Sklepy wypłacą grosze za butelki. W ten sposób rząd położy system, nad którym biedzi się od lat
Miesiąc po tym, jak Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakończyło prace nad projektem regulacji w sprawie uruchomienia w naszym kraju systemu kaucyjnego, na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego pojawiły się dwa rozporządzenia w tej sprawie. Jesteśmy więc coraz bliżej tego, żeby od 2025 r. taki mechanizm wreszcie zadziałał.
Rządowe Centrum Legislacyjne opublikowało projekt przepisów dotyczących systemu kaucyjnego w Polsce. Główne założenia pozostały bez zmian. Ma obejmować szklane butelki do 1,5 l objętości, plastikowe do 3 l, puszki metalowe o pojemności do 1 litra. Obowiązek wprowadzenia kaucji ma dotyczyć sklepów o powierzchni powyżej 200 mkw. Chociaż w tej sprawie eksperci do końca mieli nadzieje na pewne modyfikacje.
W rozmowie z Bizblog.pl Filip Piotrowski ze Stowarzyszenia Zero Waste, ekspert z zakresu socjologii środowiska, wskazywał, że w krajach bałtyckich małe sklepy doskonale sobie radzą z systemem kaucyjnym.
Podczas tegorocznej podróży do Litwy, Łotwy i Estonii odwiedziłem wiele placówek od 60 mkw. wzwyż, które dobrze radzą sobie ze zbiórką wszystkich frakcji, a odbiór materiału do recyklingu jest realizowany na żądanie – zauważył.
Wcześniej resort klimatu i środowiska zakładał, że system będzie miał charakter bezparagonowy – zwrot opakowania nie będzie wiązać się z okazaniem dowodu na jego zakup, czyli paragonu. Kaucja miałaby zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
System kaucyjny w Polsce: 50 groszy wystarczy?
Jedno z opublikowanych na stronach RCL rozporządzeń dotyczy wysokości kaucji za zwracane butelki i puszki, a drugi odnosi się do stawek opłat produktowych. Anna Sapota, wiceprezes grupy Tomra, w rozmowie z PAP, przyjęła te regulacje z zadowoleniem.
Pojawienie się nowej wersji ustawy implementującej w naszym kraju system kaucyjny to bardzo dobra wiadomość. Powrót tej sprawy na rządową agendę oceniam bardzo pozytywnie - dzięki temu mamy jeszcze szanse, aby w terminie spełnić cele dotyczące poziomów zbiórki opakowań po napojach, które na kraje UE nakłada dyrektywa single use plastics - przekonuje.
Wątpliwość jest tylko jedna. Chodzi o wysokość kaucji. Jeszcze w styczniu wiceszef MKiŚ Jacek Ozdoba twierdził, że będzie to zapewne nie mniej niż 25 gr. Teraz wychodzi na to, że kaucja ma wynieść 50 gr. I pojawiają się niebezpieczeństwo, że może okazać się zbyt mała, żeby zachęcić konsumentów do korzystania z systemu kaucyjnego.
Jest to kwota już od dawna funkcjonująca w przestrzeni publicznej jako właściwa, ale warto zauważyć, że właśnie w tym roku browary podniosły kaucję na butelkę zwrotną. Może pojawić się pytanie, czy 50 groszy to wystarczająca kwota - zaznacza Anna Sapota.
Europejczycy lubią kaucję
System kaucyjny funkcjonuje w 12 krajach europejskich, a w 15 kolejnych trwają nad nim prace. Jak wylicza Anna Larsson, dyrektor ds. wdrażania modeli GOZ w Reloop Platform, obecnie korzysta z niego w sumie ok. 133 mln Europejczyków.
TOMRA Collection, firma z branży recyklingowej, przebadała nastroje konsumenckie pod tym kątem w siedmiu krajach: Słowacji, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Danii, Niemczech i Holandii. I wychodzi na to, że kaucja to strzał w dziesiątkę. Aż 93 proc. respondentów zwraca co najmniej 90 proc. całkowitej liczby objętych kaucją pojemników po napojach. Najbardziej doceniany jest zwrot pustych butelek i puszek (76 proc. ankietowanych), ale także troska o środowisko (59 proc.), większa chęć dbania o porządek w domu (44 proc.) oraz za czystość i zmniejszenie ilości śmieci w miejscach publicznych (42 proc.).
