Klauzula poufności - czym jest i czy należy jej się obawiać
Informacja to dziś jedna z najcenniejszych wartości, jaką muszą zabezpieczać pracodawcy. W celu ochrony przedsiębiorstwa przed jej wyciekiem, coraz częściej zawierają w umowach tzw. klauzulę poufności.
Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
Klauzula poufności została wprowadzona po to, aby chronić tajemnicę przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, są to informacje technologiczne, techniczne, organizacyjne lub inne, które nie zostały podane do wiadomości publicznej, a wobec których przedsiębiorca podjął szczególne czynności zabezpieczające.
Dlaczego wprowadzenie klauzuli poufności jest tak ważne? Wyobraź sobie następującą sytuację: nowo przyjęty pracownik zostaje wdrożony w kluczowy dla przedsiębiorstwa projekt. Tym samym zapoznaje się z technologiami, które firma planuje opatentować. Następnie popada w konflikt z pracodawcą, który decyduje się go zwolnić. W efekcie może dojść do upublicznienia informacji, które firma pilnie starała się chronić. Klauzula poufności ma za zadanie zapobiegać tego typu incydentom.
Klauzula poufności dotyczy przede wszystkim pracowników, ale też inne osoby lub firmy współpracujące. Przybiera formę umowy, która powinna zostać sporządzona w formie pisemnej.
Kiedy podpisuje się klauzulę poufności i jakie elementy powinna zawierać?
Klauzulę poufności można podpisać z pracownikiem, zleceniobiorcą, ale też każdą inną osobą, która uzyskuje dostęp do informacji strzeżonych. Przy czym muszą one spełniać ww. warunki wynikające z ustawy. Umowa powinna zawierać następujące elementy:
- zakres poufności – należy określić, jakie dokładnie informacje podlegają ochronie,
- informację o tym, kiedy można posługiwać się danymi chronionymi – w tym punkcie należy też wskazać odbiorców tychże danych,
- okres obowiązywania – strony mogą określić go dowolnie, a jeśli tego nie zrobią, ustawowy okres przedawnienia wynosi trzy lata,
- zakres odpowiedzialności za naruszenia – kary i sankcje, jakie grożą za naruszenie umowy.
Kiedy klauzula poufności przestaje obowiązywać?
Zasadą jest, że klauzula poufności obowiązuje przez okres wskazany w umowie. Jeśli nie został on wskazany, pracownik ma obowiązek chronić tajemnicą przedsiębiorstwa jeszcze przez trzy lata od zakończenia stosunku pracy. Klauzula przestaje jednak obowiązywać z mocy prawa, jeśli:
- dojdzie do upublicznienia informacji,
- pracodawca zaprzestanie działań mających na celu ochronę danych,
- informacja utraci wartość gospodarczą.
Więcej poradników znajdziesz na Bizblog.pl:
Złamanie klauzuli poufności – konsekwencje prawne
Przestrzeganie zapisów klauzuli poufności to obowiązek pracownika. Jeśli dopuści się on ujawnienia informacji, grozi mu grzywna, a także kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Ponadto przedsiębiorca ma prawo domagać się:
- zaniechania działań niedozwolonych,
- usunięcia skutków działań niedozwolonych,
- złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści (jedno- lub wielokrotnie),
- naprawienia szkody,
- oddania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.
Czy można nie podpisać klauzuli poufności?
Pracownicy często obawiają się kar, jakimi z tytułu istnienia klauzuli poufności może ich obciążyć pracodawca. Teoretycznie mogą oni odmówić podpisania tego dokumentu, jednak wtedy muszą liczyć się z odmową zatrudnienia. Klauzula najczęściej podpisywana jest wraz z umową o pracę, a brak zgody na przedstawione w niej warunki ma jednoznaczny wydźwięk.
Trzeba jednak pamiętać, że klauzula poufności ma chronić tajemnicę przedsiębiorstwa, a nie obciążać pracownika. Jeśli nie zamierzasz jej ujawnić, nie musisz obawiać się podpisania dokumentu. Pracodawcy wprowadzają jednocześnie zakaz konkurencji, który nie jest tożsamy z klauzulą poufności, lecz w pewnym sensie stanowi jej dopełnienie. W ten sposób chronią know-how i firmę przed nieuczciwą konkurencją.
