Ważne zmiany dla milionów Polaków. Teraz łatwiej pociśniemy nieuczciwe firmy
Nowe przepisy ułatwiające konsumentom grupowe dochodzenie roszczeń weszły w życie w Polsce. Dzięki wprowadzeniu unijnej dyrektywy o powództwach przedstawicielskich wystarczy dziesięć osób, by złożyć pozew zbiorowy w sprawie łamania praw konsumenta, na przykład w przypadku błędnych informacji na opakowaniach, problemów z bankiem czy biurem podróży.
Jak informuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jeśli czujemy się poszkodowani i chcemy przystąpić do postępowania grupowego, wystarczy, że znajdziemy dziewięć osób, które mają takie same plany. Nowością jest to, że pozywającym i organizującym grupę jest podmiot upoważniony, czyli na przykład organizacja pozarządowa, która w imieniu konsumentów przygotowuje pozew i wszystkie formalności.
Pozwy zbiorowe konsumentów
Czekamy na podmioty upoważnione, by wpisać je do rejestru i wspierać w wytaczaniu powództw grupowych przed sądami. Liczę na powództwa, w których pozywający będą od nieuczciwych przedsiębiorców żądać konkretnych roszczeń na rzecz konsumentów, np. zwrotu określonej kwoty, wymiany towaru czy rozwiązania umowy – mówi prezes UOKiK-u Tomasz Chróstny.
Szef UOKiK-u liczy na to, że nowe rozwiązania usprawnią obecny system dochodzenia roszczeń i będą dodatkowym wsparciem konsumentów w skutecznym egzekwowaniu prawa. Chróstny przyznaje, że z ciekawością podchodzi do potencjalnych pozwów, w których podmiot upoważniony będzie mógł zażądać od przedsiębiorcy zaprzestania stosowania określonej praktyki.
Podmiotami upoważnionymi, które będą mogły wytaczać powództwa, będą wszystkie organizacje i instytucje, które Prezes UOKiK wpisze do prowadzonego przez siebie rejestru lub Komisja Europejska – do wykazu organizacji mogących działać w grupowych postępowaniach transgranicznych. Z urzędu takim podmiotem jest Rzecznik Finansowy.
Więcej o prawach konsumenta przeczytacie w tych tekstach:
Zgodnie z nowymi przepisami powództwa grupowe będą wytaczane przeciwko firmom, które stosują praktyki naruszające ogólne interesy konsumentów. Lista spraw, które mogą trafić tą drogą do sądu, jest długa i obejmuje wszystkie branże, w których firmy prowadzą sprzedaż lub świadczą usługi konsumentom.
UOKiK zwraca uwagę, że grupa nie musi ujednolicać wysokości roszczeń. Mało tego, mogą w niej znaleźć się poszkodowani przez naruszenie tego samego prawa, nie tylko w tym samym zdarzeniu. W praktyce oznacza to, że na przykład turyści reklamujący nieudane wakacje mogą w jednym pozwie żądać różnych rekompensat w związku z niewłaściwym wykonaniem różnych umów przez to samo biuro podróży.
Za pozew nie zapłacisz
Bardzo istotne jest to, że konsument nie jest stroną postępowania i nie ponosi jego kosztów. Jedyna opłata, jaka może się pojawić, to koszt przystąpienia do grupy, którą pobiera podmiot upoważniony. Ustawa określa maksymalny próg tej opłaty, czyli 5 proc. wartości roszczenia, ale nie może to być więcej niż 1000 zł w sprawach o roszczenia niepieniężne oraz 2000 zł w sprawach o roszczenia pieniężne. Jeśli jednak powództwo przedstawicielskie będzie wytaczał Rzecznik Finansowy, takich wydatków w ogóle nie będzie.
UOKiK podkreśla, że nie ma kaucji w takich pozwach, a w przypadku ugody konsument może oświadczyć wystąpienie z powództwa, gdy nie jest zadowolony z rozstrzygnięcia. Wtedy taka ugoda go nie wiąże, więc może wytoczyć powództwo indywidualnie albo przystąpić do innego pozwu grupowego. Ustawa daje również konsumentom możliwość dokonania zmiany podmiotu upoważnionego. Może to być swobodna decyzja grupy albo sytuacja, gdy podmiot upoważniony zostanie wykreślony z rejestru.
