Ryczałt ewidencjonowany wróci w wielkim stylu. Rząd szykuje prezent dla IT
Ministerstwo Finansów rozważa wprowadzenie do przepisów wiążących informacji statystycznych – nowego narzędzia, które ma pomóc przedsiębiorcom w prawidłowym ustaleniu stawek ryczałtu. To duża zmiana, bo dziś tysiące firm – a zwłaszcza samozatrudnieni informatycy – żyją w niepewności, czy dobrze klasyfikują swoje usługi według PKWiU.
Pomysł resortu to odpowiedź na rosnącą falę wątpliwości dotyczących tego, jak przypisać odpowiedni kod PKWiU do prowadzonej działalności. Zależy od tego nie tylko stawka podatku, ale często też opłacalność działalności. Wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską przyznał ostatnio, że rząd analizuje możliwość stworzenia narzędzia podobnego do wiążących informacji stawkowych (WIS), które od lat dobrze sprawdzają się w VAT.
Nowe narzędzie dla przedsiębiorców
W praktyce oznaczałoby to, że fiskus sam potwierdzałby, jak klasyfikować daną usługę lub towar – a jego stanowisko byłoby wiążące. To duża zmiana wobec obecnego systemu, w którym Urząd Statystyczny w Łodzi wydaje jedynie niewiążące opinie. Z tych opinii korzystają podatnicy starający się o interpretacje indywidualne, ale jak podkreślają eksperci, często to tylko pozorna pomoc.
Dziś wielu przedsiębiorców, nie tylko informatyków czy programistów, funkcjonuje w niepewności, jak zaklasyfikować swoje usługi według PKWiU. Polski Ład spowodował, że wiele firm wybiera ryczałt, a jednocześnie ma problem z ustaleniem stawki – zauważa Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy inFaktu.
Ta niepewność ma konkretne skutki finansowe. Jeśli przedsiębiorca błędnie przypisze kod PKWiU, może zapłacić zbyt niski lub zbyt wysoki podatek. Co gorsza, nawet pozytywna interpretacja indywidualna nie daje dziś pełnej ochrony, bo fiskus może zakwestionować samą klasyfikację.
Obecny system, w którym Urząd Statystyczny w Łodzi wydaje jedynie opinie o charakterze niewiążącym, tworzy sytuację patową. Z jednej strony podatnik musi wskazać PKWiU we wniosku o interpretację podatkową, z drugiej – nie ma żadnego oficjalnego potwierdzenia, że jego klasyfikacja jest prawidłowa – tłumaczy Juszczyk.
Czytaj więcej w Bizblogu o prowadzeniu firmy
Informatycy na pierwszej linii
Najczęściej na niejasnych przepisach tracą przedstawiciele branży IT. To oni od lat spierają się z fiskusem o to, czy mogą płacić niższy ryczałt 8,5 proc., czy też powinni stosować 12-proc. stawkę przewidzianą dla usług doradczych. Polski Ład z 2022 r. tylko pogłębił te spory, rozszerzając katalog kodów PKWiU dotyczących informatyki.
Niektórzy przedsiębiorcy czekają na opinie z Łodzi nawet kilka miesięcy, a urząd – jak przyznał wiceminister Neneman – potrafi wskazać kilka możliwych grupowań, jeśli opis działalności jest nieprecyzyjny. W efekcie decyzja o stawce podatku wciąż spada na podatnika.
Wiążąca informacja statystyczna jak tarcza ochronna
Jeśli jednak Ministerstwo Finansów doprowadzi do wdrożenia nowego rozwiązania, przedsiębiorcy mogliby wreszcie odetchnąć. Wiążąca informacja statystyczna działałaby podobnie jak wiążąca informacja stawkowa (WIS) w VAT – dawałaby urzędową pewność, że stosowana klasyfikacja i stawka są prawidłowe.
Wiążąca informacja statystyczna rozwiązałaby ten problem w sposób systemowy. Ujednoliciłaby praktykę, skróciła spory i wprowadziła większą przewidywalność dla tysięcy drobnych przedsiębiorców – podkreśla Juszczyk.
Ekspert zwraca uwagę, że kluczowe będzie jednak to, jak zostanie zaprojektowana procedura: kto będzie wydawał takie informacje, w jakim terminie i czy będą one chroniły podatnika na równi z interpretacją indywidualną.
Jeśli resort finansów rzeczywiście doprowadzi ten pomysł do wdrożenia, będzie to jedna z najbardziej praktycznych reform podatkowych ostatnich lat – bardzo potrzebna w codziennym rozliczaniu działalności gospodarczej – dodaje doradca inFaktu.
Koniec podatkowej ruletki?
W praktyce nowe rozwiązanie mogłoby znacząco ograniczyć liczbę sporów z fiskusem, ułatwić rozliczenia ryczałtowcom i zwiększyć ściągalność podatków. Obecnie bowiem błędna klasyfikacja często nie jest efektem złej woli, lecz braku jasnych reguł.
W mojej ocenie wprowadzenie wiążącej informacji statystycznej to dobry i długo oczekiwany krok w kierunku pewności prawa i spójności interpretacyjnej między GUS a fiskusem. Dziś stawka ryczałtu czasem przypomina ruletkę, a przecież prowadzenie działalności to nie gra hazardowa – ocenia Juszczyk.
