Świadectwo pracy - czym jest, kiedy jest potrzebne i co zrobić, żeby je otrzymać?
Świadectwo pracy wydawane jest osobom zatrudnionym w ramach umowy o pracę w momencie zakończenia współpracy z konkretnym pracodawcą. Należy sporządzić je i udostępnić pracownikowi bez względu na rodzaj kontraktu, zarówno w przypadku, gdy umowa wygasa, jak i wtedy, gdy zostaje rozwiązana.
Kiedy i w jakim terminie wystawia się świadectwo pracy?
Pracodawca zobowiązany jest wydać świadectwo pracy każdorazowo, kończąc współpracę z osobą zatrudnioną w ramach umowy o pracę. Wyjątkiem jest sytuacja, w której na nowo nawiązuje on stosunek pracy po wygaśnięciu poprzedniej umowy, pod warunkiem że pracownik nie wystąpi z wnioskiem o wydanie dokumentu. Świadectwo pracy wydaje się w ostatnim dniu ustania stosunku pracy. Obowiązują więc następujące terminy:
- przy rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem – ostatni dzień wypowiedzenia,
- przy rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia – dzień złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy,
- w przypadku wygaśnięcia umowy – ostatni dzień jej obowiązywania,
- przy rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron – ostatni dzień współpracy ustalony w porozumieniu,
- w przypadku natychmiastowego zakończenia współpracy – dzień złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Czytaj też: Czy szef może odrzucić wniosek urlopowy?
Jakie informacje znajdują się w świadectwie pracy?
Prawo nie określa, jak dokładnie ma wyglądać świadectwo pracy, ale obowiązujące prawo jasno określa, jakie informacje muszą się w nim znaleźć. Dotyczą one:
- okresu zatrudnienia,
- wymiaru czasu pracy,
- trybu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy,
- wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego w konkretnym roku,
- wykorzystanego urlopu wypoczynkowego, wychowawczego, ojcowskiego, rodzicielskiego, bezpłatnego,
- zwolnień od pracy,
- okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych,
- okresów nieskładkowych,
- zajęć wynagrodzenia,
- wykorzystania dodatkowego urlopu,
- okresu odbytej służby wojskowej.
Kiedy potrzebne jest pracownikowi świadectwo pracy?
Świadectwo pracy jest niezbędne, by:
- otrzymać ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- określić wymiar przysługującego urlopu wypoczynkowego,
- ustalić prawo do zasiłku dla bezrobotnych,
- ustalić prawo do emerytury,
- ustalić staż ubezpieczeniowy.
Jak otrzymać świadectwo pracy?
Pracodawca z mocy prawa zobowiązany jest wydać osobie zatrudnionej, z którą kończy współpracę, świadectwo pracy. Oznacza to, że pracownik nie składa żadnych wniosków, nie ma również obowiązku przypominania pracodawcy o konieczności sporządzenia i wydania dokumentu.
Wyjątkiem jest wspomniana sytuacja, w której następuje kontynuacja zatrudnienia, a pracownik chciałby uzyskać świadectwo za okresy poprzednie – w takim przypadku pracodawca ma obowiązek wydać je na wniosek zatrudnionego. Pracodawca z przyczyn niezależnych od siebie może nie udostępnić dokumentu w ostatnim dniu, w którym istnieje stosunek pracy.
Sprawdź też: Nowy wzór świadectwa pracy - co powinien zawierać?
Najczęściej ma to miejsce w przypadku choroby lub korzystania z usług podmiotu zewnętrznego w zakresie prowadzenia księgowości i kadr (gdy osoba odpowiedzialna nie sporządzi dokumentu na czas). Niemniej jednak w dalszym ciągu ma on obowiązek dostarczyć świadectwo pracy zatrudnionemu, nie mogąc jednocześnie obarczać go kosztami wysyłki.
Uważa się za nie nawet wydatki związane z dojazdem do zakładu pracy wyłącznie celem odebrania dokumenty. Na pracodawcę, który nie wystawi świadectwa pracy zatrudnionemu, Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć karę finansową w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.
