umowa o dzieło

Kiedyś bezpłatny staż był smutnym standardem – dziś to już rzadkość. Z danych No Fluff Jobs wynika, że ponad 90 proc. staży jest płatnych, a stawki potrafią sięgać nawet 12 tys. zł. Brzmi dobrze? Tak, ale jest haczyk – liczba ofert pozostaje niska i walka o każdą z nich bywa zacięta. Choć stażyści najczęściej pracują...

Umowy cywilnoprawne – umowa zlecenie i umowa o dzieło – znajdują szerokie zastosowanie w polskiej gospodarce. Ich zawarcie wiąże się ze znacznie mniejszymi obciążeniami, niż w przypadku umowy o pracę. Jednak w dalszym ciągu należy przestrzegać zasad wynikających z przepisów. Swoboda zawierania umów cywilnoprawnych Umowy cywilnoprawne zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym, który przewiduje swobodę ich...

Spadł odsetek firm zatrudniających na umowę o dzieło, zlecenie i kontrakty B2B. Zdaniem ekspertów to reakcja na niepewną sytuację gospodarczą oraz obawy o regulacje, które mają uderzyć w takie umowy. Udział elastycznych form zatrudnienia w firmach, szczególnie tych dużych, spada – wynika z badania „GIGbarometr 2025. Barometr elastyczności rynku pracy". Chodzi o umowy B2B, o...

Krajowy Plan Odbudowy (KPO) nakłada na Polskę obowiązek zmiany sposobu rozliczania umów cywilnoprawnych. W praktyce chodzi o ozusowanie wszystkich umów zlecenie i umów o dzieło. Nowe przepisy miały wejść w życie 1 stycznia 2025 roku, jednak ze względów organizacyjnych termin przesunięto.

Fikcyjne zatrudnienie, lewe faktury, wyprowadzanie kasy - ten proceder trwał od lat w Telewizji Polskiej. Redaktorzy, wydawcy, podwydawcy, operatorzy nie dość, że zatrudniani byli na śmieciówkach, to jeszcze umowy podpisywali nie z Telewizją Polską, ale pośrednikami, czyli właśnie słupami. Zwykły słup oferował umowę o dzieło, słup premium zlecenie, a nawet jedną dziesiątą etatu, co oznaczało jakiś minimalny zakres składek ZUS i ubezpieczenie zdrowotne. Ale słup przy okazji mógł wyprowadzać z telewizji publicznej pieniądze. Nowe władze TVP zaczęły rozbrajać ten system.

Praca na umowie-zleceniu, prowadzenie działalności gospodarczej, zatrudnienie za granicą, a nawet służba wojskowa żołnierza niezawodowego będzie się wliczała do stażu pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy dotyczący naliczania stażu pracy została poddana opiniowaniu i niedługo ma trafić do parlamentu, ale korzystne zmiany dla pracowników mają wejść w życie dopiero w 2026 r. W ustawie jest jednak zapis, który wykluczy z tych dobrodziejstw dużą grupę pracowników.

W pierwszym półroczu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynę��o o ponad 150 tys. umów o dzieło mniej niż w pierwszym półroczu 2023 r. Choć tego typu umowy nie są oskładkowane, od 2021 roku trzeba je zgłaszać do ZUS-u, a ten skrupulatnie wszystko liczy. Obecne dane pokazują, że umów o dzieło w tym roku zawarto w Polsce najmniej, odkąd prowadzone są takie statystyki, choć oskładkowanie tego typu umów cywilnoprawnych dopiero jest w planach.

Ministerstwo Pracy właśnie poinformowało, że ma już pierwsze propozycje treści ustawy wprowadzającej ozusowania wszystkich umów cywilnoprawnych oraz likwidującej zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Przepisy te nie wejdą jednak od razu – ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk chce dać przedsiębiorcom pół roku na dostosowanie się do nowych zasad.

Dorabianie to w dobie kryzysu i rosnącej inflacji popularna praktyka. Polacy chętnie szukają dodatkowego zajęcia, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z obowiązków wobec ZUS, jakie ciążą na nich z tego tytułu. Jaką umowę należy zawrzeć w przypadku dorabiania i jakie skutki niosą za sobą poszczególne rozwiązania?

