Podatek Belki. Kiedy trzeba go zapłacić?
Podatek od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki, należy zapłacić od odsetek uzyskanych z depozytów bankowych i inwestycji kapitałowych. Od niedawna mówi się o jego całkowitej likwidacji albo przynajmniej o obniżce stawki, jednak obecnie podatnicy muszą oddać państwu sporą część swoich dochodów, jakie wygenerowali, inwestując.
Podatek Belki, czyli trochę historii
Podatek Belki został wprowadzony w 2002 r., a swoją nazwę zawdzięcza ówczesnemu ministrowi finansów Markowi Belce. Ustanowiono go głównie po to, aby łatać dziurę budżetową.
Początkowo podatek Belki obejmował wyłącznie odsetki od depozytów i lokat bankowych, ale w 2004 r. postanowiono o jego rozszerzeniu, przez co płaci się go również od innych dochodów związanych z inwestycjami kapitałowymi. W tej formule podatek Belki funkcjonuje aż do dziś. Obecnie uzyskiwane z niego zyski nadal stanowią znaczną część wpływów budżetowych, dlatego jego likwidacją na przestrzeni lat nie była zainteresowana żadna władza.
Kiedy płaci się podatek Belki?
Podatek Belki, w dużym uproszczeniu, płaci się od przychodów, jakie wygenerowały zainwestowane środki pieniężne. Jest on pobierany między innymi od zysków uzyskanych z:
- lokat bankowych,
- depozytów pieniężnych,
- obligacji,
- papierów wartościowych,
- funduszy kapitałowych,
- dywidend,
- pracowniczych funduszy emerytalnych.
Podatek Belki nie obejmuje natomiast zysków z:
- Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego,
- Indywidualnego Konta Emerytalnego,
- Pracowniczych Planów Kapitałowych,
- Pracowniczych Planów Emerytalnych.
Niemniej jednak, aby uniknąć opodatkowania, należy spełnić ustawowe warunki. Przykładowo: w przypadku PPK jest to wypłata środków dopiero po 60. roku życia lub wcześniej, w razie trudnej sytuacji życiowej. W pozostałych przypadkach trzeba będzie zapłacić podatek Belki na zasadach ogólnych.
Więcej o podatkach przeczytasz na Bibzlog.pl:
W jaki sposób i w jakiej kwocie odprowadzany jest podatek Belki?
Opodatkowaniu w przypadku podatku Belki podlegają wyłącznie wypracowane zyski, a nie cały zainwestowany kapitał. Obowiązek podatkowy nie powstaje, jeśli inwestycja przyniosła stratę, powodując tym samym konsumowanie kapitału.
Podatek Belki należy zapłacić zgodnie ze stawką ryczałtową 19 proc. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega cały zysk, nie można natomiast uwzględnić kosztów uzyskania przychodu. Niestety, ale podatek Belki nie uwzględnia również inflacji, która jest elementem kluczowym w ocenie tego, czy inwestor osiągnął zysk w ujęciu realnym, a nie wyłącznie nominalnym.
Początkowo stawka podatku Belki była nieco wyższa i wynosiła 20 proc., jednak obecnie jest to 19 proc. i to bez względu na rodzaj inwestycji czy osiągnięty zysk. Podatek Belki odprowadzany jest przez instytucję obsługującą inwestycję, a więc inwestor otrzymuje do dyspozycji zysk już pomniejszony o wartość podatku.
Podatek Belki do likwidacji w 2024 r.?
Podatek Belki nie cieszy się w Polsce popularnością ani wśród inwestorów, ani wśród ekonomistów. Nakazuje bowiem oddanie do budżetu niemal 1/5 wypracowanego zysku. Ponadto krytycy wskazują na występowanie podwójnego opodatkowania, gdyż inwestycja zwykle realizowana jest z pieniędzy uzyskanych z pracy zarobkowej, które wcześniej opodatkowano podatkiem dochodowym. Wskazują również, że podatek Belki może zniechęcać do oszczędzania, zwłaszcza przy wysokiej inflacji.
Szeroko mówi się o całkowitej likwidacji podatku Belki albo przynajmniej o zmianie jego formy, tak aby osoby generujące niewielkie zyski nie musiały go płacić. Pomysł ten pojawił się w programie wyborczym aktualnego rządu, jednak nie dla wszystkich okazałby się korzystnym rozwiązaniem. Należałoby bowiem w jakiś sposób zrekompensować wysokie wpływy do budżetu, jakie generuje podatek Belki. Wobec wysokiego deficytu przewidzianego na 2024 r. trudno spodziewać się szybkiej jego likwidacji. Obecnie nie są w tym zakresie prowadzone żadne prace legislacyjne ani nawet szersze konsultacje.
