Umowa zlecenie a staż pracy. Co z emeryturą?
Umowa zlecenie to jeden z najczęściej zawieranych kontraktów. Nie mają wobec niej zastosowania przepisy zawarte w Kodeksie pracy, przez co wielu zleceniobiorców zastanawia się, czy wlicza się ona do stażu pracy. Pojawia się również pytanie, czy pracując na umowę zlecenie, można otrzymać emeryturę?
W jakim celu ustala się staż pracy?
Choć o stażu pracy można sporo usłyszeć w kontekście różnego rodzaju świadczeń i uprawnień, nie jest to termin regulowany przepisami prawa. W literaturze określa się go jako czas pozostawania w zatrudnieniu, w domyśle w ramach umowy o pracę. Staż pracy należy ustalić, ubiegając się na przykład o wyższy wymiar urlopu lub świadczenie przedemerytalne. Ponadto co pewien czas powraca pomysł emerytur stażowych, w przypadku których również należałoby przede wszystkim ustalić staż pracy świadczeniobiorcy. Zgodnie z ideą, możliwość przejścia na emeryturę miałyby osoby, które przepracowały konkretną liczbę lat, pomijając kwestię osiągnięcia ustawowego wieku.
Umowa zlecenie a staż pracy
Umowa zlecenie jest kontraktem regulowanym przepisami Kodeksu cywilnego, a nie jak w przypadku umowy o pracę – Kodeksu pracy. Zleceniobiorcy nie mają więc prawa na przykład do urlopu wypoczynkowego czy wychowawczego. Umowa zlecenie nie wlicza się też do stażu pracy, podobnie jak inne umowy cywilnoprawne. Od tej reguły istnieje jednak pewien wyjątek. Czasami umowa zlecenie nosi znamiona umowy o pracę, a zgodnie z orzecznictwem (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 25 kwietnia 1997 roku (II UKN 67/97) nie należy kierować się nazwą kontraktu, a jego zapisami. Oznacza to, że umowa, zgodnie z którą zleceniobiorca wykonuje obowiązki pod stałym nadzorem i w warunkach określonych przez kierownika, może być uznana za umowę o pracę, nawet jeśli nazwana została umową zlecenie. Nie następuje to jednak wyłącznie na wniosek pracownika. Zobowiązany jest on zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy bądź bezpośrednio do sądu pracy. Dopiero po uzyskaniu stosownego orzeczenia umowa zlecenie (a właściwie już umowa o pracę) może zostać wliczona do stażu pracy.
Więcej o prawach w pracy przeczytasz na Bizblog.pl:
Umowa zlecenie a prawo do emerytury
Umowa zlecenie nie wlicza się do stażu pracy, ale zatrudnienie na jej podstawie może zostać zaliczone do okresów składkowych. Są one istotne w kontekście ustalenia prawa do emerytury. Oskładkowaniu podlega każda umowa zlecenie, która zawierana jest z osobą nieosiągającą minimalnego wynagrodzenia ze stosunku pracy bądź innego stosunku cywilnoprawnego. Jeśli zleceniobiorca uzyskuje minimalne wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę lub innej umowy zlecenie, odprowadza jedynie składkę zdrowotną.
Z oskładkowania całkowicie zwolnieni są jedynie studenci oraz uczniowie do 26. roku życia. W praktyce oznacza to, że umowa zlecenie wlicza się do okresów składkowych, o ile oczywiście odprowadzana jest od niej składka na ubezpieczenie społeczne. Zleceniobiorca może więc uzyskać prawo do emerytury, nawet jeśli nie pozostaje w stosunku pracy.
Umowa zlecenie jako dodatkowe źródło dochodu
Umowę zlecenie często zawiera się celem uzyskania dodatkowego dochodu. W takiej sytuacji zleceniobiorca najczęściej jest zatrudniony w ramach umowy o pracę, która wlicza się do okresów składkowych oraz stażu pracy. Jeśli osiąga on minimalne wynagrodzenie na umowie o pracę, nie odprowadza składek ZUS od zlecenia (wyjątek stanowi składka zdrowotna). Wtedy też umowa cywilnoprawna nie jest zaliczana do okresów składkowych.
