Profilaktyka chorób cywilizacyjnych. Te badania warto wykonywać regularnie
Cukrzyca, otyłość, nowotwory, choroby sercowo naczyniowe – to tylko wybrane schorzenia cywilizacyjne, które dotykają zarówno starsze, jak i coraz młodsze osoby. ZUS podaje, że są one przyczyną niemal 70 proc. zgonów w Polsce. Podstawą wczesnego wykrywania i leczenia są badania profilaktyczne, które warto wykonywać regularnie. Zapobiegać rozwojowi chorób cywilizacyjnych mogą też aktywność fizyczna i zdrowa dieta.
Dlaczego choroby cywilizacyjne są tak niebezpieczne?
Choroby, które jeszcze kilkanaście lat temu występowały głównie u seniorów, dziś są diagnozowane u coraz młodszych pacjentów. Ich przebieg bywa zaostrzony, przez co często prowadzą do groźnych powikłań. Na liście najpopularniejszych chorób cywilizacyjnych znajdują się:
- cukrzyca typu 2,
- niektóre nowotwory (w ostatnich latach zauważalny jest wzrost zachorowania zwłaszcza na raka jelita grubego),
- choroby sercowo-naczyniowe,
- depresja,
- otyłość,
- niektóre choroby układu pokarmowego.
Występowanie powyższych schorzeń może być uwarunkowane genetycznie, ale wielu z nas pracuje na nie latami, prowadząc siedzący, stresujący tryb życia. Brak czasu na wypoczynek, zła dieta, używki – to wszystko sprawia, że chorują nawet pacjenci z „czystymi” genami.
Dużym problemem jest przeciążenie systemu opieki zdrowotnej. Do lekarzy zgłaszają się coraz młodsi pacjenci, z coraz poważniejszymi objawami. Im więcej chorujących, tym gorszy dostęp do opieki zdrowotnej i szybkiej diagnostyki.
Na czym polega diagnostyka chorób cywilizacyjnych?
Wcześnie wykryte choroby można skutecznie leczyć. Dlatego tak ważne jest wykonywanie badań profilaktycznych. Już po 30. roku życia warto wykonywać co roku morfologię wraz z oznaczeniem poziomu cukru we krwi i lipidogramem. Kobiety powinny regularnie wykonywać samobadanie piersi, USG piersi, cytologię. Mężczyźni natomiast muszą pamiętać o samobadaniu jąder.
Pacjenci, którzy ukończyli 40 lat, powinni raz na 3-5 lat wykonywać USG jamy brzusznej. Po 50. roku życia zalecana jest kolonoskopia (raz na 10 lat).
Więcej o zdrowiu przeczytasz na Bizblog.pl:
Program Profilaktyka 40 plus – tylko do 30 kwietnia
Jeśli masz więcej niż 40 lat i nie skorzystałeś jeszcze z programu Profilaktyka 40 plus, masz na to czas tylko do 30 kwietnia. Dane pochodzące z Centrum e-Zdrowia pokazują, że uprawnionych do badań jest blisko 20 mln Polaków, natomiast przebadało się niewiele ponad 4 mln osób. Warto pobrać skierowanie i jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Moje Zdrowie – Bilans zdrowia osoby dorosłej
Docelowo program Profilaktyka 40 plus ma być zastąpiony nowym programem „Moje Zdrowie – Bilans zdrowia osoby dorosłej”. Rozszerzony zostanie krąg osób uprawnionych do darmowych badań. Pacjenci w wieku 20-49 lat raz na 5 lat mają mieć podlegać diagnostyce, a osoby w wieku powyżej 49 lat – co 3 lata. Zakres podstawowy (dla każdego pacjenta) ma obejmować:
- morfologię krwi,
- oznaczenie poziomu glukozy, kreatyniny,
- lipidogram,
- oznaczenie poziomu TSH,
- oznaczenie poziomu lipoproteiny A.
Natomiast pakiet rozszerzony skierowany będzie do pacjentów z grup zwiększonego ryzyka zachorowania i obejmie m.in. badanie:
- prób wątrobowych,
- PSA całkowitego (u mężczyzn),
- FIT (na krew utajoną w kale),
- anty-HCV.
Profilaktyka chorób cywilizacyjnych – zmiana trybu życia
Za choroby cywilizacyjne w dużej mierze odpowiada niezdrowy tryb życia. Punktem wyjścia może być zmiana pewnych nawyków, takich jak:
- dieta – należy usunąć z niej produkty przetworzone, słodycze, dania typu fast food. Powinna bazować na świeżych owocach i warzywach, produktach pełnoziarnistych, białku i zdrowych tłuszczach,
- aktywność fizyczna – nie muszą być to wymagające treningi, wystarczy spacer szybkim tempem 4-5 razy w tygodniu, by utrzymać formę,
- unikanie stresu – zmiana pracy i uporządkowanie spraw życiowych być może dadzą większe poczucie spokoju,
- unikanie używek – mocna kawa i herbata, papierosy i alkohol znajdują się na liście produktów zakazanych.
Aby żyć zdrowo, nie musisz wydawać pieniędzy. Na stronie Ministerstwa Zdrowia dostępne są darmowe plany żywienia i treningowe, z których może skorzystać każdy.
