Ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Komu się należy i ile wynosi
Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych uprawnień pracowniczych. Jeśli przed rozwiązaniem umowy o pracę albo jej wygaśnięciem pracownik nie wykorzysta przysługujących mu dni wolnych, pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent. Jak obliczyć jego wysokość w 2024 roku?
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy należy się wyłącznie pracownikom, których umowa o pracę zostaje rozwiązana albo ulega wygaśnięciu. Jeśli nie wykorzystali przysługujących im w danym roku dni wolnych (oraz urlopu zaległego), mają prawo do ekwiwalentu w odpowiedniej wysokości. Nie wypłaca się go natomiast osobom, które nadal pozostają w zatrudnieniu. Prawo do urlopu jest niezbywalne, zatem pracownik nie może z niego zrezygnować na rzecz rekompensaty pieniężnej. Co ważne, ekwiwalent dotyczy wyłącznie ulropu wypoczynkowego, a nie na przykład rodzicielskiego, z którego pracownik dobrowolnie rezygnuje.
Jak obliczyć wysokość ekwiwalentu w 2024 roku? Współczynnik ekwiwalentu
Wyliczenie kwoty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop to obowiązek pracodawcy, który najczęściej powierza go pracownikowi działu kadr i płac. Niemniej jednak sami zainteresowani we własnym zakresie starają się oszacować należną im kwotę. Jak to zrobić? Pierwszym krokiem jest wyliczenie współczynnika ekwiwalentu. Jest on zmienny i zależy od kalendarza – warto zwrócić uwagę na fakt, iż rok 2024 jest rokiem przestępnym.
W tym roku mamy:
- 52 niedziele,
- 11 świąt,
- 52 dni wolne
Sumę odejmujemy od 366 (liczba dni w roku 2024), otrzymując wynik 251. Należy podzielić go przez 12 miesięcy, otrzymując 20,92. Tyle dokładnie wynosi w 2024 roku współczynnik do ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień urlopu wypoczynkowego. Co ważne, dotyczy on wyłącznie pełnego wymiaru czasu pracy, natomiast osoby zatrudnione na niepełny etat muszą obliczyć go proporcjonalnie. Dla 3/4 etatu wynosi on 15,69, dla połowy etatu – 10,46, a dla 1/4 etatu – 5,23.
Więcej wiadomości Bizblog.pl na temat urlopu
Od czego zależy kwota ekwiwalentu za urlop i jak ją obliczyć?
Chcąc obliczyć kwotę ekwiwalentu za urlop, należy ustalić podstawę wymiaru. Obejmuje ona wynagrodzenie stałe pracownika w określonej stawce miesięcznej oraz składniki zmienne wynagrodzenia. Następnie w kolejnych krokach:
- podstawę wymiaru dzieli się przez współczynnik ekwiwalentu,
- ekwiwalent za jeden dzień urlopu dzieli się przez liczbę godzin pracy na dobę,
- otrzymany wynik mnoży się razy liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.
Do kiedy pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent za urlop?
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien zostać wypłacony w dniu ustania stosunku pracy. Pracodawca co do zasady wypłaca go jednorazowo. Pracownik, którego wyliczenia nie zgadzają się tymi, na podstawie których wypłacono ekwiwalent, powinien zgłosić swoje wątpliwości pracodawcy. Natomiast w sytuacji, gdy ten odmawia wypłacenia ekwiwalentu, pracownik może dochodzić swoich praw przed sądem. Roszczenie przedawnia się dopiero po 3 latach.
Za jakie okresy wypłacany jest ekwiwalent?
Pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w roku, w którym nabył do niego prawo. Praktyka pokazuje jednak, że wielu zatrudnionych nie korzysta ze wszystkich przysługujących im dni wolnych. Zgodnie z przepisami niewykorzystany urlop nie przepada, a przechodzi na następny rok. Pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi ekwiwalent zarówno za niewykorzystany urlop bieżący, jak i zaległy.
Problem urlopu zaległego najczęściej dotyczy kobiet wracających do pracy po urlopie macierzyńskim albo osób, które przebywały na zwolnieniu lekarskim na przełomie roku. Warto jednak pamiętać, że pracodawca ma prawo w pierwszej kolejności udzielić pracownikowi urlopu. Zrobi to także w okresie wypowiedzenia, nawet bez zgody pracownika. Może więc dojść do sytuacji, w której pracodawca samodzielnie wyznaczy pracownikowi dni wolne. Ekwiwalent nie zostanie też wypłacony, jeśli strony uzgodnią, że urlop będzie wykorzystany podczas kolejnego zatrudnienia u tego samego pracodawcy.
