Euro zamiast złotego? Większość Polaków nie chce wspólnej waluty
Wprowadzenie euro do Polski wciąż budzi obawy większości z nas. Jednocześnie niemal połowa Polaków uważa, że należy rozpocząć powolny proces wprowadzania wspólnej waluty. Upodobania polityczne mają duże znaczenie na to, czy chcemy być częścią strefy euro.
Czy Polacy są za czy przeciwko wprowadzeniu euro? Badanie na zlecenie Fundacji Wolności Gospodarczej (FWG), które zostało przeprowadzone przez SW Research w ramach kampanii „Kurs Na Euro”, miało na celu poznanie społecznych postaw wobec wprowadzenia euro w Polsce.
Dlaczego Polacy boją się wprowadzenia euro?
Już poprzednie badania przeprowadzone w ramach kampanii wykazały, że wprowadzenie euro jest w dużym stopniu postrzegane w kategoriach szybkiej zmiany, która niesie wiele zagrożeń dla codziennego życia, ale także funkcjonowania instytucji państwowych nieprzygotowanych do takiej zmiany.
Istniejące, nieliczne sondaże przeprowadzone przez polskie ośrodki badają na ogół opinie na ten temat tak, jak gdyby chodziło o wprowadzenie w Polsce euro praktycznie natychmiast. Nic więc dziwnego, że w warunkach wysokiej inflacji, wojny za wschodnią granicą i antyunijnej propagandy górę biorą obawy i ponad połowa badanych deklaruje, że jest przeciwna euro – zwracają uwagę autorzy koncepcji badania dr Robert Sobiech z Collegium Civitas i prof. Marek Góra ze Szkoły Głównej Handlowej.
Dlatego, jak tłumaczą, założeniem najnowszego badania było odtworzenie społecznych postaw wobec euro w sytuacji, kiedy jego wprowadzenie nie będzie traktowane jako szybka zmiana, ale jako dłuższy proces przyłączania się Polski do kolejnej grupy wysoko rozwiniętych państw. I dlatego pytano o przyjęcie wspólnej waluty za kilka lat albo używano konsekwentnie sformułowania „przyjęcie przez Polskę wspólnej waluty”, zamiast sformułowania „wprowadzenia euro”, stosowanego w wielu wcześniejszych badaniach.
Okazało się, że nawet, gdyby wprowadzenie euro miało nastąpić dopiero za kilka lat, to i tak co drugi Polak boi się tego i jest przeciwny (50,6 proc.), co trzeci badany jest za wspólną walutą, a 14 proc. nie ma zdania.
Marek Tatała, CEO Fundacji Wolności Gospodarczej, upatruje takie wyniki w niewystarczającej edukacji, a nawet w straszeniu obywatel.
Wbrew wielu mitom, doświadczenia innych krajów strefy euro nie potwierdzają, że doszło w nich do skokowego wzrostu cen czy nagłego pojawienia się „drożyzny” po przyjęciu euro – wyjaśnia.
reprezentatywna próba dorosłych mieszkańców Polski (N=1020). Wykonawca: SW Research. Realizacja: maj 2023
Upodobania polityczne wpływają na decyzje Polaków?
Z badania wynika także, że największy wpływ na postawy wobec euro mają preferencje polityczne. Biorąc pod uwagę deklarację o udziale w tegorocznych wyborach:
- za przyjęciem euro jest 43,5 proc. respondentów zdecydowanych wziąć udział w wyborach parlamentarnych,
- 13,6 proc., którzy nie zamierzają brać udziału w wyborach,
- 15,4 proc. badanych, którzy nie podjęli jeszcze decyzji o udziale w wyborach.
Jak wynika z badania, wyborcy obecnej opozycji deklarują silne poparcie za przyjęciem euro w Polsce, zupełnie przeciwne zdanie mają za to zwolennicy rządu. Wyborcy Konfederacji i niezdecydowani wyborcy są podzieleni w tym temacie – opisuje wyniki badania Marek Tatała.
Większość wyborców KO (67,9 proc.), Lewicy (62,1 proc.) i w nieco mniejszym stopniu Trzeciej Drogi (44,9 proc.) jest za przyjęciem euro w nadchodzących latach. Z kolei zdecydowany sprzeciw (76,4 proc.) deklarują wyborcy Zjednoczonej Prawicy. Jedynie 16,3 proc. z nich jest za przyjęciem euro. Sprzeciw wobec euro deklaruje ponad połowa (55,9 proc.) wyborców Konfederacji, a co trzeci wyborca tej partii opowiada się za jego wprowadzeniem w dłuższej perspektywie. Podobnie sytuacja ma miejsce wśród wyborców niezdecydowanych na oddanie głosu na którąś z partii: 49,3 proc. badanych w tej grupie jest przeciw, a 29,6 proc. jest za.
Natomiast jeśli sprawdzimy nastroje Polaków ze względu na ich wiek, to przeciwnikami przyjęcia euro jest 50 proc. najmłodszych badanych (w wieku do 28 lat) i 52,5 proc. najstarszych badanych (w wieku powyżej 60 lat). Na poglądy badanych nie wpływa też wielkość miejscowości, w której mieszkają. Przeciwnicy euro stanowią 48,3 proc. mieszkańców największych miast (pow. 0,5 mln. mieszkańców), 50,3 proc. mieszkańców najmniejszych miast (poniżej 100 tys. mieszkańców) i 52 proc. mieszkańców wsi.
Poparcie dla wprowadzania euro nie różnicuje także wykształcenie badanych. Niewielkie różnice pojawiały się w przypadku płci, gdzie kobiety częściej niż mężczyźni udzielały odpowiedzi „trudno powiedzieć”.
Więcej o tym, co się dzieje strefie euro przeczytasz na Spider’s Web:
Czy Polska powinna rozpocząć przygotowania do wprowadzenia euro?
Aby wejść do strefy euro, Polska musi spełnić takie warunki, jak np. obniżenie stopy inflacji, obniżenie stóp procentowych oraz stabilny kurs złotego wobec euro, co trochę potrwa. I w tym wypadku niemal połowa badanych (43,7 proc.) opowiada się za rozpoczęciem przygotowań do wejścia Polski do strefy euro, z czego 18,5 proc. chce jak najszybszego rozpoczęcia tego procesu. Z koeli 25,2 proc. badanych uważa, że Polska powinna rozpocząć takie przygotowania, ale w obecnej sytuacji nie powinniśmy się spieszyć. Jedynie 26,9 proc. uważa, że Polska w ogóle nie powinna przyjmować euro.
reprezentatywna próba dorosłych mieszkańców Polski (N=1020). Wykonawca: SW Research. Realizacja: maj 2023
Te postawy również zbadano na tle preferencji politycznych. I tak: 70 proc. wyborców KO i Lewicy uważa, że Polska powinna rozpocząć przygotowania do przyjęcia euro, w tym 40 proc. uważa, że powinny się one zacząć jak najszybciej. Za rozpoczęciem przygotowań jest 55 proc. wyborców Trzeciej Drogi oraz 45 proc. wyborców Konfederacji. Jedynie wyborcy PiS są przeciwni. Na tym tle widoczna jest znacząca izolacja wyborców Zjednoczonej Prawicy, gdzie co piąty wyborca popiera rozpoczęcie przygotowań, a blisko połowa zdecydowanie wyklucza przyjęcie euro przez Polskę.
