Ordynacja podatkowa do zmiany. Skarbówka ma być przyjazna podatnikowi

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiły się dwa projekty nowelizacji Ordynacji podatkowej. Choć oba dotyczą tej samej ustawy, każdy z nich odnosi się do innego obszaru i realizuje odrębny cel. Jeden dotyczy ochrony podatników w toku postępowań, drugi – procedury uchwalania i wprowadzania zmian w przepisach.

Pierwszy z projektów koncentruje się na relacji między podatnikiem a organami podatkowymi. Wprowadza zasadę in dubio pro tributario, czyli obowiązek rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść podatnika. Nowe przepisy mają obowiązywać tylko w sytuacjach, gdy po wyczerpaniu wszystkich dostępnych środków dowodowych nie da się jednoznacznie ustalić stanu faktycznego.

Wiceminister finansów Jarosław Neneman tłumaczy, że zasada ta ma zwiększyć ochronę praw podatników w postępowaniach administracyjnych, a także wzmocnić ich pozycję w relacji z fiskusem. Nie oznacza to jednak automatycznego przyjmowania wersji najkorzystniejszej dla podatnika – chodzi o zakaz podejmowania niekorzystnych decyzji w warunkach niepewności.

Jeśli macie wrażenie, że już dziś obowiązuje zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, nie jesteście w błędzie. Faktycznie już od 2016 roku obowiązuje zasada in dubio pro tributario, ale dotyczy ona tylko interpretacji prawa. Chodzi o to, że jeśli przepisy są niejasne i można je różnie rozumieć, urzędnicy muszą wybrać taką interpretację, która jest korzystniejsza dla podatnika.

Więcej o sprawach podatkowych przeczytasz w tych tekstach:

Omawiana zmiana przepisów rozszerza tę zasadę na wątpliwości dotyczące stanu faktycznego w postępowaniach podatkowych. Oznacza to, że jeśli po dokładnym postępowaniu dowodowym nie można ustalić faktów, na przykład czy dana transakcja miała miejsce, to takie wątpliwości także będą rozstrzygane na korzyść podatnika.

Drugi z projektów odnosi się do stabilności prawa podatkowego i przewiduje wprowadzenie co najmniej półrocznego okresu vacatio legis dla ustaw zwiększających obciążenia podatkowe. Taki termin ma dać przedsiębiorcom i innym podatnikom realny czas na przygotowanie się do zmian. Nagłe zmiany prawa to jedna z największych bolączek przedsiębiorców.

Wprowadzenie tej regulacji jest elementem rządowego planu „Polska. Rok przełomu”, który zakłada między innymi wsparcie biznesu i ograniczenie zbędnych barier administracyjnych. Ministerstwo Finansów zapewnia, że projekt zmierza do poprawy przewidywalności prawa oraz ograniczenia kosztów prowadzenia działalności. To ukłon w stronę środowisk biznesowych, które od dawna postulują większą stabilność regulacyjną.

Z jednej strony rząd chce tworzyć bardziej przyjazne prawo podatkowe, a z drugiej zapewnia, że chce walczyć z tymi, którzy oszukują na podatkach. 14 kwietnia w Ministerstwie Finansów odbyło się inauguracyjne posiedzenie Międzyresortowego Zespołu do spraw Przeciwdziałania Szarej Strefie. Nowe ciało ma koordynować działania administracji rządowej w walce z szarą strefą. Powołanie tego zespołu ma być realizacją rekomendacji Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

W skład Zespołu weszli reprezentanci ministerstw, prezesi GUS-u i ZUS-u, komendanci główni Policji i Straży Granicznej, Szef ABW oraz Koordynator Służb Specjalnych. Rząd zapewnia, że w ramach prac zespołu zostaną zebrane doświadczenia i obserwacje z różnych obszarów funkcjonowania państwa, co ma przyczynić się do zwiększenia potencjału polskich organów administracji w zakresie ograniczania szarej strefy.