Polak potrafi. Nasze IT napędza sektor life sciences

Technologia mRNA, która stała się podstawą szczepionek m.in. na koronawirusa SARS-CoV-2 była badana przez dziesięciolecia, ale to właśnie współpraca naukowców, zespołów IT i sektora farmaceutycznego przyspieszyła jej zastosowanie i skróciła opracowanie szczepionki do niespełna roku.

Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że to narzędzia IT odegrały przy tym kluczową rolę. Pozwoliły między innymi na przetwarzanie ogromnych ilości danych z prób klinicznych, badań populacyjnych oraz analiz genomowych, co wymagało zaawansowanych narzędzi Big Data. Ponadto, systemy IT były kluczowe w zarządzaniu danymi z badań klinicznych. 

Beata Zubaka, Offering Innovation Manager firmy Holisticon Connect z Wrocławia uważa, że współpraca innowatorów z działem IT pozwala na automatyzację analizy danych, symulacje komputerowe i modelowanie procesów biologicznych, co prowadzi do oszczędności czasu oraz zasobów, a także minimalizacji błędów ludzkich.

I dodaje, że praca nad nowym lekiem potrafi trwać nawet 10 lat, ale wsparcie IT może w tym czasie znacząco skrócić ten czas. Może również, chociażby ograniczyć liczbę testów na zwierzętach.

W jej ocenie taką rolę odegrał program AlphaFold, którego twórcy właśnie otrzymali Nobla z chemii rozwijany przez Googlową firmę DeepMind. Dzięki zaangażowaniu AI, program błyskawicznie ustalił trójwymiarowe struktury prawie wszystkich 20 tys. białek w ludzkich komórkach i tkankach, a dwa lata później skompletował przewidywane kształty ponad 200 mln białek, czyli wszystkich, jakie znamy dziś na Ziemi. 

Ekspertka wskazuje też, że w obrębie life sciences rozwijają się między innymi takie dziedziny jak biotechnologia, biologia molekularna, medycyna personalizowana, bioinformatyka, diagnostyka, a także badania nad lekami i terapiami. Firmy IT tj. Holisticon wchodzą do gry, gdy niezbędne jest przetworzenie danych na dużą skalę, ale także zbudowanie narzędzi i systemów cyfrowych, platform do wizualizacji danych, modeli uczenia maszynowego, aplikacji cyfrowych do laboratoriów i innych rozwiązań.   

Holisticon Connect podaje, że wyzwaniem dla innowatorów z branży biotech jest brak własnej zaawansowanej infrastruktury cyfrowej. O ile spora część naukowców zajmujących się bioinformatyką potrafi programować na tyle dobrze, by zbudować bazę danych dla wyników swoich badań, to już ich przetwarzanie wymaga umiejętności programistycznych i zaplecza infrastrukturalnego np. wiedzy z wykorzystania chmury obliczeniowej, którymi dysponują głównie firmy z sektora nowych technologii.

Stwarza to bardzo dobrą perspektywę dla polskich firm IT, których według analizy Dun & Bradstreet Polska do końca roku ma już funkcjonować ponad 200 tys. Specyfika sektora IT pozwala łatwo nawiązywać polskim firmom współpracę zagraniczne, co jest szczególnie istotne w przypadku life sciences. Wciąż najwięcej podmiotów rozwijających innowacje z tego obszaru znajduje się obecnie w Europie Zachodniej i USA.

Zubka podaje przykład z tej samej branży. To współpraca z globalną spółką tworzącą cyfrową platformę do odkrywania nowych leków, gdzie buduje się infrastrukturę chmurową oraz dedykowane rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję.

Nie każda firma IT jest w stanie zaoferować wsparcie na takim poziomie, by sprostać wymogom biotechowych laboratoriów. Tego rodzaju współpraca wymaga zbudowania zespołu liczącego nawet kilkanaście osób, o różnorodnych i wyspecjalizowanych kompetencjach: od software architect, przez data engineer, po spinającego zespół project managera.

Beata Zubaka zauważa też, że część ich klientów z obszaru life sciences to typowa Big Pharma. Dla tych firm realizują zadania z zakresu researchu genów, digital lab, czy projekty data science. Wśród ich klientów są też średniej wielkości laboratoria skupione na procesach drug discovery.

Więcej wiadomości na temat technologii można przeczytać poniżej:

Według raportu Precedence Research wartość rynku biotechnologii w 2024 r. szacowana jest na 1,55 bln dol., a oczekuje się, że do 2034 r. osiągnie 4,61 bln dol., rosnąc w tempie 11,5 proc. rocznie. Z kolei firma Grand View Research prognozuje, że średnie tempo wzrostu tego sektora będzie jeszcze szybsze i wyniesie 14 proc. w skali roku. W USA największym i zarazem najszybciej rosnącym jego wycinkiem mają być podmioty rozwijające innowacyjne rozwiązania medyczne.

Zdaniem twórców raportu to właśnie innowacje z obszaru z opieki zdrowotnej stanowią główną siłę napędową branży BioTech.

Zwraca ona uwagę, że takim wspierającym systemy zdrowia narzędziem jest, chociażby stworzony przez Holisticon Insight dla szwedzkiej firmy Coala Life nowoczesny, przenośny stetoskop i urządzenie EKG, wspierane przez sztuczną inteligencję. Potrafi wykrywać patologie serca i łączyć się z lekarzami specjalistami poprzez chmurę. Dodatkowo firma opracowała skalowalną aplikację mobilną, która umożliwia łatwe zbieranie i przechowywanie danych oraz kompleksowe monitorowanie zdrowia serca. 

Poza ekspertami również zwykli pacjenci spodziewają się w najbliższych latach postępującej cyfryzacji opieki zdrowotnej i kolejnych innowacji. Według opartej na badaniach publikacji Tomorrow Report 2023 przygotowanej przez Nexer Group właściciela marki Holisticon większość respondentów spodziewa się, że w ciągu 20 lat korzystać będziemy z centrów opieki zdrowotnej już w pełni scyfryzowanych. Znaczna część badanych oczekuje też, że do tego czasu dostępna będzie diagnostyka naszego stanu zdrowia przez sztuczną inteligencję.

Cecilia Oskarsson z Nexer Group przewiduje, że w przyszłości możemy się spodziewać spersonalizowanych leków, do których produkcja możliwa będzie dzięki cyfrowemu wsparciu dla sektora ochrony zdrowia.

Ekspertka wyjaśnia, że aby stworzyć lek, potrzebne są bardzo jakościowe dane na temat genetyki pacjentów oraz bardzo zaawansowane narzędzia IT.