Ekwiwalent za urlop - kiedy i komu przysługuje. Jak obliczyć?
Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne, a jednocześnie za czas spędzony poza miejscem zatrudnienia pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie. Czasami jednak zdarza się, że umowa zostaje rozwiązana bądź wygasa, natomiast pracownik nie zdążył wykorzystać przysługującego mu urlopu. Nabywa wtedy prawo do ekwiwalentu, który wypłaca mu pracodawca.
Urlop wypoczynkowy przysługuje każdej osobie, która pozostaje w stosunku pracy. Jest to prawo niezbywalne, zatem pracownik nie może się go zrzec, nie ma również możliwości wypłacenia dodatkowego wynagrodzenia za to, że nie wykorzysta on przysługujących dni wolnych.
Kiedy przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop?
Niemniej jednak art. 171 Kodeksu Pracy przewiduje pewien wyjątek – w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy bądź jego przerwania pracownikowi zostaje wypłacony ekwiwalent za urlop, którego nie wykorzystał. Przysługuje on zarówno za niewykorzystany urlop z roku obecnego, jak i poprzedniego. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacania ekwiwalentu jedynie w przypadku, gdy:
- pracownik wykorzysta przysługujący mu urlop w okresie wypowiedzenia,
- z pracownikiem zostanie zawarta nowa umowa o pracę bezpośrednio po wygaśnięciu poprzedniej.
Co istotne, ekwiwalent za niewykorzystany urlop jest traktowany tak samo jak wynagrodzenie za pracę, zatem należy odprowadzić od niego składki ZUS. Jest to obowiązek pracodawcy, czyli płatnika.
Jak obliczyć ekwiwalent za urlop? Współczynnik urlopowy
Do obliczenia wysokości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop zobowiązany jest pracodawca. Pracownik może jednak we własnym zakresie sprawdzić, czy otrzymana kwota będzie rzeczywiście tą, która mu przysługuje.
Sposób dokonywania obliczeń został dokładnie uregulowany w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997. Na początek należy ustalić współczynnik urlopowy, który oblicza się następująco – od liczby dni w danym roku kalendarzowym należy odjąć sumę sobót, niedziel, świąt i innych dni wolnych od pracy, a uzyskany wynik podzielić przez 12.
Współczynnik oblicza się, mając na uwadze rok, w którym ma zostać wypłacony ekwiwalent, nawet jeśli niewykorzystany urlop dotyczy także roku poprzedniego.
Jaką kwotę ekwiwalentu otrzyma pracownik?
Wiedząc, ile wynosi współczynnik urlopowy, można obliczyć kwotę przysługującego ekwiwalentu. W tym celu konieczna będzie wiedza dotycząca wysokości miesięcznego wynagrodzenia, mając na uwadze składniki stałe oraz zmienne.
Składnikiem stałym będzie podstawa, natomiast składniki zmienne to różnego rodzaju premie i dodatki do pensji. Kwotę miesięcznego wynagrodzenia dzieli się przez współczynnik urlopowy. Pozwala to obliczyć ekwiwalent za jeden dzień niewykorzystanego urlopu. Uzyskany wynik mnoży się razy liczbę dni wolnych, które nie zostały wybrane w danym okresie.
Czytaj też:
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – o czym należy pamiętać?
Pracownicy powinni mieć na uwadze, że pracodawca wypłaca ekwiwalent wyłącznie w stosunku do dni wolnych, jakie miały zostać wykorzystane w okresie zatrudnienia.
Ponadto Prawo Pracy nie określa jednoznacznie, kiedy dokładnie pracodawca musi zrealizować przelew. Przyjmuje się, że powinno to nastąpić nie wcześniej, niż w ostatnim dniu zatrudnienia, gdyż do tego czasu pracownik wciąż może wykorzystać urlop.
Według niektórych interpretacji opóźnienie w wypłaceniu ekwiwalentu skutkuje koniecznością doliczenia do niego odsetek za zwłokę – dotyczy to na przykład sytuacji, gdy pieniądze pozostawiane są do dyspozycji dopiero wraz z ostatnim wynagrodzeniem.
Przelew zwykle realizowany jest bowiem do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który pensja jest należna.
Czytaj także: Urlop bezpłatny - na jakich warunkach?
