Wchodzą nowe przepisy o pracy zdalnej. Już nie każdy będzie mógł pracować z domu
Na początku kwietnia zaczną obowiązywać nowe przepisy prawa pracy, które porządkują formalności, związane ze zdalnym wykonywaniem obowiązków służbowych. Jakie warunki musi zapewnić pracodawca? Czy pracownik będzie mógł w dowolnym momencie przejść na pracą zdalną? Jakie formalności będzie musiał załatwić pracownik, by przejść na home office?
7 kwietnia wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która ureguluje pracę zdalną – przypomina Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w firmie inFakt.
Praca zdalna będzie mogła być teraz wykonywana zarówno w pełnym wymiarze czasu pracy, jak i częściowo na przykład w określone dni tygodnia. Miejsce jej wykonywania wskaże pracownik, ale będzie ono musiało zostać uzgodnione z pracodawcą – zaznacza ekspert.
Jak uzgodnić warunki pracy zdalnej?
Piotr Juszczyk wyjaśnia, że możliwość pracy zdalnej będzie mogło zostać ustalona już na etapie zawierania umowy o pracę.
Okazało się, że gdyby miejsce wykonywania obowiązków służbowych w przyszłości miało się zmienić, będzie to wymagało od obu stron zmiany postanowień poprzez:
- zawarcie porozumienia zmieniającego, jeśli obie strony wyrażają zgodę;
- wypowiedzenie zmieniające, jeśli to pracodawca chciałby dokonać zmiany warunków pracy pracownika
Pracodawca będzie też mógł nakazać wykonywanie pracy zdalnej w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie trzech miesięcy po ich odwołaniu – wyjaśnia ekspert.
I dodaje, że będzie mógł to zrobić także w czasie, w którym zapewnienie przez niego bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w jej dotychczasowym miejscu nie jest możliwe z powodu działania siły wyższej.
Pracownik musi złożyć oświadczenie, że ma warunki do wykonywania pracy zdalnej
Dla spełniania warunków polecenia pracy zdalnej pracownik musi złożyć oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do jej wykonywania.
W konsekwencji polecenie pracy zdalnej będzie możliwe wyłącznie z przyczyn niezależnych, losowych i na czas określony, a pracownik będzie musiał posiadać odpowiednie warunki do jej wykonywania – tłumaczy ekspert inFaktu.
Jak zaznacza, polecenie w każdej chwili będzie mogło zostać cofnięte przez pracodawcę, ale z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. Jeśli zmienią się warunki techniczne wykonywania pracy zdalnej u pracownika, wycofanie polecenia będzie musiało nastąpić niezwłocznie.
Jeśli praca zdalna zostanie rozpoczęta w trakcie zatrudnienia, każda ze stron będzie mogła wystąpić wnioskiem o zaprzestanie jej wykonywania i przywrócenia poprzednich warunków pracy – wskazuje Piotr Juszczyk.
I dodaje, że gdyby doszło do takiej sytuacji, to strony będą musiały ustalić termin przywrócenia poprzednich warunków, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
W razie braku takiego porozumienia, przywrócenie poprzednich warunków następuje w dniu następującym po upływie 30 dni od dnia otrzymania wniosku – tłumaczy ekspert.
Praca zdalna na wniosek pracownika
Pracownik również będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wykonywanie pracy zdalnej, ale nie będzie on wiążący dla pracodawcy.
Piotr Juszczyk zastrzega, że przepisy wprowadzają jednak kilka wyjątków, które dotyczą:
- pracownic w ciąży
- rodziców lub opiekunów wychowujących dziecko do 4 roku życia
- rodziców lub opiekunów mających pod opieką dzieci o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu
- rodziców lub opiekunów dzieci lub innych członków najbliższej rodziny posiadających orzeczenie o niepełnosprawności
Pracodawca będzie mógł odmówić pracy zdalnej w powyższych przypadkach lub przerwać ją tylko wtedy, jeśli nie będzie ona możliwa ze względów organizacyjnych lub z uwagi na rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika – wskazuje ekspert inFaktu.
Informacja o odmowie będzie musiała zostać przekazana pracownikowi w ciągu siedmiu dni od złożenia przez niego wniosku o rozpoczęcie pracy zdalnej.
Na czym polega okazjonalna praca zdalna
Wyłącznie na wniosek pracownika praca zdalna będzie mogła być wykonywana okazjonalnie – na przykład ze względu na nagłą potrzebę pracownika pozostania w domu. Jednak jej wymiar nie będzie mógł przekroczyć 24 dni w roku kalendarzowym.
W przypadku okazjonalnej pracy zdalnej pracodawca będzie zobowiązany do określenia procedur ochrony danych osobowych oraz przeprowadzenia, w miarę potrzeby, instruktażu i szkolenia w tym zakresie. Pracownik będzie musiał zapoznać się z nimi i ich przestrzegać – podkreśla Piotr Juszczyk.
Jak dodaje, przełożony będzie musiał przekazać pracownikowi narzędzia i potrzebne informacje do do porozumiewania się na odległość, a także zobowiązać się do realizacji obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
