Nie miałeś umowy o pracę? I tak ci naliczą staż pracy, ale jest haczyk
Praca na umowie-zleceniu, prowadzenie działalności gospodarczej, zatrudnienie za granicą, a nawet służba wojskowa żołnierza niezawodowego będzie się wliczała do stażu pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy dotyczący naliczania stażu pracy została poddana opiniowaniu i niedługo ma trafić do parlamentu, ale korzystne zmiany dla pracowników mają wejść w życie dopiero w 2026 r. W ustawie jest jednak zapis, który wykluczy z tych dobrodziejstw dużą grupę pracowników.
Projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który zakłada daleko idące zmiany przepisów dotyczących wyliczania okresu zatrudnienia, jest obecnie w uzgodnieniach międzyresortowych i opiniowaniu. Swoje zdanie na temat proponowanych przepisów będą mogły wyrazić między innymi organizacje pracodawców, związki zawodowe i instytucje publiczne.
Staż pracy
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce, by pracownicy, którzy często nie mieli wyboru formy zatrudnienia z uwagi na postawę pracodawców, mieli uprawnienia do dłuższego urlopu wypoczynkowego, nagród jubileuszowych czy dodatku stażowego. Obecnie do kodeksowego okresu zatrudnienia nie jest wliczane prowadzenie działalności gospodarczej czy wykonywanie zlecenia lub świadczenia usług.
Według obecnych przepisów umowa zlecenie czy okres prowadzenia działalności gospodarczej nie wlicza się do stażu pracy. Obecnie pracownikowi na umowie o pracę przysługuje 20 dni urlopu, jeśli ma staż poniżej 10 lat i 26 dni urlopu, gdy ma staż pracy wyższy niż 10 lat – wyjaśnia resort rodziny i pracy.
Ministerstwo wyjaśnia, że chodzi o wyrównanie szans w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych, jak i stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. Ustawa ma w dużej mierze zlikwidować nierówności w traktowaniu pracowników ze względu na rodzaj wcześniej podejmowanej przez nich aktywności zawodowej.
Więcej o świadczeniach socjalnych przeczytacie w tych tekstach:
Szykowane przepisy wydłużą listę okresów aktywności zawodowej, które będą wliczane do stażu pracy. Wśród nich znalazły się między innymi:
- okresy prowadzenia pozarolniczej działalności.
- okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność.
- okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Okresy wykonywania umowy zlecenia lub o świadczeniu usług, umowy agencyjnej oraz okres pozostawania osobą współpracującą.
- okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych.
Gdzie jest haczyk?
Wymienione okresy będą co do zasady potwierdzane zaświadczeniami wydanymi przez ZUS. Gdzie tkwi haczyk? Jak zwrócił uwagę „Dziennik Gazeta Prawna”, do stażu pracy będą zaliczane okresy wykonywania umów cywilnoprawnych, o ile dana osoba podlegała z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Również w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą i współpracujących warunkiem będzie opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.
Jeśli jednak ktoś spełni warunki ustawowe, to planowane zmiany będą miały daleko idące konsekwencje dla uprawnień pracowniczych. Osoby zatrudnione na umowę o pracę, które wcześniej świadczyły pracę dla tego samego pracodawcy na podstawie umowy zlecenia lub prowadziły działalność gospodarczą, mogą zyskać wiele korzyści:
- Dłuższy urlop wypoczynkowy — pracownicy mogą szybciej nabyć prawo do urlopu w wymiarze 26 dni,
- dłuższy okres wypowiedzenia,
- wyższa odprawa,
- dodatkowe świadczenia. Jeśli przepisy zakładowe przewidują dodatki stażowe lub inne świadczenia uzależnione od stażu pracy, pracownicy mogą zyskać prawo do wyższych kwot.
