Wpompują miliardy w nasze drogi. Kolej patrzy z zazdrością
Rząd zapowiada zwiększenie inwestycji w kolej do niebotycznych 180 mld zł do 2032 roku, ale to wciąż o wiele mniej, niż ma pójść na drogi w tym samym czasie. Polski Instytut Ekonomiczny wskazuje na tę dysproporcję i tłumaczy, w jaki sposób faworyzowanie transportu samochodowego względem kolejowego przekłada się na kształtowanie się infrastruktury transportowej w Polsce.
Polski Instytut Ekonomiczny przeprowadził analizę ogłoszonych w poniedziałek przez premiera planów przeznaczenia na inwestycje kolejowe w latach 2025–2032 około 180 mld zł. PIE zwraca uwagę, że w znacznie krótszym okresie, tylko do 2030 roku państwo chce przeznaczyć na rozwój sieci drogowej co najmniej 218 mld zł. Jak łatwo wyliczyć, roczne wydatki na kolej mają wynosić średnio 22,5 mld zł, natomiast na drogi państwo chce każdego roku przeznaczać aż 36 mld zł.
Więcej na kolej, ale drogi wciąż priorytetem
Analitycy PIE przyznają, że z zapowiedzi rządu wynika, że inwestycje w infrastrukturę kolejową mają przyspieszyć po latach jeszcze większej dominacji projektów drogowych. Całkowite nakłady na drogi wciąż mają być jednak dużo wyższe. PIE uważa, że ta dysproporcja wskazuje na utrzymanie się tradycyjnego modelu inwestycyjnego, choć popularność kolei rośnie o wiele szybciej.
Dane Urzędu Transportu Kolejowego wskazują, że liczba pasażerów kolei w 2024 roku przekroczyła 407 mln. Oznacza wzrost o ponad 33 mln pasażerów w stosunku do 2023 roku, czyli o blisko 9 proc. Największym przewoźnikiem pozostaje spółka Polregio, która obsługujące co czwartego pasażera w Polsce, a na dalszych miejscach są PKP Intercity i Koleje Mazowieckie.
Polski Instytut Ekonomiczny porównuje również statystyki korzystania z kolei w Polsce z danymi z Unii Europejskiej i nie wypadają one dla nas korzystnie. Statystyczny Polak korzysta z kolei średnio 11 razy w roku, podczas gdy średnia europejska wynosi aż 17 podróży. W Niemczech liczba ta sięga nawet 32 podróży, a w Czechach wskaźnik ten wynosi 16 podróży rocznie.
Więcej o budowie dróg przeczytacie w tych tekstach:
Aktualne inwestycje kolejowe
A co z aktualnymi inwestycjami kolejowymi? Spółka PKP Polskie Linie Kolejowe zapowiada, że do końca 2025 roku ogłosi postępowania przetargowe na realizację inwestycji o łącznej wartości około 16 mld zł. W styczniu 2025 roku ogłoszono między innymi przebudowę odcinka Białystok – Ełk oraz modernizację linii kolejowych w obszarach przygranicznych. Inwestycje o wartości przekraczającej 100 mln zł planowane są w kolejnych kwartałach 2025 roku.
PKP PLK wyjaśnia, że dodatkowe projekty obejmują przebudowę kilkukilometrowych odcinków linii kolejowych, budowę i modernizację obiektów inżynieryjnych, a także poprawę bezpieczeństwa na skrzyżowaniach linii kolejowych z drogami. Realizacja tych zadań ma na celu zwiększenie efektywności ruchu oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa użytkowników. Modernizacja infrastruktury technicznej obejmuje m.in. mosty, wiadukty oraz systemy sterowania ruchem kolejowym.
Oprócz prac budowlanych planowane są także zadania związane z opracowaniem dokumentacji projektowej. Prace te dotyczą m.in. linii kolejowych na odcinku Tomaszów Mazowiecki – Skarżysko-Kamienna oraz budowy łącznicy w Kostrzynie nad Odrą.
A jak obecnie wyglądają inwestycje drogowe w Polsce? Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad poinformowała w ostatnim czasie, że realizuje obecnie 125 zadań inwestycyjnych o łącznej długości ponad 1,6 tys. km i wartości niemal 65 mld zł. Kolejne 35 inwestycji, o łącznej długości ponad 343 km, znajduje się na etapie przetargu. GDDKiA przygotowuje kolejne inwestycje o łącznej długości około 3 tys. km.
