Korepetytor nie płaci VAT-u i kropka. Ostateczny wyrok sądu
Przepisy muszą być interpretowane zgodnie z ich dosłownym brzmieniem, a organy podatkowe nie mogą tworzyć barier tam, gdzie ustawodawca ich nie przewidział. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, który ma duże znaczenie dla wszystkich osób, które prowadzą kursy edukacyjne, formalnie nie wykonując zawodu nauczyciela.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, potwierdzając, że prywatne kursy maturalne z chemii prowadzone przez osobę bez wykształcenia kierunkowego mogą korzystać ze zwolnienia z VAT-u. Wyrok ten kończy kilkuletni spór interpretacyjny dotyczący rozumienia pojęcia „nauczyciel” w przepisach ustawy o VAT.
Skarbówka każe płacić VAT
NSA przychylił się do wcześniejszego stanowiska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, który uznał, że organy podatkowe błędnie zinterpretowały przepisy. Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, oferującego kursy maturalne z chemii online. Choć autor kursu jest magistrem farmacji, skarbówce nie spodobał się fakt, że nie ma formalnego wykształcenia kierunkowego w chemii ani przygotowania pedagogicznego.
Skarżący zwrócił się do Dyrektora KIS o interpretację, pytając, czy jego usługi mogą być zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ustawy o VAT. Argumentował, że spełnia oba warunki: przedmiotowy (nauczanie na poziomie ponadpodstawowym) oraz podmiotowy (jest „nauczycielem” w potocznym rozumieniu tego słowa). Powołał się m.in. na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE i słownikowe znaczenie pojęcia „nauczyciel”.
Więcej o sprawach podatkowych przeczytasz w tych tekstach:
Dyrektor KIS uznał jednak, że zwolnienie nie przysługuje, ponieważ skarżący nie posiada wykształcenia kierunkowego z chemii. Zdaniem organu podatkowego, aby uznać daną osobę za „nauczyciela”, musi ona legitymować się odpowiednim formalnym wykształceniem. Interpretacja została zaskarżona do WSA, który w wyroku z sierpnia 2021 roku ją uchylił, uznając stanowisko KIS za błędne i nieuzasadnione przepisami.
WSA wskazał, że przepis nie wymaga wykształcenia kierunkowego, a kluczowe znaczenie ma wykładnia językowa. W potocznym rozumieniu nauczyciel to osoba przekazująca wiedzę, niezależnie od formalnego wykształcenia. Sąd uznał też, że organ podatkowy naruszył zasady postępowania, w tym zasadę zaufania obywatela do państwa i prawa. Wskazano również, że dyrektor szkoły ma kompetencje do oceny kwalifikacji nauczycieli w systemie oświaty, a nie fiskus.
Konieczna podstawa prawna działań skarbówki
NSA podtrzymał tę argumentację, podkreślając, że prawo podatkowe wymaga ścisłej wykładni językowej, a dodatkowe wymogi – jak posiadanie dyplomu z konkretnej dziedziny – muszą mieć wyraźną podstawę prawną. Sąd uznał, że stanowisko KIS nie miało oparcia ani w przepisach krajowych, ani w unijnych, ani w wykładni funkcjonalnej. Odwołano się także do orzeczeń TSUE, które dopuszczają zwolnienie z VAT dla osób faktycznie przekazujących wiedzę, nawet bez formalnych kwalifikacji nauczycielskich.
Wyrok NSA może mieć duże znaczenie dla praktyki organów podatkowych oraz dla osób prowadzących kursy edukacyjne. Pokazuje, że fiskus nie może dowolnie ograniczać prawa do zwolnień podatkowych, wprowadzając dodatkowe warunki, których ustawa nie przewiduje. Orzeczenie może otworzyć drogę do skorzystania ze zwolnienia z VAT-u przez innych przedsiębiorców działających w sektorze edukacyjnym.
