Jak zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego?
Świadczenia medyczne w ramach publicznej służby zdrowia mogą pobierać osoby, które regularnie opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Prawo do bezpłatnej opieki przysługuje również niepracującym, zgłoszonym do ubezpieczenia przez swojego małżonka. W jaki sposób należy dokonać zgłoszenia?
Kto może zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego?
Osoby, które nie zostały zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego, a ukończyły 18. rok życia, nie mają prawa korzystać ze świadczeń medycznych w ramach publicznej służby zdrowia. Mogą jednak pobierać je ci, którzy nie są zatrudnieni na etacie, a tym samym nie opłacają składki na ubezpieczenie zdrowotne – zgłoszenia do ubezpieczenia może dokonać małżonek, który jest zatrudniony w ramach umowy o pracę, zlecenie, prowadzący własną działalność gospodarczą. Nie dotyczy to natomiast umów o dzieło, niepodlegającym oskładkowaniu.
Co istotne, aby dopisać małżonka do ubezpieczenia, potrzebna jest zgoda osoby, za którą odprowadzana jest składka zdrowotna. Małżonek nie ma więc możliwości wystąpienia do pracodawcy żony/męża z wnioskiem o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego – musi to zrobić sam zatrudniony.
Kiedy należy zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego?
Do ubezpieczenia zdrowotnego można dopisać członka rodziny, który nie odprowadza we własnym zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne i nie został ubezpieczony z innego tytułu. Zasada ta dotyczy między innymi małżonków – najczęściej do ubezpieczenia zgłasza się osoby, które nie wykonują pracy zarobkowej lub które nie są zatrudnione na etacie. Nie trzeba natomiast zgłaszać małżonka, jeśli:
- zarejestrował się w urzędzie pracy jako bezrobotny aktywnie poszukujący zatrudnienia,
- kontynuuje naukę na studiach,
- wykonuje obowiązki zawodowe w ramach umowy zlecenia,
- pobiera emeryturę lub rentę,
- przebywa na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.
Niedokonanie zgłoszenia powoduje, że małżonek nieodprowadzający składki zdrowotnej, nie ma prawa korzystać z publicznej opieki medycznej. Każdorazowo będzie więc musiał pokryć koszty leczenia we własnym zakresie. Zgodnie z przepisami, na zgłoszenie małżonka do ubezpieczenia mamy 7 dni od dnia utraty prawa do publicznej służby zdrowia, a więc na przykład od momentu wygaśnięcia stosunku pracy czy zakończenia urlopu macierzyńskiego (jeśli żona nie będzie posiadała innego tytułu do ubezpieczenia).
Jak ubezpieczyć małżonka?
Sposób dopisania małżonka do ubezpieczenia zależy przede wszystkim od tego, kto opłaca składkę zdrowotną. Osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę bądź umowy zlecenie zgłaszają chęć ubezpieczenia małżonka pracodawcy – to on jest bowiem odpowiedzialny za obliczenie i odprowadzenie składki. Jego zadaniem jest więc dopełnić wszelkich formalności w imieniu pracownika/zleceniobiorcy. Tymczasem przedsiębiorcy składają w ZUS formularz ZUS ZCNA, podając:
- dane identyfikacyjne płatnika składek (własne),
- dane identyfikacyjne osoby ubezpieczonej,
- dane członka rodziny zgłaszanego do ubezpieczenia zdrowotnego,
- adres zamieszkania osoby zgłaszanej do ubezpieczenia, jeśli jest inny niż osoby ubezpieczonej.
Druk można złożyć w dowolnym oddziale ZUS lub online przez PUE ZUS.
Zgłoszenie małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego – szczególne przypadki
W sytuacji, gdy jeden z małżonków zatrudniony jest na umowę o pracę lub prowadzi własną działalność gospodarczą, zgłoszenie żony lub męża do ubezpieczenia zdrowotnego nie budzi większych wątpliwości. Te natomiast pojawiają się w przypadku małżonków pozostających w separacji bądź mających rozdzielność majątkową.
Niemniej jednak wtedy również można skorzystać z ubezpieczenia małżonka – separacja lub rozdzielność majątkowa nie powodują utraty prawa do świadczeń zdrowotnych. Wyrejestrowaniu z ubezpieczenia podlegają natomiast małżonkowie, wobec których orzeczono rozwód, a wyrok stał się prawomocny. Tracą oni bowiem status rodziny, tak jak to interpretuje prawo.
