Puk, puk, czy ktoś tu mieszka? Jeśli nie, szykuj 30 tys. zł na podatek za puste mieszkanie

W Vancouver podniesiono właśnie podatek od pustostanów do 5 proc. To tak, jakby przeciętny posiadacz mieszkania w Warszawie musiał zapłacić 30 tys. zł rocznie za luksus trzymania pustych czterech ścian.

Przykład kanadyjskiego miasta jest o tyle znaczący, że eksperyment z podatkiem od pustostanów trwa tam od 5 lat. Z sukcesami. Przygotowany przez ratusz raport z 2020 wykazał, że liczba wolnych nieruchomości w Vancouver w latach 2017-2020 spadła o 26 procent.

Władze Vancouver zaczęły delikatnie – od symbolicznego jednego procenta, by przez 3 proc. dojść do nowej stawki. Od 1 stycznia 2023 r. za pustostan na terenie metropolii właścicielowi przyjdzie zapłacić aż 5 proc. Biorąc pod uwagę, że średnia wartość nieruchomości to niespełna 1,5 mln dol., danina pochłonie ponad 73 tys. dol.

Przepisy przewidują oczywiście szereg wyjątków. Z odprowadzania podatku zwolnione są osoby, które wynajmują nieruchomość przynajmniej przez połowę roku. Kanadyjczycy zachęcają zresztą, że nawet w przypadku, gdy nie ma się zamiaru parać najmem, warto oddać lokal swojej rodzinie bądź przyjaciołom. A nawet pomieszkiwać w nim samemu. Byleby tylko spełnić warunek sześciu miesięcy i zakwalifikować się do zwolnienia ze Speculation and Vacancy Tax. Do grona wyjątków wpisano też okresy przebudowy czy szukania kupca.

Burmistrz Kennedy Stewart zapowiada potrojenie liczby kontroli z 9 tys. do 20 tys. rocznie. Wcześniej, bo w 2019 r. inspekcja zapukała do drzwi 892 nieruchomości. Co dwudziesta wykazała, że właściciel w świetle prawa bawi się w spekulację i trzyma pusty lokal. Od początku istnienia programu z kar i podatku od pustostanów Vancouver uzbierało 86,6 mln dol. Pieniądze idą na wspieranie budowy tanich mieszkań.

Mamy więc zdiagnozowany problem z cenami najmu. Brzmi znajomo? W Polsce przyczyny gwałtownego wzrostu czynszów są wprawdzie inne, ale efekt jest ten sam. W dużych miastach trudno utrzymać się dzisiaj zarabiając średnią krajową, poniżej której plasują się przecież zarobki dwie trzecie naszych rodaków.

Powrót pracowników do pracy w biurach po pandemii, a potem napływ uchodźców sprawiły, że ceny ofertowe w Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu wystrzeliły w kosmos. Serwis Domiporta policzył, że w stolicy za wynajem płaci się o jedną trzecią więcej niż rok temu, w Grodzie Kraka o 44 proc., a na Dolnym Śląsku o ponad 70 proc. Kawalerka poniżej 2 tys. miesięcznie? Wolne żarty. Wraz z wojną i szalejącą inflacją takie ceny błyskawicznie odchodzą w zapomnienie.

Tymczasem GUS twierdzi, że 11 proc. mieszkań to pustostany, choć według wyliczeń FOR ponad połowa z nich należy do samorządów i Skarbu Państwa. Zasoby pozostające w prywatnych rękach wciąż są jednak potężne.

Jak nad Wisłą mógłby wyglądać taki podatek od pustostanów? Spojrzałem sobie na średnie ceny mieszkań w Polsce i zakładając wprowadzenie 5 proc. daniny od wartości nieruchomości wyglądałoby to tak:

Rząd przemierzał się pod koniec ubiegłego roku do projektu ustawy uderzającej w fundusze inwestycyjne i flipperów. Temat ucichł, a szkoda.

Tym bardziej, że Vancouver tak się rozochociło, że burmistrz poprosił współpracowników o przeanalizowanie wariantu, w którym ratusz podnosi podatek od pustostanów do 10 proc. Sto czterdzieści tysięcy dolarów rocznie za puste mieszkanie? Albo w przypadku Warszawy 60 tys. zł? Taka stawka prędko wymiotłaby z miasta resztki spekulantów.

Czytaj też: Jak się odwołać od decyzji gminy ws. podatku od nieruchomości?