Inflacyjna podwyżka opłat? Vectra z zarzutami UOKiK
Klienci operatora komórkowego Vectra poskarżyli się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta ws. podwyższenia opłat abonamentowych ze względu na wskaźnik poziomu inflacji. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny zakwestionował wprowadzone przez operatora klauzule do umów. Jeśli zarzuty się potwierdzą, Vectrze grozi kara do 10 proc. obrotu.
W listopadzie 2022 r. Vectra wprowadziła do umów ze swoimi klientami klauzule, które upoważniały firmę do zmian wysokości opłat za usługi telekomunikacyjne w zależności od sytuacji gospodarczej. Po analizie materiałów prezes UOKiK postawił spółce zarzuty stosowania niedozwolonych postanowień.
Co zawierały umowy Vectry?
Jak wskazuje UOKiK, Vectra przyznaje sobie uprawnienia do jednostronnych zmian obowiązujących z konsumentami umów – wprowadzenia podwyżek, jak i nowych, dotychczas nieprzewidzianych, opłat.
Stosowane przez spółkę postanowienia są niejednoznaczne i nieczytelne dla konsumentów. Vectra nie precyzuje w sposób dostateczny zakresu możliwych zmian i sytuacji, w których może do nich dojść, uniemożliwiając weryfikację kryteriów swoich działań. Co więcej, sposób redakcji i organizacji tekstu utrudnia konsumentom zapoznanie się z podstawowymi warunkami umowy i podjęcie świadomej decyzji o wyborze usług tego operatora - podkreśla urząd.
Zdaniem UOKiK przesłanki upoważniające do modyfikacji kontraktu zawierają ogólne sformułowania i otwarte katalogi okoliczności, takie jak np. „wzrost obciążeń publicznoprawnych”, „wzrost kosztów lub nakładów związanych ze świadczoną usługą”, „znaczące rozszerzenie lub polepszenie funkcjonalności świadczonych usług” czy też „stworzenie możliwości skorzystania z nowych produktów, usług, aplikacji lub funkcjonalności”.
Więcej o działaniu UOKiK przeczytasz na Bizblog.pl:
Opłaty zależne od inflacji
Natomiast Vectra uprawnienia do zmiany ceny przewidziała również w przypadku zmian wysokości wskaźnika inflacji. I - jak ustalił prezes UOKiK - właśnie powołując się na ten wskaźnik firma podwyższa swoim klientom opłaty abonamentowe. W ten sposób cała odpowiedzialność za zmieniającą się sytuację gospodarczą spada na konsumentów, bowiem postanowienia związane z inflacją uprawniają Vectrę do zmiany cen przy jakimkolwiek wzroście inflacji, a nawet wtedy, gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych będzie poniżej prognozowanego poziomu. Jednocześnie warunki umowy nie przewidują ograniczeń w zakresie możliwości wprowadzenia zmiany cen tuż po zawarciu umowy.
Klauzule inflacyjne, jeżeli mają być wprowadzane do umów, powinny zabezpieczać obie strony i nie mogą być wykorzystywane tylko na korzyść przedsiębiorców. Priorytetem jest także, aby konsumenci wiedzieli, jakie są zasady świadczenia usług w ramach umowy terminowej i mieli świadomość, jaką cenę będą płacić. Przedsiębiorcy nie mogą w umowach terminowych jednostronnie zmieniać istotnych elementów trwającego zobowiązania – wyjaśnia prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Zupełnie inaczej przedstawiało się to w przypadku klientów Vectry, którzy w skargach do UOKiK wskazywali, że „miesiąc po podpisaniu tej umowy firma podwyższa opłaty za usługę na zdecydowaną większość okresu jej obowiązywania o nieznaną w momencie jej zawierania kwotę, przez co oferta traci konkurencyjność”.
Nie sądziłem, że podwyżka może nastąpić z powodu wskaźnika inflacji w okresie, w którym ta umowa mnie nie obowiązywała - skarżył się jeden z konsumentów.
Z kolei inny konsument powiedział: „Ciekawe, że trzy tygodnie po podpisaniu umowy spółka uruchomiła klauzulę i podniosła ceny o wartość inflacji za rok 2022”.
Dlaczego firma nie mogła przygotować oferty z uwzględnieniem prognozowanej inflacji za zeszły rok bez takich „zagrywek”? - pyta inny klient w kolejnej skardze.
Ceny w umowach
Cena usługi jest tym elementem, który powinien być jasno i zrozumiale komunikowany na etapie zawierania umowy, zaś skutki zobowiązania powinny być w każdych warunkach możliwe do przewidzenia dla konsumentów. To one stanowią jedne z podstawowych kryteriów decyzji o zawarciu umowy z przedsiębiorcą – dodaje prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Z kolei zmiany cen usługi w przypadku kontraktu zawieranego na czas nieokreślony uzależnione są od odpowiednich postanowień przewidzianych przed zawarciem umowy. Dlatego UOKiK podkreśla, że konsumenci powinni mieć w takich sytuacjach prawo rezygnacji bez ponoszenia dodatkowych obciążeń finansowych. I zwraca uwagę, że umowy na czas oznaczony w ogóle nie powinny podlegać jednostronnym zmianom dokonywanym przez przedsiębiorcę w zakresie ich istotnych elementów – na przykład ceny.
Jeśli zarzuty UOKiK ws. stosowania niedozwolonych postanowień potwierdzą się, spółce Vectra grozi kara do 10 proc. obrotu.
Przypadek Vectry nie jest odosobniony. W sprawie klauzul inflacyjnych prezes UOKiK prowadzi postępowania wyjaśniające również wobec innych operatorów: Orange Polska, P4, T-Mobile Polska i Multimedia Polska oraz monitoruje inne sektory gospodarki – w trakcie jest badanie rynku branży deweloperskiej.
