Ważna reforma w ZUS-ie. Orzekanie o niezdolności do pracy do zmiany
Skuteczniejsza kontrola prawidłowości wystawiania orzeczeń lekarskich oraz usprawnienie systemu wydawania orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy i zaświadczeń lekarskich. Takie mają być efekty gruntownej reformy systemu wydawania orzeczeń dla celów ustalania praw do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy trafił właśnie do konsultacji społecznych.
Nowa ustawa ma zapewnić sprawną i efektywną realizację ustawowych zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych związanych z wydawaniem orzeczeń i kontrolą zaświadczeń lekarskich. MRPiPS przyznaje, że chce zreformować system w taki sposób, by zniknęły wątpliwości dotyczące prawidłowości orzekania dla celów ustalania praw do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Orzecznictwo lekarskie do zmiany
Istniejący stan prawny postrzegany jest zarówno przez osoby ubiegające się o świadczenia o charakterze ubezpieczeniowym lub pozaubezpieczeniowym jako nieprzejrzysty i niedostosowany do obecnych potrzeb społecznych, co prowadzi do uznania go za nieefektywny – czytamy w uzasadnieniu ustawy.
Ministerstwo Rodziny zwraca uwagę, że obecny system orzecznictwa lekarskiego w ZUS-ie został ukształtowany w innych realiach społecznych, gospodarczych, organizacyjnych i prawnych. Przekonuje też, że sposób jego ukształtowania nie przystaje do aktualnego zakresu działania ZUS-u i roli jego orzeczeń w systemie zabezpieczenia społecznego, realiów medycznego rynku pracy i oczekiwań społecznych.
Duża część problemów związanych z systemem orzeczniczym w ZUS-ie wynika z problemów kadrowych. Wieloletnie problemy z zatrudnieniem lekarzy orzeczników sprawiło, że średni wiek lekarzy zatrudnionych w ZUS-ie to już ponad 60 lat, a olbrzymia liczba etatów jest nieobsadzona. MRPiPS podaje, że ZUS zatrudnia obecnie w orzecznictwie lekarskim łącznie 546 osób, ale aż 355 etatów lekarzy jest nieobsadzonych. Oznacza to, że odsetek wakatów wynosi aż 40 proc.
Więcej o ZUS-ie przeczytacie w tych tekstach:
Występujące problemy kadrowe w zakresie orzecznictwa lekarskiego, formy zatrudnia lekarzy orzeczników, zasady ich wynagradzania nie odpowiadają współczesnym realiom lekarskiego rynku pracy, co przekłada się na sprawność działania w zakresie orzecznictwa lekarskiego – czytamy.
Głównym celem projektu ustawy jest stworzenie jednolitej, kompleksowej regulacji wykonywania przez ZUS zadań z zakresu orzecznictwa lekarskiego dla celów ustalania praw do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz dla innych celów. Resort wyjaśnia, że obecnie w przepisach panuje olbrzymi bałagan i sprawy orzecznictwa są regulowane przez różne ustawy, często się na siebie nakładając, a do tego dochodzą wewnętrzne akty prawne ZUS-u.
Drugim celem ustawy jest stworzenie regulacji postępowania orzeczniczego, które ma gwarantować „szybkie, sprawne i terminowe” wydanie orzeczenia. MRPiPS wyjaśnia, że aktualnie barierą w sprawnym prowadzeniu postępowania orzeczniczego są nie tylko braki w kadrze orzeczniczej ZUS-u, ale także trudności w pozyskiwaniu niezbędnej do wydania orzeczenia dokumentacji medycznej i brak podstaw do elektronizacji tego postępowania w niezbędnym zakresie.
Wysokość wynagrodzeń lekarzy
Trzecim celem ustawy jest stworzenie warunków do zapewnienia pełnej obsady kadrowej orzecznictwa lekarskiego w ZUS-ie. Obecnie zadania z zakresu orzecznictwa lekarskiego w ZUS-ie mogą wykonywać wyłącznie lekarze orzecznicy i członkowie komisji lekarskich, a ich warunki pracy i płacy reguluje w istotnym zakresie zakładowy układ zbiorowy pracy zawarty w ZUS na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Problem polega na tym, że jest coraz mniej chętnych do wykonywania tej pracy.
Wysokość wynagrodzeń oferowanych lekarzom orzecznikom i członkom komisji lekarskich oraz pozapłacowe warunki ich zatrudnienia nie odpowiadają współczesnym realiom medycznego rynku pracy – przyznaje MRPiPS.
Ministerstwo Rodziny zamierza przeprowadzić też reformę systemu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich, dlatego w tej ustawie chce uszczegółowić przesłanki, w których ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego. Obecnie następuje to w przypadku wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub w przypadku wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem zwolnienia lub gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.
