Nasi pracodawcy w strachu, Ukraińcy wybrali Niemcy. Oto co mówią o Polsce

Eurostat podał w lutym, że pod względem liczby przyjętych imigrantów z Ukrainy Polska znalazła się na drugim miejscu po Niemczech. U nas na początku roku żyło niespełna milion Ukraińców, u sąsiada za zachodnią granicą – 1,3 mln. Również na drugim miejscu znaleźliśmy się po przeliczeniu przyjętych uchodźców z Ukrainy na tysiąc mieszkańców. Polska w takim ujęciu przyjęła 26 imigrantów znad Dniepru, Czechy 35,6, a Estonii 25,8.

Trudno się dziwić, że odpływ pracowników z Ukrainy zaczął niepokoić polskich pracodawców. Dotyczy to zwłaszcza sektorów, które według 48. badania Plany Pracodawców Randstad borykają się z największym niedoborem pracowników – budownictwa, produkcji, logistyki i niektórych branży specjalistycznych. Wnioski płynące z raportu „Kierunek Polska” mogą nieco uspokoić przedsiębiorców. Okazało się bowiem, że w porównaniu z poprzednim rokiem odsetek respondentów, którzy chcą związać zawodową przyszłość z Polską wzrósł z 55 proc. do 59 proc.

Ranstad zwraca uwagę, że rosnący odsetek imigrantów pragnących związać się na dłużej z Polską może wynikać z faktu, że praca u nas staje się coraz bardziej satysfakcjonująca. Aż 94 proc. uczestników badania jest zadowolona z warunków zatrudnienia.

Dla 2/3 pracowników z zagranicy najważniejszym czynnikiem, który biorą pod uwagę przy wyborze oferty jest wynagrodzenie. Zdecydowanie częściej wskazują je osoby z wyższym wykształceniem. Zarobki jednak tracą na rzecz innych czynników. W ubiegłorocznym badaniu wynagrodzenia jako priorytet wskazało 91 proc. respondentów. Pozostałe najważniejsze dla pracowników aspekty – płatny urlop (53 proc. wskazań) i preferowany rodzaj umowy (48 proc.) – zajmują te same miejsca, co przed rokiem, ale odsetek wskazań się zmniejszył.

Więcej wiadomości na temat imigrantów w Polsce

Z badania wynika, że czynniki istotne dla utrzymania się w nowym kraju, takie jak poziom wynagrodzenia, oferowane dodatki i benefity czy możliwość dorobienia do podstawowej pensji, w miarę stabilizowania się sytuacji życiowej migrantów, tracą na znaczeniu.

Joanna Biederman, dyrektor zespołu Cross Border Staffing w Randstad Polska, wskazuje, że chociaż wynagrodzenie, płatny urlop i rodzaj podpisanej umowy, to najważniejsze czynniki zatrudnienia dla obcokrajowców pracujących w Polsce, to budując oferty pracy, które mają być atrakcyjne dla tej grupy zawodowej, warto pamiętać też o innych elementach.

Po 26 proc. cudzoziemców pracujących w Polsce oczekuje od pracodawców dostępu do darmowej opieki zdrowotnej i bezpłatnego transportu do firmy. 25 proc. docenia pomoc koordynatorów rekrutacji w formalnościach związanych z zatrudnieniem, w tym legalizacją, a 19 proc. zwraca uwagę na wsparcie w miejscu pracy ze strony koordynatorów, posługujących się tym samym językiem, co zatrudniani.

Marzena Milinkiewicz, Operational Talent Solutions Director w Randstad Polska, podkreśla, że zadowolenie z warunków zatrudnienia, jakie daje Polska i jednoczesna gotowość obcokrajowców do dłuższego pobytu tutaj, to dobra prognoza dla polskich przedsiębiorstw.

Jak podsumowuje, to daje nadzieję, że polskie firmy w dłuższej perspektywie będą mogły uzupełnić braki kadrowe o tych pracowników, którzy dopiero zdobywają u nas doświadczenie i wciąż uczą się języka.

Co drugi pracownik zagraniczny może pochwalić się ponad pięcioletnim doświadczeniem zawodowym. Obcokrajowcy z wykształceniem wyższym to najliczniejsza grupa w badaniu (44 proc.).

Niemal 30 proc. respondentów posiada wykształcenie zawodowe, a średnie – blisko co piąty badany. Poziom zajmowanego stanowiska często wiąże się z poziomem wykształcenia. Przed przybyciem do naszego kraju osoby z wyższym wykształceniem – częściej niż z zawodowym i średnim – były menedżerami, team leaderami, zarządzały firmą lub zajmowały pozycje specjalistyczne.

Przed przybyciem do Polski specjalistami było 40 proc., a pracę fizyczną wykonywało 31 proc. 17 proc. respondentów pełniło funkcję szefami zespołów lub kierowników, 7 proc. asystentów, a 5 proc. było w kadrze zarządzającej lub prowadziło własny biznes.

Ponad połowa pracowników z zagranicy twierdzi, że praca, którą wykonywali w kraju ojczystym, była zgodna z ich kwalifikacjami zawodowymi. Natomiast 48 proc. osób pracuje dziś w Polsce poniżej swoich kwalifikacji. 18% badanych znalazło pracę zgodną z ich z kwalifikacjami, a 6% – powyżej ich kwalifikacji.

Główną przyczyną pracy poniżej kwalifikacji dla co drugiego zagranicznego pracownika jest niewystarczająca znajomość języka. Ranstad wskazuje, że trzy najważniejsze powody pracy poniżej kwalifikacji zawodowych pozostają takie same, jak te z ubiegłorocznego badania Randstad.

Obok kwestii znajomości języka, wskazywanej przez 50 proc. badanych, są to także niehonorowanie certyfikatów, dyplomów i uprawnień, uzyskanych w ojczyźnie (28 proc.) oraz brak dostępnych ofert pracy zgodnych z kwalifikacjami (27 proc.).

Autorzy badania podkreślają, że niewystarczającą znajomość języka polskiego w najnowszym badaniu deklaruje o 10 p.p. mniej respondentów niż przed rokiem (50 vs. 60 proc.). Ponad połowa (56 proc.) obcokrajowców pracujących w Polsce zna język polski na poziomie początkującym lub podstawowym (A1–A2).

Najwięcej osób posługujących się językiem polskim na poziomie zaawansowanym lub biegłym znajdziemy wśród najmłodszych pracowników (18–24 lata) oraz osób z wykształceniem wyższym. To jednak wciąż niewiele, bo zaledwie 9 proc. i 5 proc. osób w każdej z tych grup.

Mniej niż połowa (43 proc.) respondentów posługuje się językiem angielskim na poziomie początkującym lub podstawowym, a co dziesiąty ocenia swoją biegłość w tym języku jako co najmniej średniozaawansowaną. Podobnie jak w przypadku języka polskiego najlepszą znajomość angielskiego deklarują najmłodsi pracownicy oraz absolwenci uczelni wyższych.

Ranstad zauważa, że dla pracowników z zagranicy barierą dla budowania przyszłości zawodowej w Polsce mogą być też wyzwania związane z życiem prywatnym. Z raportu „Kierunek Polska“ wynika, że 44 proc. badanych przyjechało do Polski z dziećmi lub rodzicami.

Są to osoby, które przybyły do naszego kraju krótko po wybuchu wojny w Ukrainie, kiedy to granicę polsko-ukraińską przekroczyło bardzo dużo kobiet, dzieci i osób starszych.