Darowizna w rodzinie. Sprawdź, jak ją rozliczyć
Przekazanie darowizny między członkami rodziny to popularna praktyka. Należy jednak pamiętać o obowiązkach ciążących na obdarowanym. Darowizna podlega zwolnieniu od opodatkowania do pewnej kwoty, która zależy od stopnia pokrewieństwa stron. Jak rozliczyć darowiznę w rodzinie?
Darowizna w rodzinie – formalności
Przedmiotem darowizny w rodzinie może być dowolna rzecz ruchoma lub nieruchomość. W drugim przypadku należy sporządzić ją w formie aktu notarialnego i dokonać stosownego wpisu w księgach wieczystych. Jeżeli przekazywany jest samochód, trzeba dopełnić formalności, dokonując stosownego zgłoszenia w urzędzie gminy i u ubezpieczyciela. Darowizna nie jest neutralna pod kątem podatkowym, choć w pewnych przypadkach istnieje możliwość uzyskania zwolnienia. Najczęściej jednak trzeba dokonać zgłoszenia w urzędzie skarbowym.
Opodatkowanie darowizny w rodzinie
Opodatkowanie darowizny zależy w dużej mierze od tego, do której grupy podatkowej kwalifikuje się obdarowany. W przepisach wyróżnia się trzy grupy:
- grupa I – małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, teściowie, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha,
- grupa II – dzieci, wnuki i prawnuki rodzeństwa, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych,
- grupa III – pozostałe osoby.
W obrębie pierwszej grupy wyróżnia się też tzw. grupę zerową, która obejmuje:
- małżonka,
- dzieci,
- wnuki i prawnuki,
- rodziców,
- dziadków,
- rodzeństwo,
- ojczyma, macochę.
Dla każdej grupy podatkowej ustawodawca wyznaczył kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn. Wynosi ona dla:
- I grupy – 36 120 zł,
- II grupy – 27 090 zł,
- III grupy – 5 733 zł.
Obdarowani zaliczający się do grupy zerowej mogą otrzymać darowiznę przewyższającą kwotę wolną, a i tak nie zapłacą podatku, o ile tylko dopełnią odpowiednich formalności.
Więcej o podatkach przeczytasz na Bizblog.pl:
Jak uniknąć opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn?
Jedynym sposobem na to, by nie płacić podatku od spadków i darowizn, jest przekazanie dobra rzeczowego lub pieniędzy osobie należącej do zerowej grupy podatkowej. To jednak nie wszystko – w ciągu 6 miesięcy trzeba dokonać zgłoszenia w urzędzie skarbowym poprzez przedłożenie druku SD-Z2. Jeśli tego nie zrobią, zapłacą podatek na zasadach ogólnych, czyli tak, jak gdyby należeli do pierwszej grupy. Co ważne, obowiązek złożenia druku powstaje w momencie przekroczenia kwoty wolnej, przy czym sumuje się tutaj darowizny uzyskane od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat.
Podatek od spadków i darowizn – co warto wiedzieć?
Obdarowani, którzy nie należą do zerowej grupy podatkowej, muszą zapłacić podatek zgodnie z obowiązującymi stawkami. Są one różne w zależności od wartości darowizny i wynoszą od 3 do 20 proc. Otrzymujący darowiznę ma miesiąc na dokonanie zgłoszenie w US i zapłatę podatku. Jeśli tego nie zrobi, zostaną naliczone karne odsetki. Co istotne, obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym, zatem darczyńca nie musi dopełniać żadnych formalności natury podatkowej.
Darowizna ruchomości, nieruchomości i pieniędzy w rodzinie
Członkowie rodziny mogą przekazywać sobie różnego rodzaju dobra w formie darowizny. Najczęściej są to środki pieniężne oraz nieruchomości, jednak w ten sposób może dochodzić też do przekazania rzeczy ruchomych lub praw. Warunkiem jest sporządzenie umowy (w przypadku nieruchomości trzeba zachować formę aktu notarialnego). Należy to zrobić zawsze, także wtedy, gdy nie podlega ona zgłoszeniu do US. Ponadto środki pieniężne powinny zostać przekazane przelewem na konto obdarowanego. Wyciąg z rachunku dołącza się do formularza SD-Z2.
Warto pamiętać, że gdy mówimy o darowiźnie w rodzinie, mamy na myśli więzy krwi lub prawne łączące obie strony. Nie występuje ona w przypadku, gdy obdarowanym i darczyńcą są partnerzy albo byli małżonkowie. W takich sytuacjach strony traktuje się jak osoby trzecie, należące do III grupy podatkowej. Nie ma więc znaczenia relacja, jaka je łączy, a pokrewieństwo lub stopień powinowactwa.
