Firmy planują podwyżki. Klienci nie pisną słowa ze wściekłości
Podwyżki cen jeszcze w 2024 r. zapowiada aż 65 proc. średnich i dużych firm w Polsce. Choć to mniejszy odsetek niż w ubiegłym roku, to jednak autorzy badania z Grant Thornton wskazują, że presja inflacyjna nadal jest silna. A to nie są dobre wieści dla klientów.
Średnioroczna inflacja w 2023 r. wyniosła 11,4 proc. r/r i była nieco niższa niż rok wcześniej w 2022 r. - 14.4 proc. r/r. Jednak dane GUS za marzec przyniosły Polakom nieco nadziei, bo wskaźnik cen konsumenckich zjechał poniżej 2 proc. i znalazł się poniżej celu inflacyjnego NBP, który wynosi 2,5 proc. To najniższy poziom od pięciu lat, dokładnie od kwietnia 2019 r. Jednak ekonomiści wskazują, że niższego odczytu na razie nie ma co się spodziewać, bo przecież wraz z 1 kwietnia powrócił 5-proc. VAT na podstawowe produkty spożywcze, co może spowodować wzrost cen do około 5 proc. w III kw. 2024 r. A przecież to niejedyna zmiana.
Będzie to efekt powrotu standardowej stawki VAT na żywność. Zmiana podwyższy CPI o 0,8 pkt. Dodatkowo tendencje na globalnych rynkach paliw i surowców rolnych sugerują nieco szybszy wzrost cen. Dlatego wyniki w II kwartale będą raczej zbliżone do 3,0-3,5 proc. W lipcu prawdopodobnie dojdzie do częściowego odmrożenia cen energii. Dlatego w III kw. inflacja oscylować będzie blisko 5 proc. – zapowiada Sergiej Druchyn, analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
A najnowszy raport Grant Thornton tylko potwierdza te obawy.
Firmy będą podnosić ceny produktów
Grant Thornton już od 13 lat pyta średnie i duże firmy w Polsce, jak planują zmieniać ceny w kolejnych 12 miesiącach. W tegorocznym badaniu 65 proc. z nich zadeklarowało, że zamierza podnosić ceny swoich produktów i usług. To spadek o 11 pkt. proc. względem prognoz na 2023 r. prezentowanych w zeszłorocznej edycji badania.
Z kolei jedynie 2 proc. firm odpowiedziało, że zamierza obniżać ceny. W efekcie wskaźnik netto (odsetek firm planujących podwyżki cen minus odsetek firm planujących obniżki) wynosi więc 63 pkt proc. I jest to jeden z najwyższych wyników badania, sugerujący, że presja inflacyjna nadal jest silna. Dobra wiadomość jest taka, że w porównaniu z ubiegłorocznym wskaźnikiem netto na rekordowym poziomie 74 pkt. proc. w tym roku spada odsetek firm, które planują wzrosty cen.
Po silnym spadku inflacji w pierwszym kwartale 2024 r., w kolejnych miesiącach zacznie ona wyraźnie odbijać. Początkowo głównie na skutek czynników regulacyjnych: od kwietnia wraca 5 proc. stawka VAT na podstawowe artykuły żywnościowe, a od lipca wzrosną ceny energii dla gospodarstw domowych. Fundamentalnymi problemami w kontekście inflacji są jednak inne czynniki: wysoki poziom deficytu budżetowego („druk pustego pieniądza”) oraz brak rąk do pracy - prognozuje dr Marcin Mrowiec, Główny ekonomista Grant Thornton.
Ceny energii bolączką przedsiębiorców
Jak wskazali w badaniu przedsiębiorcy, to głównie wysokie koszty energii są „silną” bądź „bardzo silną” barierą w rozwoju - uważa tak 83 proc. respondentów. Kolejną są koszty pracy i rosnąca presja ze strony pracowników na podwyżki płac - na ten problem w rozwoju wskazuje 86 proc. badanych. I jeszcze jest trzeci powód podnoszenia cen.
Dzięki wysokiej dynamice płac oraz transferom socjalnym popyt konsumpcyjny na rynku utrzymuje się na wysokim poziomie. Mimo że ceny dóbr i usług konsumpcyjnych w ostatnich miesiącach stale rosną, to konsumenci nie ograniczają znacząco swoich zakupów, co potwierdza, że popyt pozostaje silny - wyjaśniają eksperci z Grant Thornton.
Więcej o inflacji przeczytasz na Bizblog.pl:
Te wszystkie czynniki sprawiają, że dla utrzymania rentowności przedsiębiorcy chcą przerzucać wysokie koszty działalności na klientów.
Klienci tymczasem, mając do dyspozycji nadal relatywnie wysokie dochody i przyzwyczajając się stopniowo do wysokiej inflacji, ostatecznie akceptują podwyżki cen - stwierdzają eksperci.
Zgodnie z oficjalną prognozą Grant Thornton inflacja w 2024 r. wyniesie 5,4 proc.
Nie tylko przedsiębiorcy z Polski podnoszą ceny
Grant Thornton International przeprowadził badanie ws. planowania przez przedsiębiorców podwyżek cen w 29 krajach. Jedynie w siedmiu odnotowano wyższy niż w Polsce odsetek średnich i dużych firm planujących podwyżki. Są to Turcja (78 proc.), Nigeria (73 proc.), RPA (71 proc.), Argentyna (68 proc.), Indonezja (67 proc.), Indie i Filipiny (po 66 proc.).
Z kolei najniższe wyniki odnotowano w Korei Południowej (26 proc.), Tajlandii (32 proc.) i Chinach (35 proc.) oraz we Włoszech (34 proc.) i Grecji (38 proc.).
