Polska blokuje unijne cele klimatyczne. Naukowcy biją na alarm
Polski rząd unika poruszania niewygodnych tematów do czasu rozstrzygnięcia wyborów prezydenckich zaplanowanych na 18 maja (pierwsza tura). Dlatego, mimo pełnienia prezydencji w Radzie UE, Warszawa wciąż spycha na boczny tor rozmowy o celach klimatycznych Unii na lata 2035 i 2040. Jak zauważają naukowcy z Climate Action Tracker, w konsekwencji coraz bardziej zagrożona staje się realizacja celu neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Neutralność klimatyczna to termin od kilku lat odmieniany przez wszystkie przypadki, który jest także fundamentem polityki klimatycznej UE. Bruksela wyznaczyła sobie ambitny cel klimatyczny: do 2050 r. Unia ma być zeroemisyjna i już nie dokładać do galopujących zmian klimatu. Tylko, czy to ma szansę się udać? Zaczyna w to wątpić niezależna grupa naukowa Climate Action Tracker. Ma w tym też swoją rolę Polska.
Polska prezydencja w UE naciska na opóźnienie decyzji do czasu wyborów prezydenckich w maju - zauważa Climate Action Tracker.
Badacze twierdzą, że UE nie od dzisiaj jawi się jako globalny lider klimatu, zwłaszcza w obliczu braku jednolitej i konsekwentnej polityki Stanów Zjednoczonych w tej sprawie. Ale nic nie jest na zawsze. Naukowcy przekonują, że bez wiarygodnych celów krótkoterminowych lub silnych zobowiązań w zakresie finansowania klimatu, to przywództwo jest zagrożone.
Zmiany klimaty, czyli Polska wśród maruderów
Do neutralności klimatycznej UE w 2050 r. może nigdy nie dojść. Dlaczego? Zdaniem Climate Action Tracker dalej nie ma krajowych wytycznych do 2035 r., z kolei w sprawie zobowiązań do 2040 r. jest realna groźba, że ostatecznie staną się mniej ambitne niż redukcja emisji przynajmniej na poziomie 90 proc. - w porównaniu z tą z 1990 r.
Państwa członkowskie – w tym Włochy, Polska i Węgry – naciskają na wybór słabszych celów na rok 2040 - zaznacza Climate Action Tracker.
Zdaniem naukowców zasada jest bardzo prosta: im bardziej cel klimatyczny na 2040 r. będzie rozwodniony — poprzez niższe ambicje, opóźnienia lub wykorzystanie międzynarodowych rekompensat — tym bardziej UE będzie się oddalać od celu 1,5 st. C porozumienia paryskiego.
Więcej o celu klimatycznym przeczytasz na Spider’s Web:
W czasach, gdy pilnie potrzebne jest globalne przywództwo, UE nie może sobie pozwolić na brak działań - przekonuje grupa naukowców.
Co, zdaniem Climate Action Tracker, powinna więc zrobić Bruksela? Ustalić silny cel klimatyczny na 2035 r., na poziomie redukcji emisji o co najmniej 78–80 proc. Trzeba też potwierdzić ambitny cel na 2040 r., mówiący o redukcji emisji już o 90–95 proc. względem tej z 1990 r. Na razie jednak droga do tego staje się coraz dłuższa.
Komisja Europejska wycofała publikację swojego celu na 2040 r. ze swojego planu pracy w marcu 2025 r. Nie widać żadnego wniosku dotyczącego celu na 2035 r., nie przekazano żadnego zaktualizowanego harmonogramu - wylicza Climate Action Tracker.
Cel klimatyczny na 2040 r.: trzy opcje na stole
Naukowcy zauważają, że UE jest coraz bardziej podzielona w sprawie celu klimatycznego zarówno na 2035, jak i na 2040 r. Jest grupa państw naciskających na działania oparte na zaleceniach Europejskiej Rady Doradczej ds. Zmian Klimatu, ale nie brakuje też krajów, które chcą nieco mniej ambitnego podejścia. Obecnie na stole mają być trzy możliwe scenariusze dotyczące 2040 r. W pierwszym, najmniej ambitnym, redukcja emisji CO2 wynosi tylko 80 proc. względem tej z 1990 r. W scenariuszu nr 2 to ok. 85–90 proc., a trzeci scenariusz zakłada redukcję na poziomie 90–95 proc. Zdaniem Climate Action Tracker Bruksela nie ma innego wyjścia, jak tylko scenariusz nr 3.
W przeciwnym razie nie będzie możliwe osiągnięcie własnego celu klimatycznego zerowej emisji netto do 2050 r. - twierdzą naukowcy.
Badacze z Climate Action Tracker zwracają jednocześnie uwagę, że każda redukcja emisji mniejsza niż 90 proc. całkowicie wykluczyłaby trajektorię zgodną z 1,5 st. C w UE. Przeszkodzić temu może narracja nowego rządu w Niemczech, który celuje w międzynarodowe kredyty węglowe na mocy artykułu 6 porozumienia paryskiego.
Byłby to ryzykowny krok wstecz, który podważa zasadę, że cele klimatyczne powinny prowadzić do rzeczywistych, krajowych redukcji emisji - przekonuje Climate Action Tracker.
