Zarabiamy żenująco mało. „Cała prawda” o zarobkach wkurzy was jeszcze bardziej
No to się doczekaliśmy. Główny Urząd Statystyczny wypuścił dzisiaj pierwszą porcję danych o medianie wynagrodzeń Polaków, potwierdzając to, o czym trąbią o lat ekonomiści i analitycy. Twierdzą oni, że przeciętne wynagrodzenia w gospodarce narodowej albo jeszcze gorzej w firmach zatrudniających co najmniej dziesięć osób przystają do finansowej rzeczywistości Polaków z gracją pięści i oka. I mamy to czarno na białym. Wspomniane zarobki wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej są o przeszło 2000 tysiące wyższe niż mediana. Ale jeśli myślicie, że istotnie zmniejszy się liczba złośliwych komentarzy pod materiałami przedstawiającymi zawyżone dane GUS o wynagrodzeniach, to sądzę, że się mylicie. Prawda boli bowiem najbardziej.
Dzisiejsze dane mają naprawdę poważny kaliber. Eksperci twierdzą, że mediana (w statystyce wartość środkowa) jest o wiele bliższa rzeczywistości, niż podawana co miesiąc średnia krajowa. Między innymi dlatego że przeciętne wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw są po prosto wyraźnie wyższe od tego, co dostaje co miesiąc od pracodawcy większość Polaków, co zresztą potwierdził Główny Urząd Statystyczny (GUS).
Mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w gospodarce narodowej była w marcu niższa o 23,9 proc. od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (8604,72 zł) i wyniosła 6549,22 zł brutto – podał w GUS. Ile te mediana wynosi w przeliczeniu na rękę? 4795 zł. Wkurza, tylko inaczej niż zawyżone dane, zwłaszcza że mediana oznacza, że połowa Polaków dostaje mniej niż 6549,22 zł brutto/4795 zł netto.
Dzisiejsze dane mają naprawdę poważny kaliber. Eksperci twierdzą, że mediana (w statystyce wartość środkowa) jest o wiele bliższa rzeczywistości, niż podawana co miesiąc średnia krajowa. Między innymi dlatego że przeciętne wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw są po prosto wyraźnie wyższe od tego, co dostaje co miesiąc od pracodawcy wielu (większość?) Polaków.
Do tej pory mediana wynagrodzeń była wyliczana przez GUS bardzo rzadko, dane publikowane były co dwa lata. W środę dostaliśmy hurtem takie informacje za trzy miesiące bieżącego roku. Najświeższe dotyczą marca 2024 r.
Duże firmy płacą pracownikom najwięcej
Mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r. wyniosła 6549,22 zł. Oznacza to, że połowie zatrudnionych zostało wypłacone wynagrodzenie nie wyższe niż ta kwota, a druga połowa otrzymała wynagrodzenie nie niższe – wyjaśnił od razu GUS w komunikacie.
Najnowszy komplet danych dowodnie wykazał różnicę w zarobkach pań i panów. Te pierwsze zarobiły w marcu o 412,64 zł (4 proc.) mniej (6770,08 vs. 6357,44). GUS zwrócił też uwagę, że najwyższe zarobki osiągają Polacy w wieku 35-44 zł – 6885,05 zł, a jeśli chodzi o wielkość pracodawcy to zatrudnieni w podmiotach 1000+: 7941,18 zł.
Więcej wiadomości na temat wynagrodzeń, pensji i zarobków w Polsce
Wraz z informacjami o średnich wartościach poznaliśmy też dane o najgorzej i najlepiej zarabiających.
W marcu 2024 r. 10,0 proc. najniżej zarabiających (decyl pierwszy) otrzymało wynagrodzenie nie przekraczające 4242,00 zł. Na drugim biegunie (decyl dziewiąty) znaleźli się najlepiej uposażeni, którzy w marcu otrzymali nie mniej niż 14016,00 zł brutto.
W ośmiu z dziewięciu omawianych przedziałach wynagrodzeń występowały różnice ze względu na płeć zatrudnionych – jedynie w decylu pierwszym wartość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn kształtowała się na tym samym poziomie. Największa różnica w wynagrodzeniach według płci wystąpiła w decylu szóstym i wyniosła 475,00 zł – wskazał GUS w komunikacie.
W zależności od miejsca, w którym znajduje się siedziba podmiotu, różnice między najwyższą a najniższą medianą wyniosła blisko 6 tys. zł brutto. Natomiast według miejsca zamieszkania pracowników ta różnica wyniosła ponad 4,7 tys. zł.
Polki na budowy. Zarobią więcej niż ojcowie, mężowie i bracia
Ze względu na rodzaj działalności najwyższą wartość mediany mogła pochwalić się sekcja Informacja i komunikacja – 10558,90 zł. W tym wypadku najciekawiej wypadają jednak różnice w zarobkach w zależności od płci. Aż w 15 z 19 na sekcji PKD mediana wynagrodzeń mężczyzn była wyższa od mediany wynagrodzeń kobiet.
Najgorzej wypadła Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, gdzie mediana wynagrodzeń mężczyzn była wyższa niż kobiet aż o 43,7 proc. Tylko w trzech sekcjach mediana wynagrodzeń kobiet była wyższa od mediany wynagrodzeń mężczyzn.
Największa różnica wystąpiła w sekcji Budownictwo, gdzie mediana wynagrodzeń kobiet była wyższa niż mediana wynagrodzeń mężczyzn o 32,6 proc. W pozostałych dwóch sekcjach mediana wynagrodzeń kobiet była wyższa niż mediana wynagrodzeń mężczyzn o nie więcej niż 4 proc. – zaznaczył GUS.
Wynagrodzenia Polaków. Miarodajnie i pełniej
Już w materiale zapowiadającym publikację mediany wynagrodzeń, Jacek zaznaczał, że to znacznie bardziej miarodajny sposób podawania informacji o tym, ile zarabiają Polacy, ponieważ średnia jest podatna na zaburzenie przez ekstremalne dane. Rafał Hirsch w materiale o wynagrodzeniach sprzed pięciu laty, tłumaczył:
Jeśli w jakiejś grupie dziesięcioosobowej ktoś zarabia 500 tysięcy, a pozostałych dziewięć osób zarabia 1800 zł, to w tej grupie średnia płaca wynosi 51,6 tysięcy złotych, czyli 28 razy więcej niż zarabia 90 proc. osób w tej grupie.
Podawanie mediany to niejedyna zaleta nowych danych:
Jest to badanie pełne, które uwzględnia wynagrodzenia wypłacone w danym miesiącu z tytułu wszystkich zatrudnień, czyli każdej pracy na podstawie stosunku pracy lub stosunku służbowego, niezależnie od wymiaru pracy, na który została zawarta umowa. Badanie dotyczy wszystkich podmiotów gospodarki narodowej, również małych, do 9 osób – podkreślił GUS.
Zyskaliśmy tym samym nie tylko bardziej miarodajne, ale i pełniejsze dane na temat wynagrodzeń w naszym kraju.
