Jak zgłosić się do ubezpieczenia dobrowolnego w NFZ?
Osoby, które nie opłacają składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie mają prawa korzystać bezpłatnie ze świadczeń medycznych w ramach publicznej służby zdrowia. Niemniej jednak mogą zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, opłacając miesięczną składkę we własnym zakresie.
Czym jest dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne?
Osoby pozostające w stosunku pracy, wykonujące obowiązki na podstawie umowy zlecenia czy prowadzące działalność gospodarczą objęte są obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Tymczasem podstawą do objęcia nim nie jest już na przykład umowa o dzieło. Ci, którzy nie opłacają miesięcznej składki zdrowotnej, nie mają prawa korzystać bezpłatnie ze świadczeń medycznych w ramach państwowej służby zdrowia.
Przepisy dopuszczają jednak możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Pacjent, który zdecyduje się na takie rozwiązanie, będzie uprawniony do wszelkich świadczeń finansowanych ze środków publicznych na takich samych zasadach, jak pozostali ubezpieczeni. Będzie mógł także ubiegać się o wydanie karty EKUZ. Do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego może przystąpić każdy, kto:
- nie jest objęty ubezpieczeniem obowiązkowym,
- nie jest członkiem rodziny osoby ubezpieczonej,
- nie został objęty powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w jednym z krajów UE.
Dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego nie należy mylić z prywatnym pakietem medycznym. W pierwszym przypadku ubezpieczony nie nabywa bowiem dodatkowych uprawnień w stosunku do osób ubezpieczonych na zasadach ogólnych.
Jak przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego?
Chcąc przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, należy:
- wypełnić wniosek dostępny online bądź w oddziale NFZ,
- przedstawić ważny dokument tożsamości jak dowód osobisty,
- przedstawić dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia,
- wnieść opłatę dodatkową, jeśli przerwa w ubezpieczeniu trwa powyżej 3 miesięcy.
Podpisany wniosek składa się w oddziale NFZ właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Formalności może dopełnić także poprzez ePUAP, listownie lub mailowo. Dokumentem potwierdzającym ostatni okres ubezpieczenia jest:
- świadectwo pracy – w przypadku umowy o pracę,
- umowa zlecenie wraz z dokumentami potwierdzającymi zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego,
- druk ZUS ZWUA oraz ZUS ZWPA potwierdzony przez ZUS – w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej,
- decyzja z urzędu pracy o utracie statusu osoby bezrobotnej – w przypadku rejestracji jako osoba bezrobotna,
- dokument ZUS ZWUA – w przypadku osób zgłoszonych do ubezpieczenia przez szkołę lub uczelnię,
- druk ZUS ZCNA – w przypadku osób zgłoszonych do ubezpieczenia jako członkowie rodziny.
Po przedstawieniu wniosku i niezbędnych dokumentów trzeba jedynie podpisać stosowną umowę. Ostatnim krokiem jest złożenie w ZUS druku ZUS ZZA oraz ZUS ZCNA (jeśli do ubezpieczenia zostali dodatkowo zgłoszeni członkowie rodziny). Za każdy miesiąc ubezpieczony składa deklarację ZUS DRA oraz opłaca składkę na konto ZUS.
Czytaj też: Czy warto wyrobić kartę EKUZ?
Dodatkowa opłata za przerwę w ubezpieczeniu
W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego bardzo istotne jest zachowanie ciągłości. Jeśli przerwa w opłacaniu składek trwa dłużej niż 3 miesiące, ubezpieczony zobowiązany jest wnieść dodatkową opłatę. Wynosi ona:
- 20 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki – jeśli przerwa trwa od 3 miesięcy do roku,
- 50 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki – jeśli przerwa trwa od roku do dwóch lat,
- 100 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki – jeśli przerwa trwa do 5 lat,
- 150 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki - jeśli przerwa trwa do 10 lat,
- 200 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki - jeśli przerwa trwa powyżej 10 lat.
Za podstawę wymiaru składki przyjmuje się kwotę deklarowanego miesięcznego dochodu. Nie może być on jednak niższy, niż kwota odpowiadająca przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału. Wynagrodzenie to w pierwszym kwartale 2023 roku wynosiło 7178,40 zł, zatem składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w kwietniu, maju i czerwcu 2023 wynosi 646,06 zł (9 proc. podstawy wymiaru).
