Użytkowanie wieczyste. Czy opłaca się przedsiębiorcom?
Użytkowanie wieczyste to rozwiązanie prawne będące pozostałością systemu komunistycznego. W przypadku osób fizycznych jego przekształcenie we własność następuje z mocy prawa, jednak przedsiębiorcy muszą dopełnić w tym celu pewnych formalności. Co natomiast w sytuacji, gdy nie zdecydują się na ten krok?
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Art. 232 i 233 Kodeksu cywilnego regulują kwestię użytkowania wieczystego. Zgodnie z przepisami grunty, które są własnością Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego, mogą być oddane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym lub prawnym. Ta forma prawna to coś pomiędzy własnością a dzierżawą. Beneficjent może korzystać z gruntów długookresowo (przez 40, a nawet 99 lat z możliwością przedłużenia), jednak w pierwotnym porządku prawnym nie stawały się one jego własnością. Nowelizacja wprowadzona w 2019 roku umożliwiła osobom fizycznym przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności. Osoby prawne uzyskały taką możliwość dopiero w 2023 roku.
Jak firmy mogą przekształcić użytkowanie wieczyste we własność?
W przypadku przedsiębiorców przekształcenie użytkowania wieczystego we własność nie następuje z mocy prawa. Sam oni zobowiązani złożyć wniosek, który zawiera następujące elementy:
- dane właściciela nieruchomości,
- opis działki,
- aktualny odpis z księgi wieczystej,
- zaświadczenie o przeznaczeniu nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego,
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej,
- podpis osoby upoważnionej do reprezentacji.
Złożenie wniosku jest wiążące dla urzędnika, który nie może odmówić przekształcenia użytkowania wieczystego we własność, o ile tylko zostały spełnione wszelkie warunki formalne. Przedsiębiorcy muszą również wnieść stosowną opłatę, która wynosi 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej. Ustawodawca przewidział możliwość dokonania płatności w ratach, jednak okres spłaty nie może być dłuższy niż 10 lat. Ponadto w takim przypadku zostaną naliczone swego rodzaju „odsetki”, gdyż wysokość opłaty wyniesie 25-krotność dotychczasowej kwoty rocznej.
Do kiedy można przekształcić użytkowanie wieczyste we własność?
Przedsiębiorcy zainteresowani przekształceniem użytkowania wieczystego we własność byli zobowiązani złożyć stosowny wniosek do 31 sierpnia 2024 roku. Ustawodawca dał im bowiem rok na dopełnienie formalności od czasu, gdy przepisy weszły w życie. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż nowelizacja przepisów nie miała na celu zniesienia instytucji użytkowania wieczystego, jak uważali niektórzy. Firmy nie miały też obowiązku występowania z wnioskiem. Co więcej, ekonomiści i prawnicy od początku byli zdania, iż to rozwiązanie prawne nie ma szans powodzenia. Powodem była niewielka ilość czasu potrzebnego na zgromadzenie odpowiednich środków pieniężnych oraz zawiłość przepisów.
Więcej o prawie przeczytasz na Bizblog.pl:
Co użytkowanie wieczyste oznacza dla przedsiębiorców?
Przedsiębiorcy, którzy nie byli zainteresowani przekształceniem użytkowania wieczystego we własność, wciąż mają prawo korzystać z nieruchomości na dotychczasowych zasadach. Jeśli w przyszłości będą chcieli stać się właścicielami gruntu, zobowiązani są złożyć wniosek zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami. Właściciel ma natomiast prawo zaakceptować bądź odrzucić wniosek. Można zatem stwierdzić, że przedsiębiorcy po 31 sierpnia 2024 roku utracili pewne przywileje, jednak w dalszym ciągu mogą ubiegać się o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność.
Czy warto pozostać użytkownikiem wieczystym?
Użytkownicy wieczyści nie są właścicielami nieruchomości, zatem mają prawo rozporządzać nimi w ograniczonym stopniu. Możliwość przekształcenia użytkowania wieczystego we własność na preferencyjnych warunkach nie cieszyła się jednak dużą popularnością, głównie ze względu na bardzo wysokie koszty. Z punktu widzenia przeciętnego przedsiębiorcy taka operacja jest po prostu nieopłacalna. Użytkowanie wieczyste niesie za sobą pewne ograniczenia, ale dla większości osób prowadzących działalność gospodarczą i tak pozostaje najkorzystniejszym rozwiązaniem.
