Decyzje już się piszą. ZUS przeliczy nawet 200 tys. emerytur
Od 1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie rozwiązanie, które kończy wieloletni problem tzw. emerytur czerwcowych. Chodzi o osoby, którym ZUS przyznawał lub przeliczał świadczenie w czerwcu w latach 2009-2019 – i które z tego powodu dostawały niższe emerytury niż ci, którzy przechodzili na nie w innych miesiącach. Teraz państwowy ubezpieczyciel wyrówna to automatycznie, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że nowe decyzje otrzymają emeryci i część rencistów.
Emeryt lub rencista nie musi składać żadnego wniosku. ZUS zrobi to z urzędu i po przeliczeniu wyda nową decyzję. Jeśli nowa kwota okazałaby się niższa od dotychczasowej – świadczenie pozostanie bez zmian – zauważa ZUS.
Kogo obejmą nowe przepisy?
Zgodnie z informacją ZUS automatyczne przeliczenie obejmie trzy grupy osób:
- tych, którzy w latach 2009-2019 przeszli na emeryturę lub mieli ją przeliczaną właśnie w czerwcu,
- pobierających rentę rodzinną po osobach posiadających tak ustaloną emeryturę,
- pobierających rentę rodzinną po osobie, która osiągnęła wiek emerytalny, zmarła w czerwcu 2009-2019 i nie zdążyła złożyć wniosku o emeryturę.
Problem, który nowe przepisy mają rozwiązać, był dobrze znany. W latach 2009-2019 świadczenia czerwcowe były liczone na mniej korzystnych zasadach.
Z odpowiedzi na poselskie interpelacje wiemy, że co roku w czerwcu na emeryturę przechodziło15-25 tys. osób. Oznacza to, że problem może dotyczyć 150-200 tys. świadczeniobiorców. ZUS na razie nie podaje oficjalnej liczby. Dokładne dane mają być znane po zakończeniu całej operacji przeliczeń.
Jak będzie wyglądać przeliczenie?
ZUS wyliczy ponownie kwotę emerytury tak, jakby została przyznana w innym miesiącu niż czerwiec – według zasad z dnia jej pierwotnego ustalenia. Następnie uwzględni kolejne waloryzacje świadczeń aż do dziś. Mechanizm działa z urzędu, więc nie wymaga jakiegokolwiek kontaktu ze strony seniorów.
Czytaj więcej w Bizblogu o emeryturach
Postępowania, które już trwają – czy to w ZUS, czy w sądzie – będą kontynuowane według starych zasad, a przeliczenie z nowej ustawy zostanie uruchomione dopiero po ich zakończeniu. To rozwiązanie ma ochronić świadczeniobiorców przed podwójnymi decyzjami.
Instytucja zapewnia, że wszystkie sprawy zostaną zamknięte do 31 marca 2026 r.
Czym są emerytury czerwcowe?
To potoczne określenie świadczeń przyznawanych albo przeliczanych w czerwcu, które przez lata wypadały mniej korzystnie niż w pozostałych miesiącach. Wynikało to z konstrukcji przepisów dotyczących waloryzacji składek: czerwcowe emerytury „łapały się” na niekorzystne zestawienie wskaźników, przez co ich podstawa była niższa.
W efekcie dwie osoby z identycznym stażem pracy i takim samym kapitałem mogły otrzymywać różne świadczenia – tylko dlatego, że jedna złożyła wniosek w czerwcu, a druga miesiąc wcześniej lub później.
Emerytury czerwcowe były ustalane na niekorzystnych dla ubezpieczonych zasadach waloryzacji składek, co skutkowało zaniżeniem wysokości świadczeń – wskazuje Zakład.
