Emerytury tysięcy seniorów zostaną ponownie przeliczone. Krzywdził ich algorytm
Skalkulowanie na nowo wysokości świadczenia emerytalnego wszystkim osobom, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019 przewiduje projekt ustawy zgłoszony przez Ministerstwo Rodziny. Wprowadzony reformą z 1999 roku algorytm sprawiał, że świadczenie „czerwcowego” emeryta było zwykle niższe niż w przypadku przejścia na emeryturę w kwietniu lub maju. MRPiPS chce teraz naprawić ten błąd.
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o ustaleniu wysokości emerytur i rent rodzinnych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Proponowane przez MRPiPS przepisy mają naprawić krzywdę osób, które w tych latach przechodziły na emeryturę w czerwcu i tylko z tego powodu miały zaniżone świadczenie.
Reforma emerytalna z 1999 r.
Resort Agnieszki Dziemianowicz-Bąk wyjaśnia, że reforma emerytalna z 1999 roku wprowadziła nowy algorytm wymiaru emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. Problem polega na tym, że algorytm ten sprawiał, że świadczenie osoby przechodzącej na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019 było zwykle niższe od świadczenia tej osoby, gdyby przeszła na emeryturę w kwietniu lub maju danego roku.
Ten niesprawiedliwy mechanizm został w końcu naprawiony i od 2020 roku ludzie przechodzący na emeryturę w czerwcu mają świadczenie kalkulowane tak, jakby zrobiły to w maju. Zmianę wprowadzono jednak tylko w przypadku osób, które dopiero przechodzą na emeryturę, natomiast zapomniano o tysiącach czerwcowych emerytów z lat 1999-2019. Teraz MRPiPS chce to naprawić.
Proponowane zmiany polegają na tym, że w przypadku ustalenia wysokości emerytury według nowych zasad w czerwcu danego roku w latach 2009-2019 waloryzacji kapitału początkowego i składek, zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, dokonuje się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju danego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego – tłumaczy wiceminister rodziny Sebastian Gajewski.
Przeliczenie emerytur nie zadziała wstecz
Proponowane przez MRPiPS zakładają, że w przypadku osoby, której przyznano emeryturę lub rentę rodzinną w czerwcu w latach 2009-2019, jej emerytura lub renta rodzinna na jej wniosek złożony do ZUS-u podlegałaby ponownemu ustaleniu wysokości. Trzeba jednak zaznaczyć, że przeliczenie świadczenia nie będzie działało wstecz – nowa wysokość emerytury będzie obowiązywała tylko po dacie złożenia wniosku.
Resort rodziny chce, by świadczeniobiorca mógł złożyć taki wniosek najwcześniej pół roku od dnia wejścia w życie ustawy, co ma nastąpić 1 czerwca 2025 r. Z kolei ZUS wydawałby decyzję w sprawie ustalenia wysokości emerytury lub renty rodzinnej (czyli emerytury po zmarłym małżonku) w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.
Więcej o emeryturach przeczytasz na w tych tekstach:
Dzięki wskazanym rozwiązaniom nastąpi zrównanie sytuacji świadczeniobiorców, którym przyznano emeryturę lub rentę rodzinną w czerwcu w latach 2009-2019, ze świadczeniobiorcami, którym przyznano świadczenie w kolejnych latach – podkreśla wiceszef resortu rodziny.
To jeszcze nie wszystko. MRPiPS chce zaproponować nową metodę obliczania kwartalnych wskaźników waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie oraz kapitału początkowego, której celem będzie zniesienie sezonowości przy ustalaniu wysokości emerytur i wyeliminowanie obecnie funkcjonujących mniej lub bardziej korzystnych miesięcy przejścia na emeryturę.
Algorytm wyliczania czerwcowej emerytury
Dlaczego w latach 1999-2019 pokrzywdzeni byli akurat ci, którzy na emeryturę przechodzili w czerwcu? Wynikało to z faktu, że suma wskaźników waloryzacji kwartalnej, którymi zostały objęte składki emerytalne oraz kapitał początkowy przy przejściu na emeryturę w kwietniu lub maju, jest zazwyczaj wyższa od wskaźnika waloryzacji rocznej, który stosuje się przy ustalaniu emerytury w czerwcu danego roku.
Ze względu na fakt, że wskaźniki waloryzacji kwartalnej składek zewidencjonowanych na koncie za pierwszy kwartał danego roku są nieproporcjonalnie wysokie zarówno w porównaniu do wskaźników za inne kwartały, jak i w porównaniu do wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz do wskaźników nominalnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, oraz są duże wyższe niż wskaźniki waloryzacji składek za cały dany rok, wysokość emerytur przyznanych w czerwcu jest niższa od przyznanych w innych miesiącach – wyjaśnia Gajewski.
