich prawidłowo złożonych wniosków o płatność złożonych w 2024 r. oraz realizacji wypłaty dotacji. Ma się to stać do 30 września 2025 r. NFOŚiGW będzie też sukcesywnie zamieszczać na stronie internetowej wiążące dla WFOŚiGW wytyczne i informacje niezbędne do określenia zakresu prac uznawanych za kwalifikowane oraz wyjaśniać wątpliwości dotyczące kwalifikowalności poszczególnych kosztów i wydatków w programie Czyste Powietrze. Temu właśnie służyć będzie specjalna zakładka „Poradnik dla wykonawców”.
Wszystkie te działania są odpowiedzią na postulaty przedsiębiorców zaangażowanych w realizację programu Czyste Powietrze i mają usprawnić oraz przyspieszyć obsługę przez WFOŚiGW wniosków o płatność złożonych przez beneficjentów - tłumaczy Fundusz.
