Rekordowy eksport polskiej żywności. Producenci mają powody do zadowolenia

Autor: Robert Bombała, Obserwator Finansowy

Wartość eksportu wspomnianych towarów wzrosła w ostatnich 5 latach o 20 mld euro (o ponad 60 proc.), a w ciągu 10 lat zwiększyła się o ponad 135 proc. W samym 2023 r. eksport produktów rolno-spożywczych wyniósł 51,8 mld euro i był wyższy w porównaniu z 2022 r. o 8,1 proc. Na wzrost krajowego eksportu tych artykułów w 2023 r. wpłynęły m.in. niższe koszty transportu, energii i paliw. Ponadto, jak oceniają eksperci z KOWR, eksport nadal był wspierany konkurencyjnymi cenami i jakością sprzedawanych produktów, zwłaszcza na rynku unijnym oraz utrzymującym się popytem na polskie artykuły. Rosła także sprzedaż na rynki spoza UE. Warto wspomnieć, że wartość importu towarów rolno-spożywczych w 2023 r. wyniosła 33,2 mld euro (wzrost roczny o 3,0 proc.), co oznacza, że dodatnie saldo wyniosło 18,6 mld euro i było wyższe niż w 2022 r. o 19 proc.

Wzrost eksportu tych towarów w 2023 r. nie był jednak tak imponujący jak ten zanotowany w 2022 r. Wtedy to wartość sprzedanych za granicę towarów rolno-spożywczych wyniosła 47,6 mld euro i w porównaniu z wynikami 2022 r. była wyższa o 26,7 proc. Powodem takiej skokowej zwyżki były m.in. rosnące na świecie ceny artykułów rolno-spożywczych notowane z powodu wojny w Ukrainie. Do tego dochodziła także deprecjacja złotego wobec euro, która wspierała konkurencję cenową polskich produktów, tym bardziej, że – jak oceniali eksperci KOWR – ponad 80 proc. wpływów z eksportu do UE pochodziło ze sprzedaży do krajów strefy euro. Jeszcze jeden czynnik miał istotny wpływ. W I połowie 2022 r. zaczął się w UE wzrost aktywności branży HoReCa, co przy rosnących cenach żywności powodowało wzrost popytu na „konkurencyjną cenowo i jakościowo żywność z Polski”.

Eksperci podkreślają jednocześnie, że dla polskiego eksportu w 2023 r. pewnym wyzwaniem była wprowadzona pod koniec maja 2022 r. liberalizacja handlu z Ukrainą. Efektem tego była większa podaż ukraińskich towarów rolno-spożywczych – konkurencyjnych cenowo – na rynku unijnym. A polscy producenci eksportują swoje towary spożywcze przede wszystkim do UE. Wartość dostaw do tych krajów sięgnęła w 2023 r. 38 mld euro, a w ciągu ostatnich pięciu lat wartość eksportu towarów rolno-spożywczych na tamtejsze rynki przekroczyła 153 mld euro przy łącznym poziomie eksportu tych artykułów przekraczającym 203 mld euro. Udział rynków unijnych we wspomnianym eksporcie każdego roku przekracza 70 proc. Głównym partnerem handlowym Polski i największym odbiorcą opisywanych towarów pozostają Niemcy. W 2023 r. eksport żywności z Polski – jak pokazują dane – był odporny na słabe wyniki gospodarcze Niemiec. W 2023 r. wysłaliśmy na ten rynek towary spożywcze o wartości przekraczającej 13 mld euro, a w ciągu 5 ostatnich lat wartość ta wyniosła ponad 50 mld euro. Kolejne miejsce zajmują Wielka Brytania z wysokością polskiego eksportu spożywczego z 2023 r. w kwocie 4,2 mld euro (prawie 17 mld euro przez 5 lat). Następne są Niderlandy (odpowiednio 3,2 mld euro i 12,4 mld euro); Francja (3,0 mld euro i 11,5 mld euro) i Włochy (2,5 mld euro i ponad 10 mld euro).

Wśród produktów, których udział w strukturze eksportu jest największy, od lat jest mięso i produkty mięsne. Właśnie one stanowią ok. 20 proc. całej sprzedaży za granicę towarów rolno-spożywczych (w 2023 r. było to 19 proc.; w 2022 r. – 20 proc.; w 2021 r. – 19 proc.; w 2020 r. – 19 proc. i w 2019 r. – 21 proc.). W tej kategorii zdecydowanie przeważa drób, którego udział w ostatnich latach przekracza 40 proc. Jego głównym odbiorcą są Niemcy, następne to Holandia, Wlk. Brytania i Francja. Jeśli chodzi o mięso wieprzowe, to także głównym partnerem handlowym są Niemcy, na drugim miejscu jednak Czechy, potem Słowacja, Wlk. Brytania i Rumunia. Mięso wołowe trafia przede wszystkim na rynek włoski.

Drugie miejsce w eksporcie produktów rolno-spożywczych zajmują zboża (ziarno i przetwory). W 2023 r. ich udział w eksporcie tych artykułów wynosił 15 proc. (co oznacza wzrost o 15 proc. w stosunku do wyniku z 2022 r.), rok wcześniej było to 14 proc.; w 2021 r. – 13 proc.; w 2020 r. – 14 proc.; a w 2019 r. – 12 proc. W przypadku tych towarów, podobnie jak z eksportem mięsa, głównymi odbiorcami są kraje UE i dzieje się tak od momentu wejścia Polski do UE. Mowa tutaj m.in. o Niemczech, Holandii, Hiszpanii i Francji, a spoza krajów członkowskich o Wlk. Brytanii oraz przed rokiem Nigerii i RPA. Z Polski w całym 2023 r. wyeksportowano 13,6 mln ton ziarna zbóż za 3,5 mld euro.

Więcej o eksporcie przeczytasz na Bizblog.pl:

Żywność jest tą kategorią w polskim eksporcie, która utrzymuje wysoki wzrost w polskim handlu zagranicznym. O ile bowiem – jak podawał GUS – obroty towarowe handlu zagranicznego w minionym roku wzrosły (w euro) o 1,4 proc. i wyniosły w okresie styczeń-grudzień 2023 r. 351 mld euro, to wzrost wartości eksportu, wspomnianych towarów rolno-spożywczych, wyniósł w ujęciu rocznym 8,1 proc. GUS informował również, że w opisywanym okresie w obrotach towarowych – w porównaniu z podobnym okresem 2022 r. (wg nomenklatury standardowej klasyfikacji handlu międzynarodowego, czyli SITC – standard international trade classification) m.in. żywność i zwierzęta żywe stanowiły w strukturze polskiego eksportu 11,9 proc.