Śląsk liderem, Mazowsze outsiderem. To oni olali wymianę kopciuchów
O ile mieszkańcy Śląska zakasali rękawy i złożyli 154 tys. wniosków o wymianę starych kopciuchów, o tyle Mazowszanie nie popisali się determinacją. - Jeśli ta tendencja się utrzyma, to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami – komentuje Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego.
O tym, że w Polsce oddychamy fatalnym powietrzem – nikogo nie trzeba przekonywać. Poprawić sytuacji nie uda się bez ograniczenia pyłów i szkodliwych gazów, pochodzących z kotłów i pieców na węgiel i drewno. W praktyce bywa z tym jednak różnie. Polski Alarm Smogowy sprawdził więc jak wymiana starych kotłów idzie w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim. Na tapet wzięto dopłaty do wymianę starych kotłów w latach w latach 2019-2022.
Mazowsze może uczyć się od Śląska
Paradoksalnie najlepsze wyniki notuje Śląsk, który jeszcze niedawno uchodził za region najbardziej zanieczyszczony. W ciągu czterech lat Ślązacy złożyli 154 tys. wniosków na wymianę źródła ciepła. Jest się czym chwalić, bo to średnio dwa razy więcej niż w województwie małopolskim oraz mazowieckim. Z raportu wynika też, że na drugim miejscu uplasowało się województwo małopolskie – ponad 85 tysięcy wniosków.
Więcej o dotacjach do wymiany kopciuchów"
Za to więcej powodów do wstydu niż dumy ma województwo mazowieckie, gdzie mieszkańcy złożyli jedynie 64 tysięcy wniosków na likwidację “kopciuchów”. Co więcej, to właśnie w tym regionie odsetek gmin z własnym programem jest zdecydowanie niższy niż w województwie śląskim czy małopolskim. W 2019 roku odrębny program dopłat miała co piąta, a w 2022 co czwarta gmina.
Zresztą – jak podkreśla Polski Alarm Smogowy, dane dla Mazowsza dziwią tym bardziej, że od 1 stycznia 2023 r. w tym województwie obowiązuje uchwała antysmogowa, która zakazuje funkcjonowania pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. „kopciuchów”.
Mazowieckie gminy niechlubnymi liderami?
To ciekawe i niepokojące zestawienie – dlaczego to Mazowsze lekceważy jakość powietrza? Województwo śląskie postrzegane do niedawna jako najmocniej zanieczyszczone w kraju wychodzi na pozycję lidera w walce ze smogiem. Widać to po liczbie wymian kotłów – co wskazuje na determinację mieszkańców oraz władz gminnych, by walczyć z problemem. Jeśli ta tendencja się utrzyma, to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami - skomentował Piotr Siergiej, rzecznik PAS.
Oczywiście, wypłaconych dotacji w każdym z regionów było znaczniej mniej niż wniosków. W ramach wszystkich programów w ciągu czterech lat w województwie śląskim to 98 tysięcy, małopolskim - 56 tysięcy wniosków, a w województwie mazowieckim – zaledwie 37 tysięcy.
Dane przedstawione w raporcie wskazują również na rosnącą popularność programu dotacyjnego Czyste Powietrze (PCZP). Najwięcej wniosków w ramach tego programu złożono w każdym z województw w 2021 roku. Rosnącej popularności PCZP towarzyszy powolny spadek (małopolskie) lub stabilizacja (śląskie, mazowieckie) liczby wymian w ramach pozostałych (gminnych) programów dotacyjnych – podaje PAS.
Nie jest zdziwieniem, że największą liczbę wymienionych kotłów notują stolice regionów - Katowice (6626), Warszawa (5447) i Kraków (4162).
Należy pamiętać, że we wrześniu 2019 roku w Krakowie weszła w życie uchwała antysmogowa zakazująca spalania paliw stałych w domowych piecach, kotłach i kominkach, co sprawiło, że tego typu urządzenia były wymieniane przede wszystkim przed terminem wejścia w życie zakazu. Podobny proces będzie miał miejsce w Warszawie, gdzie do wymiany pozostało jeszcze tylko ok. 2500 kotłów – czytamy w raporcie.
