Podatek od spadków i darowizn. Kto jest zwolniony, a kto musi rozliczyć się z fiskusem
W 2025 roku więcej obdarowanych skorzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Nie będzie trzeba zgłaszać fiskusowi tych, które mieszczą się w limicie, jednak podatnik będzie musiał skrupulatnie sprawdzać, czy nie przekroczył kwoty granicznej. Ze zwolnienia skorzystają też podatnicy organizujący tzw. „zrzutki” internetowe.
Progi podatkowe w 2025 roku
W 2025 roku progi podatkowe w podatku od spadków i darowizn są następujące:
- 36 120 zł – dla I grupy podatkowej,
- 27 090 zł – dla II grupy podatkowej,
- 5 733 – dla III grupy podatkowej.
Przy czym opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od jednego zbywcy. Do poszczególnych grup podatkowych należą:
- grupa I (najbliższa rodzina) – małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie,
- grupa II (dalsza rodzina) – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych,
- grupa III (osoby niespokrewnione) – inni nabywcy.
Kiedy darowizna podlega opodatkowaniu?
Obowiązek opodatkowania darowizny występuje, jeśli wartość dóbr otrzymanych od jednej osoby w ciągu pięciu lat przekracza kwotę wolną. Co ważne, pod uwagę bierzemy zarówno przekazane środki pieniężne i wartość nabytych praw, jak i dobra rzeczowe. W 2025 roku cofamy się więc aż do roku 2020.
Przykład:
Podatnik otrzymał od wujka darowiznę pieniężną w kwocie 2 000 zł (w 2020 r.) i 10 000 zł (w 2025 r.) oraz samochód o wartości 15 000 zł (w 2023 r.). Nie zapłaci podatku, ponieważ suma darowizn mieści się w limicie przewidzianym dla II grupy podatkowej.
W powyższym przykładzie nie tylko nie wystąpi obowiązek podatkowy, ale też zgłoszeniowy. Oznacza to, że podatnik nie musi zgłaszać fiskusowi otrzymania darowizny.
Wyjątek w opodatkowaniu spadków i darowizn stanowi tzw. grupa zerowa, do której należą osoby uwzględnione w I grupie podatkowej, z wyłączeniem teściów, zięcia i synowej. Podatnicy objęci specjalnym przywilejem nie muszą płacić podatku od spadków i darowizn bez względu na otrzymaną kwotę, jednak mają obowiązek w ciągu sześciu miesięcy złożyć w urzędzie skarbowym formularz SD-Z2. Z regulacji tej wyłączone są darowizny przekazane w formie gotówkowej.
Więcej o podatkach przeczytasz na Bizblog.pl:
Podatek od darowizny – przypadki szczególne
Podatnicy często rozpatrują darowiznę pod kątem wysokich kwot pieniężnych lub wartościowych dóbr. Tymczasem, zgodnie z definicją, jest to nieodpłatne przekazanie części majątku darczyńcy na rzecz obdarowanego. Fiskus za darowiznę uznaje też prezenty weselne czy otrzymane od pracodawcy. Od 2023 roku opodatkowane miały zostać darowizny otrzymane od wielu osób z tej samej grupy podatkowej. Takie rozwiązanie uderzyłoby m.in. w chorych, którzy prowadzą internetowe zbiórki na leczenie. Ostatecznie przepisy nie weszły w życie.
Darowizną są także środki pieniężne i dobra materialne, które pracownik otrzymuje od pracodawcy. W wielu firmach pracownikom wręcza się upominki z okazji urodzin czy świąt, które nie są związane ze stosunkiem pracy. Nie mają też charakteru ekwiwalentnego i można przypisać je bezpośrednio do konkretnej osoby. Obowiązkiem pracownika jest sumowanie otrzymanych darowizn do momentu przekroczenia kwoty wolnej. Następnie musi on złożyć w urzędzie skarbowym deklarację i odprowadzić podatek. Natomiast dodatkowe wynagrodzenie, które będzie opodatkowane na zasadach ogólnych, nie może być uznane za darowiznę.
Identyfikacja darczyńcy jako przesłanka obligatoryjna
Organy podatkowe wskazują, że przesłanką obligatoryjną do powstania obowiązku podatkowego jest możliwość zidentyfikowania darczyńcy. Potwierdza to interpretacja indywidualna nr 0111-KDIB2-2.4015.42.2024.3.MM. Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej wskazuje w niej, że przychody z tzw. donejtów (dobrowolnych wpłat na rzecz streamerów) nie podlegają opodatkowaniu ze względu na brak możliwości zidentyfikowania darczyńcy. Z drugiej strony, dotację należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, odprowadzając podatek na zasadach ogólnych.
