Nie ma pieniędzy na Czyste Powietrze. Ogromna dziura finansowa
W pierwszym tygodniu nowego roku złożono ponad 3700 wniosków w ramach rządowego programu Czyste Powietrze. Ale za chwilę to być może nie będzie miało żadnego sensu. Poprzedni gabinet Mateusza Morawieckiego zostawił po sobie ogromną dziurę finansową. Teraz okazuje się, że jest większa niż to pierwotnie szacowano. Już wiadomo, że do jej zasypania pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy nie wystarczą. trzeba szukać dodatkowych funduszy europejskich.
Uruchomiony we wrześniu 2018 r. program Czyste Powietrze był odpowiedzią rządu Zjednoczonej Prawicy na coraz większy smog. Pal licho, że nasze normy jakości powietrza są dalej zaniżone względem tych ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), że kryzys energetyczny leczyliśmy sprzedażą węgla brunatnego. Grunt, że jest Czyste Powietrze i jakoś to będzie. Teraz okazuje się, że nie będzie, bo nie ma pieniędzy. Nowe władze Ministerstwa Klimatu i Środowiska początkowo chciały zasypać tę dziurę środkami z KPO. W sumie to 200 mln zł. Ale finansowa wyrwa okazała się większa - na 300 mln zł.
Te 200 mln zł nie wystarczy na wypłacenie wszystkich wniosków, dlatego też pracujemy nad środkiem zastępczym, który pozwoli na wypłacenie wszystkich dotacji zaległości i uruchomieniem prefinansowania - zapowiada Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska.
Czyste Powietrze bez pieniędzy ale z większą liczbą wniosków
Program Czyste Powietrze ma potrwać do 2029 r. z budżetem na poziomie 103 mld zł. Szkopuł w tym, że przez pierwsze trzy lata funkcjonowania tej inicjatywy skierowanej na wymianę węglowych kopciuchów dotacje zasilano środkami budżetowymi, które właśnie się skończyły. I nowy rząd musi szybko szukać nowych pieniędzy, żeby przywrócić płynność w programie.
Rozpoczynamy proces uruchomienia puli środków dostępnych z FEnIKSa, zajmie to parę tygodni, ale chcemy mieć pewność, że w perspektywie kolejnych miesięcy ta płynność w programie Czyste Powietrze zostanie nie tylko przywrócona, ale zachowana w sposób trwały. Wcześniej chcemy uruchomić też jakieś prefinansowanie, które pozwoli nam wypełnić tę lukę czasową między systemem obecnym a wdrożeniem FEnIKSa - tłumaczy Paulina Hennig-Kloska.
Więcej o programie Czyste Powietrze przeczytasz na Spider’s Web:
Na razie NFOŚiGW, operator programu, musiał wstrzymać wypłaty przyznanych dotacji. W efekcie kilkanaście tysięcy rodzin czeka na swoje pieniądze. Nowe szefostwo MKiŚ przy okazji odblokowywania środków finansowych chce też jak najszybciej zwiększyć liczbę rozpatrywanych wniosków i też skrócić czas poświęcony na ich analizę.
Jesteśmy za przyspieszeniem rozpatrywania wniosków. Ale za chwilę z programu Czyste Powietrze nie będzie co zbierać. Zatory narastają z każdym dniem - komentuje na platformie X Andrzej Gula z Polskiego Alarmu Smogowego.
Kotły na biomasę gonią pompy ciepła
Wcześnie zapowiedziano zmiany dotyczące pomp ciepła. Od 1 kwietnia br. do dofinansowania kwalifikować będą się wyłącznie te urządzenia grzewcze, których parametry techniczne potwierdzono badaniami przeprowadzonymi w niezależnych akredytowanych laboratoriach zlokalizowanych na terenie EU lub EFTA. Wyniki tych badań muszą być zgodne z danymi w karcie produktu i etykiecie energetycznej danego urządzenia.
Wszystkie pompy ciepła znajdujące się obecnie na liście ZUM (lista zielonych urządzeń i materiałów - przyp. red.) będą wymagały uzupełnienia dokumentacji o raport z ww. badań - podkreśla NFOŚiGW.
Taka metoda ma wzbudzić znowu zaufanie Polaków do pompo ciepła, naruszone w ostatnim czasie przede wszystkim przez nieuczciwych sprzedawców i dystrybutorów. Dlatego pompy ciepła w ostatnim czasie w programie Czyste Powietrze tylko tracą. Jeszcze rok temu w styczniu 2023 r. te urządzenia stanowiły 64 proc. składanych wniosków. W listopadzie 2023 r. to było już raptem 43 proc. Najwięcej zyskały na tym kotły na biomasę, które we wrześniu ub.r. miały udział na poziomie 16 proc. a dwa miesiące później - już 26 proc.
