Koniec z paragonami, czas na CIT. Piękna akcja w wykonaniu skarbówki
8,5 mln zł dopłaty do CIT-u – tyle kosztowało jedną z firm motoryzacyjnych zaniżanie dochodów w rozliczeniach z zagraniczną centralą. Krajowa Administracja Skarbowa chwali się sukcesem i zapowiada kolejne kontrole. I dobrze, bo takich przypadków są w Polsce setki. To, co dziś wygląda jak triumf fiskusa, jest raczej początkiem długiego sprzątania po latach pobłażliwego podejścia do transferów zysków.
Kontrolerzy z Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie odkryli, że spółka z branży motoryzacyjnej w latach 2020-2021 zaniżała dochody, stosując nierynkowe warunki w rozliczeniach z centralą. Polska spółka, formalnie dystrybutor, płaciła za swoje usługi mniej, niż powinna, przez co zawyżyła koszty o ponad 30 mln zł i zaniżyła podatek dochodowy od osób prawnych.
Podatnik nie próbował się spierać – zgodził się z ustaleniami kontroli i wpłacił 8,5 mln zł zaległego CIT. To sporo, ale w skali całej gospodarki wciąż niewiele.
Tego typu spraw jest więcej, tylko rzadko przebijają się do mediów – przyznają nieoficjalnie urzędnicy skarbowi.
Fiskus zmienia priorytety: mniej paragonów, więcej transferów
Po latach ścigania drobnych przedsiębiorców za źle wystawioną fakturę, fiskus wreszcie zmienia kierunek. W krakowskim Urzędzie Celno-Skarbowym powstaje Centrum Kompetencyjne ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT. Ma się skupić na analizie cen transferowych, czyli rozliczeń między firmami w tej samej grupie kapitałowej.
Jak podkreślają przedstawiciele KAS, chodzi o „wzmocnienie efektywności działań w zakresie przeciwdziałania przenoszeniu zysków wypracowanych w Polsce do innych jurysdykcji podatkowych”.
Innymi słowy – o to, by zyski generowane w Polsce były tu opodatkowane, a nie znikały w rajach podatkowych albo w siedzibach matek na Zachodzie.
Ministerstwo Finansów zapowiedziało też powołanie Zespołu ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT, który ma przygotować raport i propozycje systemowych rozwiązań. KAS ma przy tym nową filozofię: liczy się efekt kwotowy, a nie liczba przeprowadzonych kontroli. To oznacza koniec ery statystyki dla statystyki – i bardzo dobrze.
Czytaj więcej w Bizblogu o kontrolach skarbowych
CIT – czyli 93 miliardy i wciąż za mało
W 2023 roku dochody budżetu z CIT wyniosły 93,2 mld zł. Brzmi nieźle, dopóki nie uświadomimy sobie, że zaledwie 2 proc. największych podatników odpowiada za ponad 60 proc. wpływów z tego podatku.
A mimo to część z nich od lat skutecznie unika płacenia pełnych należności, wykorzystując skomplikowane schematy rozliczeń w ramach grup kapitałowych.
Według danych OECD Polska traci nawet 1 proc. PKB rocznie przez transfery zysków do krajów o niższych podatkach. W praktyce oznacza to nawet 30-40 mld zł mniej w budżecie, które mogłyby zasilić system ochrony zdrowia, szkolnictwo czy inwestycje infrastrukturalne.
Przez lata fiskus wolał zaglądać w paragon fryzjera i fakturę mikrofirmy za laptopa. Tymczasem prawdziwe miliony znikały nie w kieszeniach drobnych przedsiębiorców, tylko na liniach przelewów między centralą a spółką-córką.
Góra lodowa dopiero się odsłania
KAS dopiero zaczyna nadrabiać zaległości wobec rzeczywistości globalnych korporacji. Przez lata brakowało nie tylko narzędzi, ale i odwagi, by ruszyć w ślad za dużymi grupami kapitałowymi. Teraz coś się zmienia. Powołanie Centrum Kompetencyjnego w Krakowie i Zespołu przy Ministerstwie Finansów to dobry sygnał. Pokazuje, że administracja chce nie tylko karać, ale też rozumieć mechanizmy, które pozwalają firmom przenosić zyski.
KAS wreszcie złapała trop. Ale żeby nie zgubić śladu, musi biec szybciej niż doradcy podatkowi wielkich korporacji.
To, co dziś wygląda na pojedynczy sukces, za kilka lat może stać się codziennością. I oby tak było – bo każda złotówka, która zostaje w Polsce, to nie kara dla biznesu, lecz element uczciwej konkurencji.
