Opieka na dziecko czy zasiłek opiekuńczy? Sprawdź, co bardziej się opłaca
Pracownikom wychowującym dziecko, które nie ukończyło 14. roku życia, przysługuje prawo do dwóch dodatkowych dni wolnych, zwanych opieką na dziecko. Można je wykorzystać w danym roku kalendarzowym, wcześniej przedstawiając pracodawcy odpowiedni wniosek.
Czym jest opieka na dziecko?
Opieka na dziecko często bywa mylona z zasiłkiem opiekuńczym, ale nie są to pojęcia tożsame. Opieka może być sprawowana nad zdrowym dzieckiem, natomiast wymiar tego urlopu to dwa dni w roku kalendarzowym. Co istotne, niewykorzystany urlop nie przechodzi na kolejny rok, a tym samym przepada. Pracownik może wykorzystać opiekę, jeśli wychowuje dziecko, które nie ukończyło 14. roku życia.
Dwa dni wolnego przysługują na wszystkie dzieci, bez względu na to, jaka ich liczba pozostaje na jego wychowaniu. Z tego samego wymiaru urlopu skorzystają więc zarówno rodzice jedynaka, jak i rodzice trójki dzieci. Opieka na dziecko przysługuje obojgu rodzicom jednocześnie, co oznacza, że muszą oni podzielić go między siebie. Przykładowo mama może wziąć jeden dzień wolnego w roku, natomiast tacie pozostanie do wybrania drugi dzień.
Na jakich zasadach można skorzystać z opieki na dziecko?
Chcąc skorzystać z opieki na dziecko, należy przedstawić pracodawcy stosowny wniosek urlopowy. Decyduje on o przyznaniu dni wolnych lub odrzuca wniosek, jednak odmowa udzielenia urlopu może nastąpić wyłącznie z ważnych, obiektywnych powodów. Wniosek składa się w formie papierowej bądź elektronicznej, w zależności od przyjętych w zakładzie zasad. Pracownik określa, czy chciałby wykorzystać cały dzień wolny, czy też wybrać opiekę w godzinach.
Osoba zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy ma do wybrania 16 godzin opieki, natomiast w przypadku niepełnego etatu liczbę godzin oblicza się, stosując odpowiednią proporcję. Niepełne godziny zaokrągla się w górę. Warto zaznaczyć, że pracownik nie ma obowiązku określać, w jakim celu zamierza skorzystać z przysługujących mu dni wolnych w ramach opieki na dziecko. Nie musi tym samym wykazywać, że dziecko rzeczywiście pozostanie pod jego opieką, której nikt inny nie może mu zapewnić. Za czas nieobecności przysługuje pełne wynagrodzenie. Pod względem finansowym opieka na dziecko jest więc korzystniejsza niż zasiłek opiekuńczy.
Opieka na dziecko w 2023 roku – co się zmieniło?
W 2023 roku pracownicy nadal mają możliwość skorzystania z dwóch dni wolnych w ramach opieki na dziecko. Co istotne, przysługują one wyłącznie osobom pozostającym w stosunku pracy, nie zaś zleceniobiorcom ani prowadzącym działalność gospodarczą. Obecnie pracownicy mogą wybrać dodatkowych pięć dni wolnych, nazywanych urlopem opiekuńczym. Niemniej jednak urlop ten nie zastępuje opieki na dziecko. Pracownicy korzystają z niego na odmiennych zasadach – warto mieć na uwadze, że urlop opiekuńczy jest urlopem bezpłatnym, podczas gdy za czas opieki pracownik pobiera pełne wynagrodzenie.
Kiedy pracownik nie ma prawa skorzystać z opieki na dziecko?
Opieka na dziecko przysługuje w wymiarze dwóch dni obojgu rodzicom – nie ma tutaj znaczenia, czy pozostają oni w związku małżeńskim, partnerskim czy też są rozwiedzeni. Jeśli jeden z rodziców wykorzystał dwa dni opieki, drugi nie ma będzie miał do nich prawa w danym roku kalendarzowym. Najlepszym rozwiązaniem jest więc uzgodnienie, kto wybierze dni wolne.
Opieka na dziecko nie przysługuje także rodzicom, których pociecha ukończyła 14 lat. Ostatni dzień, w którym rodzic wybierze urlop, musi poprzedzać dzień czternastych urodzin. Opieki w roku, w którym dziecko kończy 14 lat, nie oblicza się proporcjonalnie. Przykładowo, jeśli dziecko ukończy 14 lat 5 maja, to rodzic może wykorzystać dwa dni opieki maksymalnie do 4 maja. Niewykorzystany urlop przepadnie nawet w sytuacji, gdy pracodawcy nie wyrazi na niego zgody. Warto więc zaplanować go z wyprzedzeniem, przedstawiając pracodawcy stosowny wniosek urlopowy.