Ci, co przez lata nie byli normalnymi pracownikami, albo tylko udawali, że nimi nie są, żeby płacić mniej na ZUS jako samozatrudnieni, albo pracowali na zleceniu lub umowie o dzieło, mają nabyć wstecz uprawnienia pracowników - te wszystkie lata mają im się liczyć do stażu pracy - to postawienie na głowie sposobu myślenia o rynku pracy, wpłynie na wasze urlopy, okresy wypowiedzenia, ale też na finanse, bo na wysokość odpraw, nagród jubileuszowych czy dodatków za wysługę lat. A mówimy o milionach ludzi w Polsce.

Popularność umów o dzieło w Polsce nie maleje. Zakład Ubezpieczeń Społecznych właśnie opublikował dane, z których wynika, że w 2023 r. przekazano 1,2 mln formularzy RUD, na których zgłoszono 1,6 mln umów o dzieło. Oznacza to, że liczba osób pracujących na tej formie umowy cywilnoprawnej praktycznie się nie zmienia. ZUS nie zauważył też istotnych zmian w strukturze podmiotów zgłaszających umowy o dzieło oraz ich wykonawców.

Tylko w pierwszym półroczu do ZUS-u zgłoszonych zostało aż 850 tys. umów o dzieło, czyli nawet nieco więcej niż poprzednich latach. Od 2021 roku takie umowy trzeba zgłaszać ZUS-owi, choć żadnych składek się od nich nie pobiera. Wielu pracodawców obawiało się, że to wstęp do ozusowania umów o dzieło, jak to się stało z umowami zleceń, ale nic takiego raczej im nie grozi. Ta forma zatrudnienia wciąż więc kwitnie.

Uda się? Zdaniem ekspertów - nie, najwcześniej od 2025 r. wszystkie umowy zlecenia zostaną w pełni ozusowane. A umowy o dzieło? Od nich nie płaci się dziś składek wcale i jakoś nikt się ich nie czepia. I się nie przyczepi, bo ZUS doskonale wie, ile ich naprawdę w Polsce jest i to jest wielkie zaskoczenie, że tak niewiele.

Prawie 1,3 mln umów o dzieło zgłosili Polacy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od stycznia do września. To o 6,5 proc. więcej niż w tym samym okresie 2021 roku. Takie dane przedstawił właśnie ZUS, a mógł to zrobić, bo od zeszłego roku umowy o dzieło trzeba obowiązkowo mu zgłaszać. Wielu obawiało się, że to krok w stronę oskładkowania tych umów, ale na razie panuje w tej kwestii cisza.

Z raportu „Specjaliści IT w Europie Środkowo-Wschodniej” No Fluff Jobs wynika, że najlepsze warunki zatrudnienia oferują firmy w Czechach. Programiści zarabiają tam najwięcej w regionie, na dodatek zdecydowana większość zatrudniona jest na umowach o pracę. Jak w tym zestawieniu wypada nasz kraj?

Od lat powtarzamy bezmyślnie, że ponad milion Polaków taka biedna, pracuje na umowie o dzieło, za grosze, bez świadczeń pracowniczych i trzeba ich koniecznie ratować. Tymczasem ostatnie dane ZUS pokazują, że umowy o dzieło to eldorado i to dostępne wcale nie dla miliona, ale dla nielicznych. O takiej „śmieciówce” marzyłby niejeden etatowiec.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz częściej zmienia definicję umowy o dzieło, by móc interpretować ją jako umowę zlecenie i ściągnąć składkę. Co gorsza, postanowienia sądów też idą w tym kierunku.

Od 1 stycznia wszystkie umowy o dzieło będą musiały być zgłaszane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który będzie wpisywał do specjalnego rejestru. Taką „niespodziankę” rząd zaszył w pierwszej tarczy antykryzysowej. Resort rodziny i pracy uspokaja, że chodzi tylko o kwestie statystyczne, ale przepisy mówią wprost o weryfikacji umów pod kątem obowiązku opłacania składek.

Polscy pracownicy wolą pracować na umowach śmieciowych i zakładać własną działalność gospodarczą niż pójść na etat. W 2018 r. liczba samozatrudnionych wzrosła o 100 tys.  

Rząd planuje ozusowanie każdej umowy zlecenie już od przyszłego roku - donosi „Dziennik Gazeta Prawna”. To pozwoli ściągnąć pieniądze do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po upadku pomysłu zniesienia limitu 30-krotności składek. I znów rządzący obciążają kosztami przedsiębiorców. W przypadku umowy na 3 tys. zł miesięcznie koszty pracodawcy z tytułu wyższych składek ZUS wzrosną o ok. 300 zł.