Polacy boją się o pieniądze. I to jest dobra wiadomość
Strach przed inflacją, przed tym, że nie wystarczy do końca miesiąca, uczy nas oszczędzać. Żmudna to nauka. Obecnie co czwarty Polak przeżyłby z oszczędności mniej niż miesiąc, gdyby stracił pracę, a połowa przeżyłaby najwyżej trzy miesiące. Bezpieczeństwo zaczyna się od sześciu miesięcy.
Inflacja spadła już do 3,1 proc. w lipcu - pokazują ostatnie dane GUS. Prognozy mówiły, że będzie jeszcze lepiej i spodziewano się odczytu na poziomie 2,8 proc., ale i tak jest nieźle, można odetchnąć.
Szczególnie, że wspomnienie inflacji przekraczającej 18 proc. mamy jeszcze bardzo świeże. I tak sobie myślę, że dobrze, że ono ciągle żyje. A może nawet w pewnym sensie dobrze, że tak wysoka inflacja nam się przydarzyła. Dlaczego?
Mamy już wspólnie prawie 2 bln zł
Bo to doświadczenie mogło nas wiele nauczyć. Wiemy, że wiele osób w czasie tej bardzo wysokiej inflacji nie popadło w kłopoty finansowe tylko dlatego, że miało oszczędności, które mogło w trudnym momencie nieco przejeść, jeśli brakowało z bieżącego budżetu.
Ci, którzy oszczędnościami nie musieli się ratować w bieżących wydatkach, jeszcze mocniej zrozumieli, jak kluczowe są oszczędności na czarną godzinę, bo w sumie nie wiadomo było, co dalej.
Więcej wiadomości w Bizblogu o inflacji
W efekcie Polacy przeszli szybki, może i dość bolesny, ale jednak skuteczny kurs edukacji ekonomicznej i zaczęli regularnie oszczędzać. Widać to puchnących kontach bankowych.
Na koniec 2024 r. gospodarstwa domowe miały w postaci depozytów w bankach, gotówki czy obligacji skarbowych zgromadzone oszczędności w wysokości 1,9 bln zł. Rok wcześniej było to o 191 mld zł mniej, dwa lata wcześniej o kolejne 157 mld zł mniej.
Nieźle nam idzie to oszczędzanie. Ale jak spojrzeć nie na sumę oszczędności, ale na odsetek tych, którzy regularnie oszczędzają, też jest coraz lepiej. Ostatnie badania firmy doradztwa inwestycyjnego Finax pokazały, że w II kwartale 2025 r. 38 proc. badanych deklarowało, że oszczędza regularnie. A to więcej o 2 pkt proc. niż jeszcze zaledwie kwartał wcześniej.
Do bardziej odległej przeszłości sięgnąć nie możemy, bo to nowe badanie i mamy dopiero jego drugą edycję. Ale możemy z niego wyczytać inne pozytywne symptomy.
Polacy ciągle w ogonie UE
Otóż skłonność do oszczędzania wśród Polaków rośnie mimo, że wcale nie odczuwają oni komfortu finansowego. wskaźnik mierzący dobrostan finansowy polskiego społeczeństwa wyniósł 47 pkt na 100 możliwych, a granicą, ponad którą pojawia się dobrostan, jest dopiero 50 pkt. - jesteśmy więc nadal poniżej.
Nie mamy też masowo wrażenia, że nasza sytuacja finansowa się poprawia. Tylko jedna piąta badanych stwierdziła, że finansowo żyje się im lepiej niż trzy miesiące wcześniej, natomiast aż 41 proc. jest przeciwnego zdania.
Maleje za to nasz poziom stresu związanego z finansami. Jeszcze w I kwartale 2025 r. brak takiego stresu albo niski jego poziom deklarowało 37 proc. badanych, teraz mówi tak już 40 proc.
Nic dziwnego, że ten stres jest. Podręczniki podpowiadają, że aby czuć się bezpiecznie, należałoby mieć poduszkę finansową takiej wielkości, by przeżyć z niej przynajmniej sześć miesięcy. Tymczasem 52 proc. badanych twierdzi, że w razie utraty pracy ich poduszka wystarczy im maksymalnie na trzy miesiące, a co czwarty - że na mniej niż miesiąc.
Z pewnością mamy jeszcze wiele do zrobienia w zakresie oszczędzania. Szczególnie, jak porównamy się z innymi krajami. Ostatnie dostępne dane Eurostatu na temat stopy oszczędności gospodarstw domowych (pokazuje ona, jaki procent dochodu do dyspozycji brutto pozostaje po zaspokojeniu potrzeb konsumpcyjnych) dotyczą 2023 r.
Wówczas stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wynosiła 2,5 proc., co było trzecim najgorszym wynikiem spośród krajów UE.
