Księga wieczysta. Nie musisz jej mieć, ale bez niej możesz zostać z ręką w...
W księgach wieczystych można sprawdzić między innymi, kto jest właścicielem danej nieruchomości oraz czy nie została ona w jakikolwiek sposób obciążona. Dostępne są one w wersji papierowej, natomiast stosowny wypis można również pobrać online.
Czym jest księga wieczysta?
Księga wieczysta to dokument, w którym znajdują się informację na temat stanu prawnego konkretnej nieruchomości. Ma ona charakter oficjalny, przez co przyjmuje się zasadę domniemania zgodności wpisów ze stanem faktycznym. Jeśli owa zgodność nie zachodzi, zainteresowany może powołać się na zapisy figurujące w księgach wieczystych. W tym miejscu warto wspomnieć także o ewidencji gruntów. Pierwszeństwo w razie niezgodności mają informacje zawarte w ewidencji, zatem ją również należy sprawdzić, na przykład przed zakupem nieruchomości.
Choć z prawnego punktu widzenia założenie i prowadzenie księgi jest niezwykle istotne, to żaden przepis nie nakłada na właściciela nieruchomości takiego obowiązku. Niemniej jednak bardzo trudno sprzedać mieszkanie, grunt czy budynek, jeśli nie posiadają one księgi wieczystej. Dokumentacja dostępna jest w wydziale ksiąg wieczystych przy sądzie rejonowym. Ma ona charakter jawny.
Z czego składa się księga wieczysta?
Każda księga wieczysta składa się z czterech działów:
- Dział I Księgi Wieczystej zawiera informacje podstawowe, pozwalające zidentyfikować nieruchomość – położenie, adres, numer działki, powierzchnia,
- Dział II Księgi Wieczystej obejmuje informacje dotyczące właściciela nieruchomości bądź osoby, która posiada prawo wieczystego użytkowania,
- Dział III Księgi Wieczystej obejmuje informacje na temat ewentualnych obciążeń oraz roszczeń osób trzecich – za wyjątkiem hipoteki,
- Dział IV Księgi Wieczystej przeznaczony jest wyłącznie na wpisy dotyczące obciążeń hipotecznych.
Nie we wszystkich księgach wieczystych uzupełnione są każdego rodzaju informacje – ich zakres zależy od tego, co dokładnie zostało ujawnione.
Kiedy i jak można sprawdzić księgi wieczyste?
Sprawdzeniem ksiąg wieczystych zazwyczaj zainteresowane są osoby, które planują nabyć konkretną nieruchomość. Dostarczenia niezbędnych informacji wymaga również bank, który ma sfinansować jej zakup. Do sprawdzenia dokumentacji konieczna jest znajomość numeru księgi.
Najprościej uzyskać go od właściciela nieruchomości, jednak jeśli nie jest to możliwe, należy udać się do urzędu gminy – tam, po wykazaniu interesu prawnego, urzędnik ustali numer księgi wieczystej po numerze działki. W internecie działają też wyszukiwarki, za pomocą których można ustalić numer księgi po numerze działki bądź adresie, jednak korzystanie z nich najczęściej wiąże się z koniecznością uregulowania opłaty. Dysponując numerem księgi wieczystej, jej sprawdzenia można dokonać na dwa sposoby:
- w wydziale ksiąg wieczystych w sądzie rejonowym właściwym dla położenia nieruchomości,
- online na stronie ekw.ms.gov.pl.
Przeglądając księgę wieczystą online, można wydrukować potrzebne informacje, jednak należy pamiętać, że wydruki nie są dokumentami, zatem nie mają mocy prawnej. Chcąc uzyskać odpis lub informację o zamknięciu księgi wieczystej, należy złożyć stosowny wniosek oraz wnieść opłatę w odpowiedniej wysokości. Za odpis zwykły księgi wieczystej trzeba zapłacić 20 zł, a za odpis zupełni 50 zł.
Zakładanie ksiąg wieczystych – procedura
Założenie księgi wieczystej dla nieruchomości jest uprawnieniem jej właściciela. Nie ma on obowiązku prowadzenia tego rodzaju dokumentacji, jednak okazuje się ona niezbędna na przykład przy sprzedaży domu lub działki.
Chcąc założyć księgę wieczystą, należy złożyć w miejscowym sądzie rejonowym formularz KW-ZAL. Trzeba do niego dołączyć dokumenty, takie jak potwierdzenie prawa własności, wypis z rejestru gruntów czy wyrys z mapy ewidencyjnej. Opłata za założenie księgi wieczystej wynosi 200 zł. Można ją założyć w dowolnym momencie – ustawodawca, ze względu na brak obowiązku prowadzenia dokumentacji, nie przewiduje żadnych konkretnych terminów.
