„Raty kredytów muszą być niższe”. Do akcji wkracza jeden z najważniejszych urzędów

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny zaskoczył, bo nagle, kiedy właśnie przestaje się mówić o cierpieniu kredytobiorców, bo stopy procentowe powoli, ale spadają, wyszedł z propozycją ratowania Polaków przytłoczonych wysokimi ratami.

Co więcej, nie z jedną, ale z całym pakietem pomysłów, z których jeden jest bardziej kontrowersyjny od drugiego.

O podatku od nadmiarowych zysków, który miałby zostać nałożony na banki, mówi się od jakiegoś czasu, ale to czczą gadanina, bo postulował to tylko jeden z koalicjantów - Polska 2050, która nie ma zbyt wielkiego przebicia w rządzie.

W dodatku sprawa ta spadła już kilka tygodni temu z agendy i Polska 2050 zajęła się problemami we własnych szeregach. Wydawało się więc, że sprawa ucichła. Aż nagle podnosi ją jeden z najważniejszych urzędów w Polsce - UOKiK.

To właśnie szef UOKiK Tomasz Chróstny w wywiadzie dla PAP kilka dni temu zaproponował nałożenie na banki podatku od zysków nadmiarowych, twierdząc, że konsumenci nie powinni przepłacać na odsetkach od kredytów hipotecznych, a wysokie stopy to kara, której nie powinni ponosić.

I to wyjątkowe spojrzenie na sprawę i już samo słownictwo zaskakuje. Bo jak niby nałożenie dodatkowego podatku na banki, czyli podniesienie im kosztów, ma sprawić, że klienci zapłacą mniej? Według banków podatki, jakie muszą płacić, w tym podatek bankowy, powodują właśnie, że konsumenci płacą jeszcze więcej.

Więcej o rynku mieszkaniowym czytaj na Bizblog.pl:

Szef UOKiK pomysły ma dwa.

Po pierwsze, podatek od nadmiarowych zysków powinien zostać tak skonstruowany, żeby zachęcać banki do samodzielnego obniżania wysokości opłat i prowizji, bo dzięki temu będą sobie obniżać efektywną skalę opodatkowania. Na tym mieliby skorzystać wszyscy kredytobiorcy.

A jeśli tak się nie da? Wtedy jest jeszcze drugi pomysł: podatek od nadmiarowych zysków miałby nie trafiać do ogólnej kieszeni ministra finansów, ale pieniądze miałyby być znaczone i w całości trafiać na dofinansowanie budownictwa społecznego albo ewentualnie na dofinansowanie do rat kredytów grup szczególnie wrażliwych.

W obu przypadkach zyskają tylko najsłabsi Polacy - albo najsłabsi w ogóle, czyli tacy, których w ogóle nie stać na zaciągnięcie kredytu hipotecznego, albo najsłabsi wśród kredytobiorców hipotecznych.

Ale to nie koniec pomysłów na pomoc kredytobiorcom w najsłabszej sytuacji finansowej. Bo obok pieniędzy z podatku od nadmiarowych zysków, które miały by być przeznaczone na dopłaty dla konsumentów wraca pomysł wakacji kredytowych. Oczywiście, podobnie jak w drugiej edycji tego „programu” nie dla wszystkich, ale dla tych, których najbardziej dotknął wzrost inflacji i rat kredytów.

Ale to przecież kosztowne dla samych banków. Owszem. I szef UOKiK jasno mówi, że ma tego świadomość. Jak i tego, że zyski zyskami, ale banki muszą odbudowywać swoje kapitały własne.

Ale i na to ma receptę. Co prawda dodatkowy podatek czy kolejne, trzecie już wakacje kredytowe zatrzymałyby odbudowę kapitałów banków, ale jego zdaniem należy tę odbudowę wykonać na innym froncie - zatrzymać wypłaty dywidend dla zagranicznych inwestorów - do spółek matek.

I to już bardzo kontrowersyjny pomysł, bo to przecież oznacza, że zagraniczni właściciele banków w Polsce nie dostawaliby zysków ze swoich udziałów. Po co więc mieliby mrozić w Polsce kapitał? To mogłoby wywołać trzęsienie ziemi w polskim sektorze bankowym.

Prezes UOKiK ze swoimi propozycjami brzmi więc jak polityk i to bardzo populistyczny. To nie znaczy, że z drogimi kredytami hipotecznymi, znacznie droższymi niż w innych krajach europejskich, nie da się nic zrobić. Da się, ale droga nie wiedzie przez łatanie dziur kolorowymi plasterkami, ale przez przebudowę całego systemu, by banki miały źródło stabilnego i taniego finansowania kredytów ze stałą stopą procentową na długi czas, a klienci dostęp do tańszych i przewidywalnych kredytów.