Masz taki piec? Już w nim nie popalisz. W tych województwach jest zakazany
Dziura finansowa w programie Czyste Powietrze nie jest dobrym sygnałem. Ale wcale nie jest tak, że przez to węglowe kopciuchy zostaną z nami na dłużej, a smog będzie nam towarzyszył przez okrągły rok. Przecież w 2024 r. zaczynają wchodzić w życie kolejne zapisy wojewódzkich uchwał antysmogowych, które wprowadzają zakaz dla najgorszych kotłów. W niektórych regionach Polski nawet już obowiązują. Pytaniem otwartym pozostaje, kto będzie to weryfikował i na ile skutecznie.
W ostatnich dniach mapa Polski jest czerwoną latarnią na tle Europy jeżeli chodzi o jakość powietrza. Tak źle jak u nas nie ma nigdzie indzie na Starym Kontynencie. Wartości znowu przekraczane są w tysiącach procent. Np. 20 stycznia w Nowej Rudzie (woj. dolnośląskie) czujniki wykryły przekroczenie norm jakości dla pyłów zawieszonych PM2,5 o 1565 proc. (235 µg/m3) oraz dla pyłów PM10 o 591 proc. (266 µg/m3). Równolegle w tym czasie dowiedzieliśmy się o kłopotach programu Czyste Powietrze. I wyszło na to, że poprzedni rząd Mateusza Morawieckiego na walce ze smogiem postawił krzyżyk i przez ostatnie miesiące swojego urzędowania nie zadbał o odpowiedni transfer pieniędzy. W efekcie trzeba było wstrzymać wypłaty przyznanych dofinansowań beneficjentom, a nowe szefostwo Ministerstwa Klimatu i Środowiska dwoi się i troi, żeby gdzieś znaleźć zastępczą kasę. Ale to wcale nie oznacza, że w Polsce walkę ze smogiem możemy sobie tym samym już zupełnie odpuścić. Węglowe kopciuchy dalej będą miały pod górkę, bo wchodzą w życie kolejne zapisy wojewódzkich uchwał antysmogowych.
Za 100 dni wszystkie pozaklasowe kotły - tzw. kopciuchy działające w Małopolsce, stają się nielegalne - ogłasza na platformie X Maciej Fijak, dziennikarz serwisu smoglab.pl.
Dziesięć województw przyspiesza walkę ze smogiem
Wszystko dlatego, że 1 maja br. wchodzą w życie kolejne zapisy małopolskiej uchwały antysmogowej. Od tego czasu nie będzie wolno użytkować kotłów bezklasowych. W grę będę wchodzić tylko piece 3, 4 i 5 klasy oraz europrojektu. Dzięki wcześniejszym zakazom udało się zmniejszyć liczbę węglowych kopciuchów w krakowskim obwarzanku z 33 tys. jeszcze w 2020 r. do ponad 12 tys. obecnie. Jak wykazuje Polski Alarm Smogowy najwięcej ich zostało (stan na 30 września 2023 r.) w gminach Biskupice (1637 sztuk), Wieliczce (1559) oraz w Niepołomicach (1216).
Więcej o smogu przeczytasz na Spider’s Web:
Ale nie tylko Małopolska, która jako pierwszy w kraju region przyjął takie regulacje, przyspiesza w walce ze smogiem. Dokładnie takie same przepisy zaczęły obowiązywać już od 1 stycznia 2024 r. w woj. wielkopolskim oraz kujawsko-pomorskim. Od 1 lipca br. takie same regulacje zaczną obowiązywać z kolei w woj. dolnośląskim. Z kolei w woj. śląskim od 1 stycznia można palić jedynie kotłami użytkowanymi krócej niż pięć lat. W tym samym czasie dokładnie takie same przepisy zaczęły obowiązywać również w woj. podkarpackim.
W woj. zachodniopomorskim już od 1 stycznia 2024 r. zakazane jest używanie za to kotłów bezklasowych (tzw. kopciuchów). W woj. lubelskim od 1 stycznia br. nie będzie można używać kotłów 1 i 2 klasy, a w woj. świętokrzyskim od 1 lipca kotłów klasy 3 i 4. W woj. pomorskim z kolei od 1 września zacznie obowiązywać zakaz dla pieców bezklasowych.
Polski Alarm Smogowy pyta rząd o inwestycje
Cały czas nie wiadomo, jak rząd zamierza poradzić sobie z dziurą finansową w programie Czyste Powietrze, która do końca lutego ma spuchnąć do nawet 700 mln zł. Pomocne miały okazać się unijne pieniądze przeznaczone na transformację energetyczną w wysokości 22 mld zł, ale na razie rząd zdecydował o przekierowaniu z tej puli raptem 1 proc. środków. W ten sposób Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przekazało 200 mln zł. A jak wyliczają przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego (PAS): tylko do maja br. potrzeba nawet 2 mld zł.
Wysłaliśmy wniosek do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej o listę przedsięwzięć, wraz z kwotami i terminami realizacji, na które zostanie przeznaczona zaliczka 5 mld euro. Dzięki niej dowiemy się, jakim priorytetem dla rządu jest Czyste Powietrze, termomodernizacja i walka ze smogiem - informuje na platformie X Andrzej Gula z PAS.
Do tej pory, w ramach uruchomionego we wrześniu 2018 r. programu Czyste Powietrze, wypłacono dofinansowanie na poziomie blisko 8,6 mld zł. W tym czasie złożono też prawie 762 tys. wniosków i podpisano więcej niż 650 tys. umów. Przypomnijmy, że budżet programu miał na 10 lat wynieść 103 mld zł.
