Wcześniejsza emerytura nauczycieli. Jest możliwość, ale to się nie opłaca
Nauczyciele posiadający odpowiedni staż pracy będą mogli skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Nowe przepisy wejdą w życie 1 września 2024 r., umożliwiając pedagogom pobieranie świadczenia na nowych zasadach. Eksperci alarmują jednak, że takie rozwiązanie nie będzie opłacalne finansowo.
Emerytury dla nauczycieli na nowych zasadach
Obecnie z wcześniejszej emerytury mogą korzystać tylko nauczyciele, którzy nabyli prawo do niej przed 2008 r. Pozostali przechodzą na nią na zasadach ogólnych, uwzględniając wiek – 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Niemniej jednak od 1 września 2024 r. w życie wejdą przepisy, na mocy których nauczyciele będą mogli przechodzić na wcześniejszą emeryturę na nowych zasadach. Zgodnie z art. 88a ust. 1 Karty Nauczyciela wcześniejsza emerytura jest możliwa, jeśli spełnione zostaną jednocześnie następujące warunki:
- świadczeniobiorca rozpoczął pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego przed 1 stycznia 1999 r.,
- okres składkowy wynosi przynajmniej 30 lat, w tym 20 lat faktycznego wykonywania zawodu nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego,
- świadczeniobiorcy nie przysługuje prawo do emerytury bez względu na wiek (na podstawie art. 88 ust. 2A Karty Nauczyciela).
Dodatkowo wysokość emerytury obliczonej przez ZUS nie może być niższa niż minimalna, ustawowa wartość świadczenia. Na wcześniejszą emeryturę jako pierwsi przejdą nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r. Będą oni mogli pobierać świadczenie już od 1 września 2024 r. Tymczasem od 1 września 2025 r. na emeryturę będą mogli przejść pedagodzy urodzeni w okresie po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 r. Natomiast od 1 września 2026 r. na emeryturę będą mogli udać się nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.
Wysokość świadczenia emerytalnego dla nauczycieli
Podstawę obliczenia emerytury nauczycielskiej stanowić będzie kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem:
- waloryzacji (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nastąpiło przejście na emeryturę),
- zwaloryzowanego kapitału początkowego,
- kwoty środków zaewidencjonowanych na subkoncie.
Warto wziąć pod uwagę fakt, że przy obliczaniu świadczenia uwzględnia się wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę oraz średnie dalsze trwanie życia. W praktyce oznacza to, że nauczyciel, który zdecyduje się na wcześniejszą emeryturę, będzie konsumował swój stan konta. Świadczenie, które otrzyma w wieku powszechnym będzie niższe o około 20 proc.
Takie rozwiązanie z pewnością nie jest korzystne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę coraz dłuższe średnie dalsze trwanie życia. Przechodząc na wcześniejszą emeryturę, nauczyciel musi liczyć się z niską kwotą świadczenia. Ponadto środki zgromadzone w OFE zostaną automatycznie przepisane na konto ZUS, przez co rodzina, w razie śmierci ubezpieczonego, nie będzie ich dziedziczyć.
Więcej o emeryturach przeczytasz na Bizblog.pl:
Zawieszenie lub zmniejszenie wcześniejszej emerytury
To jednak nie wszystkie ograniczenia i wady wcześniejszej emerytury nauczycielskiej. Pedagodzy będą mogli podjąć zatrudnienie, ale muszą pamiętać o ograniczeniu zarobkowym:
- jeśli wartość ich wynagrodzenia przekroczy wartość 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, prawo do emerytury ulegnie zawieszeniu,
- jeśli zarobki będą mieściły się w kwocie 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, a jednocześnie będą niższe niż 130 proc., świadczenie ulegnie proporcjonalnemu obniżeniu.
Zasada ta dotyczy nauczycieli, którzy podejmują pracę na innym stanowisku niż dotychczas. Jeśli jednak chcieliby kontynuować pracę w roli wychowawcy, nauczyciela lub innego pracownika pedagogicznego w przedszkolu, szkole lub innej placówce w wymiarze większym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, będą musieli posiadać zgodę organu sprawującego nadzór pedagogiczny. W przypadku jej braku prawo do emerytury zostanie zawieszone i to bez względu na wysokość osiąganego przychodu.
