Odszkodowanie za mienie zabużańskie. Komu przysługuje, ile wynosi
O odszkodowanie za mienie zabużańskie mogą ubiegać się osoby przymusowo wysiedlone z terenów, które przed II wojną światową znajdowały się w granicach państwa polskiego, natomiast obecnie położone są na wschód od nich. Jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać rekompensatę pieniężną?
Czym jest mienie zabużańskie?
Mienie zabużańskie to majątki ziemskie należące do przymusowo wysiedlanych Polaków, potocznie nazywanych zabużanami. Wysiedlenia miały miejsce w latach 1944-1952 i obejmowały tereny należące przed II wojną światową do Polski, a dziś znajdujące się za wschodnią granicą. Zabużanie mogli zabrać ze sobą jedynie najpotrzebniejsze rzeczy, mieli natomiast pozostawić zarówno własne nieruchomości, jak i dobra ruchome. Odszkodowanie za mienie zabużańskie jest więc formą rekompensaty finansowej za poniesione w przeszłości straty.
Kto może uzyskać odszkodowanie za mienie zabużańskie?
Aby uzyskać odszkodowanie za mienie zabużańskie, należy spełnić łącznie cztery przesłanki ustawowe:
- posiadanie obywatelstwa polskiego na dzień 1 września 1939 roku,
- zamieszkiwanie w dniu 1 września 1939 roku na byłym terytorium Polski,
- opuszczenie byłego terytorium Polski lub bycie z niego wypędzonym w związku z wybuchem II wojny światowej,
- posiadanie obywatelstwa polskiego.
Prawo do rekompensaty jest niezbywalne i dziedziczne. Przysługuje więc także spadkobiercom osób, które spełniały powyższe warunki. Co ważne, aby mogli otrzymać pieniądze, muszą posiadać obywatelstwo polskie.
Więcej o odszkodowaniach przeczytasz na Bizblog.pl:
Ile wynosi odszkodowanie za mienie zabużańskie?
Odszkodowanie za mienie zabużańskie najczęściej wypłacane jest w formie gotówkowej i wynosi 20 proc. wartości pozostawionej za Bugiem nieruchomości. Celem ustalenia wartości konieczne jest przeprowadzenie ekspertyzy. Operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego jest podstawą wypłaty odszkodowania. Przepisy dopuszczają również zaliczenie wartości pozostawionego majątku na poczet zakupu nieruchomości od Skarbu Państwa.
Jak ubiegać się o odszkodowanie?
Wniosek u wypłatę odszkodowania za mienie zabużańskie należało złożyć do 31 grudnia 2008 roku. Do dziś jednak wiele wniosków pozostaje bez rozpoznania, ze względu na brak dokumentów potwierdzających prawo do rekompensaty. Są to m.in..:
- dokumenty potwierdzające pozostawienie mienia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
- dokumenty potwierdzające posiadanie obywatelstwa polskiego,
- postanowienia sądowe lub notarialne, zwłaszcza potwierdzające dziedziczenie po uprawnionym do odszkodowania.
Niestety, ze względu na to, że od wysiedlenia upłynęło wiele lat, pojawiają się trudności w odnalezieniu odpowiedniej dokumentacji. Bez niej natomiast nie można wypłacić odszkodowania, nawet jeśli w rzeczywiści przysługuje. W odnalezieniu brakujących dokumentów mogą pomóc prawnicy. Warto udać się po poradę także w sytuacji, gdy wojewoda odmówił wypłaty odszkodowania.
Dlaczego tak trudno uzyskać odszkodowanie?
Wydaje się, że odszkodowanie za wniosek o odszkodowanie za mienie zabużańskie to czysta formalność. Tymczasem problem, jak wspomniano wyżej, pojawia się już na etapie kompletowania dokumentacji. Przedstawione dowody muszą jednoznacznie wskazywać na to, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe. Pamiętajmy, że niespełnienie nawet jednej z nich wyklucza możliwość uzyskania rekompensaty. Kolejnym problemem jest wykazanie, że właściciel nieruchomości został przesiedlony, a więc nie opuścił jej dobrowolnie. W ocenie prawników za wysiedlenie uznaje się nawet nieprzymusowy wyjazd, który podyktowały był względami bezpieczeństwa. Wątpliwości urzędników budzi także fakt, iż wielu zabużan powróciło na rodzinne ziemie po zakończeniu wojny. Inną kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, jest wysokość odszkodowania, która wynosi zaledwie 20 proc. wartości opuszczonej nieruchomości. Jest to niewielka kwota, której uzyskanie może sporo kosztować, biorąc pod uwagę ewentualną pomoc specjalisty w składaniu wniosku i argumentowaniu go. Postępowania w zakresie przyznania odszkodowania toczą się wiele lat i nie zawsze kończą wypłatą środków.
