PIP nakaże etat zamiast B2B. Co to oznacza dla firm?
Zgodnie z proponowanymi zmianami w ustawie o PIP od 1 stycznia 2026 r. inspektorzy pracy będą mieli znacznie szersze uprawnienia do ustalania istnienia stosunku pracy, nawet bez konieczności kierowania sprawy do sądu. Sprawdź, jak się bronić, gdy inspektor nakaże zmianę umowy B2B na umowę o pracę.
Czym właściwie będzie nakaz etatu od PIP?
Od 2026 roku pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) mają mieć możliwość wydania decyzji administracyjnej, w której stwierdzą, że dana osoba pozostaje w stosunku pracy, nawet jeśli obecnie ma podpisaną umowę B2B. Dotychczas takie kompetencje miał jedynie sąd, ale już niedługo ma się to zmienić.
Decyzja inspektora pracy będzie skuteczna od momentu jej wydania. Oznacz to, że przedsiębiorca będzie musiał dopełnić szeregu obowiązków, takich jak rejestracja pracownika w ZUS, prowadzenie ewidencję czasu pracy, wypłacanie wynagrodzenia zgodnie z Kodeksem pracy, naliczanie urlopów, odprowadzanie składek i zaliczek PIT.
Jak przygotować się do zmian?
W przypadku nowych uprawnień inspektorów PIP lepiej zapobiegać, niż leczyć. Dlatego już teraz warto przygotować swoją firmę na kolejny rok. Każdy przedsiębiorca, który podpisuje umowy B2B, powinien:
- przeprowadzić dokładny przegląd wszystkich umów (B2B, zlecenia, dzieło), biorąc pod uwagę właściwości współpracy,
- sporządzić dokumentację potwierdzającą charakter współpracy na zasadach B2B,
- zmodyfikować umowy w razie konieczności.
Inspektorzy PIP będą oceniać przede wszystkim, czy osoba współpracująca wykonuje powierzone obowiązki w konkretnym czasie i miejscu oraz pod kierownictwem. Ważnym aspektem jest także to, czy ponosi ryzyko w związku z prowadzoną działalnością. Jeśli nie, w grę wchodzi raczej ukryty etat, niż relacja biznesowa. Jednym z filarów działalności gospodarczej jest bowiem prowadzenie jej na własne ryzyko, bez względu na to, czy przedsiębiorca współpracuje z innymi firmami, czy też świadczy usługi lub dostarcza towary na rzecz osób fizycznych.
Przygotowania do ewentualnej kontroli warto rozpocząć jeszcze w tym roku. Jeśli PIP dopatrzy się uchybień, wyda decyzję, której konsekwencje będą sięgały wstecz. Oznacza to np. konieczność korekty deklaracji i zapłaty zaległych składek ZUS. A zatem, nakaz przejścia na umowę o pracę wiąże się z ogromnymi kosztami.
Więcej wiadomości na temat rynku pracy można przeczytać poniżej:
Co zrobić, gdy PIP nakaże stosunek pracy?
Decyzja administracyjna wydana przez inspektora ma charakter natychmiastowy, co oznacza, że obowiązuje od momentu wystosowania. Argumenty merytoryczne można przedstawić na etapie kontroli, natomiast gdy decyzja jest już na biurku, należy przejść do kwestii formalnych. Jeżeli PIP wyda decyzję administracyjną nakazującą etat, przedsiębiorca ma prawo odwołać się do Głównego Inspektora Pracy w ciągu siedmiu dni od jej doręczenia. Po decyzji Głównego Inspektora, można skierować sprawę do sądu pracy. Termin to jeden miesiąc od doręczenia rozstrzygnięcia GIP.
W sądzie należy przedstawić dowody wskazujące na to, że osoba współpracująca w rzeczywistości nie jest i nigdy nie była pracownikiem. Ważne są treści łączących przedsiębiorców umów, dokumentacja kadrowa, ewidencje. Trzeba dążyć do tego, aby sąd zakwestionował decyzję PIP, wykazując, że była ona błędna.
Możliwe konsekwencje niepodporządkowania się decyzji PIP
Czy decyzji PIP można się nie podporządkować? Teoretycznie tak, ale takie rozwiązanie ma swoją cenę. PIP może wszcząć postępowanie egzekucyjne, jeśli przedsiębiorca nie wypełni nakazów. To z kolei może prowadzić do sankcji finansowych lub przymusowego wykonania decyzji. Brak dostosowania do decyzji PIP może skutkować nie tylko grzywną, ale również kosztami postępowania egzekucyjnego, sądowego i prawniczego. Warto nadmienić, że od 2026 roku już same kary nakładane przez PIP mają być jeszcze wyższe, niż dotychczas.
Ponadto publiczne decyzje PIP lub procesy sądowe mogą negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy. Trudno budować pozytywny obraz marki, gdy organ państwowy stwierdza tego rodzaju uchybienia.
