Skaleczyłeś się podczas pracy zdalnej? Zobacz, czy przysługuje ci odszkodowanie
Mimo że pandemia już minęła, to nadal widać bardzo duże zainteresowanie pracą zdalną. Jednak jest jeden obszar, który wymaga szczególnej uwagi, czyli zapewnienie bezpieczeństwa pracowników wykonujących swoje obowiązki poza tradycyjnym miejscem pracy. Do tej pory przepisy traktowały ten temat po macoszemu, a przecież wypadki podczas pracy zdalnej to powszechne zjawisko. Dodatkowo klasyfikacja jako wypadek przy pracy wciąż nie jest oczywista.
Wypadek przy pracy definiuje się jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które powoduje uraz lub śmierć i które miało miejsce w związku z pracą. Wielu z nas podczas pandemii wykonywało pracę zdalną, nie zastawiając się nad tym, co by było, gdyby....
Kwalifikowanie wypadku to nie taka prosta sprawa
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych przewiduje możliwość zakwalifikowania wypadku, gdy zdarzenie miało miejsce podczas wykonywania codziennych obowiązków lub poleceń przełożonych, lub działania były podejmowane na rzecz pracodawcy, nawet jeśli nie wynikały bezpośrednio z polecenia.
Ustawodawca dopuszcza też sytuację, gdy pracownik pozostawał w dyspozycji pracodawcy w trakcie drogi między siedzibą firmy a miejscem wykonywania obowiązków.
Zakwalifikowanie zdarzenia jako wypadku przy pracy niesie istotne konsekwencje. Dla pracodawców oznacza to potencjalne podwyższenie składki wypadkowej oraz w niektórych przypadkach, możliwość zmierzenia się z cywilnoprawnymi roszczeniami pracownika. Z kolei pracownik, bez formalnej decyzji potwierdzającej, że doszło do wypadku przy pracy, nie ma prawa do świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – zauważa Oliwia Pecht z kancelarii Wolf Theiss.
Wątpliwości związane z oceną co jest wypadkiem a co nie
Kancelaria Wolf Theiss podaje, że przypadku wykonywania przez pracownika pracy zdalnej w godzinach pracy przygotowuje posiłek i kaleczy się nożem, z pewnością mamy do czynienia z nagłym zdarzeniem wywołanym przyczyną zewnętrzną, które powoduje uraz. Wątpliwości mogą jednak pojawić się przy ocenie, czy wypadek ten pozostawał w związku z pracą, co jest warunkiem niezbędnym do uznania zdarzenia za wypadek przy pracy.
Wszystko będzie zależało od okoliczności i przyczyn wypadku, które ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Wskazówki w tej kwestii można znaleźć, analizując dotychczasowe orzecznictwo sądowe - zauważają eksperci z kancelarii Wolf Theiss.
Według tych przesłanek uznaje się, że spożycie posiłku w miejscu pracy podczas przerwy nie przerywa związku z pracą. Ponadto, jeśli pracownik w chwili wypadku nadal pozostawał w ramach swoich obowiązków służbowych, lokalizacja zdarzenia – w tym przypadku mieszkanie pracownika – nie ma decydującego znaczenia.
Przykładem może być sprawa rozpatrywana przez Sąd Najwyższy (sygn. I PSKP 28/22), dotycząca zatrucia się pracownika kanapkami przyniesionymi z domu. W wyroku z 28 czerwca 2023 r. sąd podkreślił, że spożycie posiłku w trakcie przerwy nie zrywa związku z pracą, niezależnie od tego, czy posiłek został przygotowany w domu, kupiony na zewnątrz, czy przyniesiony przez pracownika – mówi Oliwia Pecht.
I wskazuje, że spożycie posiłku z substancją toksyczną mogło wpłynąć na ustalenie winy pracownika, jednak nie stanowiło podstawy do zerwania związku zdarzenia z pracą.
Jednocześnie Sąd Najwyższy w wyroku (sygn. III PR 58/79), uznał, że wypadek, do którego doszło podczas przerwy śniadaniowej, może zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy, nawet jeśli wynikał z zaniedbania pracownika. Kwestie związane z przestrzeganiem przepisów BHP nie mają bowiem wpływu na zakwalifikowanie zdarzenia jako wypadku przy pracy (wyrok SN sygn. III PRN 10/80) – tłumaczy Oliwia Pecht.
Więcej wiadomości na temat pracy można przeczytać poniżej:
Te czynności należy wykonać, aby wypadek został uznany za wypadek przy pracy
Eksperci, wracając do przykładu skaleczenia się podczas przygotowywania posiłku, w trakcie pracy zdalnej wspominają, że taki wypadek może zostać uznany za wypadek przy pracy. Aby pracodawca mógł podjąć odpowiednie działania, musi:
- otrzymać zgłoszenie o zdarzeniu,
- powołać zespół powypadkowy,
- uzgodnić z pracownikiem termin przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia, jeśli jest to konieczne do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.
W przedsiębiorstwach, gdzie praca zdalna lub hybrydowa jest powszechnie stosowana, istotne jest opracowanie i wdrożenie regulaminów oraz zasad BHP, które pomogą zminimalizować ryzyko wypadków. Warto zadbać o odpowiednie określenie wymagań dotyczących ergonomii i bezpieczeństwa w miejscu pracy, regularne szkolenia dla pracowników oraz jasne procedury zgłaszania i dokumentowania wypadków.
